روز شانزدهم آذر ماه امسال همانگونه که بسیاری انتظار داشتند، دانشجویان ایرانی کاری کردند کارستان تا شانزدهمین روز پیش یلدایی پاییز با صدای صدها هزار نفر در خیابانهای سراسرکشور که دیکتاتور را به مبارزه می طلبیدند به شام برسد و سنگفرش خیابانها، رشادت گامهای دختران و پسران در کنار زنان و مردان را با تحسین بر دیدگان خود ثبت کنند.
دانشجویان در روزی که هزاران هزار نیروی نظامی در کنار گارد و حزب الله سنگر گرفته بودند، شعارهای آزادیخواهانه خود را فریاد زدند و دنیا را به کام دیکتاتوری تلخ تر کردند.
ابواب جمعی رسانه های حکومت به کار افتادند تا شاید برای تغذیه فکری نیروهای خود خوراکی بیابند و در این میان به هر ترفندی دست زدند.چنین بود که مجید توکلی از دانشجویانی که سابقه بیش از هجده ماه زندان در دوران چهارساله ریاست جمهوری احمدی نژاد را به اتهام های واهی داراست، سوژه ای شد تا بار دیگر انتقام مخالفت های وی و همچنین حمایت جنبش دانشجویی از وی بازستانده شود.
شامگاه شانزدهم تیرماه خبرگزاری فارس در خبری مدعی شد که مجید توکلی در حال فرار از دست مامواران با لباس زنانه دستگیر شده است.روز بعد این خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اقدامی شگفت انگیز از نظر معیارهای حقوق بشری، تصاویری از این دانشجوی دربند رابا چادر و مقنعه آبی رنگ منتشر کرد و مدعی شد که مجید توکلی با این پوشش قصد فرار از دانشگاه امیر کبیر را داشته است.
شرح واقعه
بنا بر گفته های شاهدان عینی که تعدادشان به دهها نفر می رسد و برخی از آنها نیز همراه مجید توکلی بوده اند، وی پس از سخنرانی کوتاهی در برابر دانشجویان در حالی که کاپشن سرمه ای رنگی بر تن داشت به همراه برخی از دوستان خود از دانشگاه خارج می شود تا به چنگ ماموران نیفتد و در این میان برای رد گم کردن کاپشن خود را با دوستی تعویض و کاپشن کرم رنگی بر تن می کند.اما در حالی که یورش نیروهای حزب الله و بسیج با پشتیبانی پلیس به دانشگاه امیر کبیر و درگیری آغاز شده بود، در نزدیکی پل حافظ توسط یک خودروی ماموران امنیتی متوقف و پس از ضرب و شتم شدید به درون خودرو منتقل و به بازداشتگاه منتقل می شود.روز بعد خبرگزاریهای فارس و ایرنا اقدام به انتشار عکس هایی از مجید توکلی با چادر و مقنعه می کنند و خبرگزاری فارس نیز برای محکم کاری عکس فتوشاپی از ابوالحسن بنی صدر نخستین رئیس جمهور ایران رابا روسری در کنار وی درج می کند تا شباهت عمل این دو را گوشزد کرده باشد.در حالی که برخی این تصاویر را با توجه به سابقه دیرینه خبرگزاریهای فارس و اخیرا ایرنا در استفاده از فتو شاپ برای جعل یا رفع و رجوع خراب کاریها و غیره جعلی می دانستند برخی از کارشناسان و عکاسان گفته اند که این تصاویر واقعی هستند و این موضوع نفرت و خشم افکار عمومی و به ویژه دانشجویان را بیشتر برانگیخته است.
به این ترتیب به نظر می رسد که این دانشجو تحت فشار توسط ماموران امنیتی وادار به پوشیدن چادر و مقنعه شده است تا به این ترتیب سیمای دانشجویانی که در شانزدهم آذر ماه ته مانده روحیه حاکمیت را لگدمال کردند، تخریب شود.از نظر این سناریو نویسان و تبلیغاتچی های حکومت پوشیدن لباس زنانه برای یک مرد، حتی اگر تحت تعقیب پلیس باشد امری مذموم و ضد ارزش است بنابراین در دو روز گذشته خبرگزاری فارس با مصاحبه های متعدد با افراد وابسته به جناح خود بارها روی این موضوع مانور داده است.اما دیدگاه های سنت گرایانه و مردسالارانه در این تبلیغات سیاسی و روشن شدن زوایایی از واقعیت عینی، حاصلی جز تف سربالا به بار نیاورد.
دستگاه دروغ پراکنی
خبرگزاری فارس نخستین بار با فتوشاپی کردن آزمایش های موشکی شهاب ۳ به جهانیان شناخته شد؛ امری که تا مدتها سوژه طنزنویسان و فتوشاپ کاران جهان بود.اما این خبرگزاری پس از آن نیز بارها از فتوشاپ، برای پرکردن فضاهای خالی و انبوه تر جلوه دادن جمعیت در هنگام سخنرانی های آیت الله خامنه ای و محمود احمدی نژاد استفاده کرده است. به علاوه اخباری که در ماههای اخیر، از جمله ادعای زنده بودن ندا آقا سلطان (با مغلطه اشتباهی که در استفاده از عکس فرد دیگری توسط یک خبرنگار خارجی رخ داده بود) یا پخش شبه خبرهای متعدد علیه فعالان سیاسی و بخصوص زندانیان سیاسی از این خبرگزاری مخابره شد این رسانه را به یکی از “نامحبوب ترین” رسانه های فارسی بدل کرد.این امر با توجه به آنکه این رسانه یکی از مهمترین مراکزی ست که رسما در زمینه جنگ روانی و تبلیغات سیاسی به کار عملی می پردازد، نشان می دهد که چگونه بهره وری از دکترین گوبلز در استفاده از “دروغ” در دنیای امروز و به ویژه شرایط فعلی ایران که میلیونها شهروند-خبرنگار با موبایل ها، تویتر، فیس بوک و وبلاگ های خود، اخبار و مشاهدات عینی خود را به جهان می رسانند تا چه حد ناکارآمد و بی فایده است.
گوبلز در تبیین استفاده از تبلیغات سیاه گفته بود که این نوع پروپاگاندا تنها در شرایط بحرانی قابل بهره برداری است؛ یعنی شرایطی که منافع کوتاه مدت و آنی برای آن قابل تصور باشد تا با “بی آبرو کردن دشمن” بتوان نیروهای هوادار خود را تهیج و مخالفان را منفعل ساخت. اکنون به نظر می رسد خبرگزاریها و رسانه های حکومتی نیز در شرایطی که کل نظام برای بقاء مقاومت می کند ناچار آخرین کارت های خود را رو کرده اند.
بازخورد: تبلیغ وارونه!
انتشار تصاویر مجید توکلی با چادر به عنوان حربه ای از تبلیغات سیاه اما (همچنان که گوبلز نیز در مورد این نوع پروپاگاندا متذکر شده است) آثار و پیامدهای ناخواسته یا حتی ضد تبلیغاتی برای دست اندرکاران به بار آورده که صرفنظر از غیرقابل باور بودن آن، «دشمن» را نه به انفعال، بلکه به تهاجم واداشته است. از روز گذشته تا کنون هزاران نفر در وبلاگ های خود، فریند فید، تویتر یا فیس بوک علیه این شیوه تبلیغاتی نوشته و در باره ماهیت آن به بحث و گفتمان پرداخته اند.برخی می گویند که این ترفند در وحله نخست زنانگی را نشانه رفته است و در ثانی عمق تفکر عقب مانده دست اندرکاران این حیله را هویدا می سازد.
برخی دیگر هدف مدیران فارس از جعل تصویری از بنی صدر، که حداقل بیست سال جوان تر از زمان ریاست جمهوری اوست، در کنار تصویر این فعال دانشجویی را همانند سازی دو جریان برای باقی مانده توده هواخواه رژیم تلقی کرده اند تا با وانموده سازی، “دشمن” را تحقیر و از سویی همانند سال شصت جلوه دهند.
برخی دیگر نیز با فرض قرار دادن صحت این دروغ، مخفی کاری و استفاده از پوشش های مختلف را شرط امنیت فعالان تحت تعقیب می دانند و پوشیدن لباس زنانه یا مردانه برای در امان ماندن از “یورش برادران گمنام” را گناه کبیره به حساب نمی آورند.
با این همه بسیاری از دانشجویان و افکار عمومی در محکوم کردن این اقدام که در ادامه روند تواب سازی و مصاحبه ها و اعترافات اجباری است، متفق القول هستند.
امروز بسیاری از کاربران فیس بوک در صفحه خود نوشته بودند: مجید توکلی رهبر دانشجویان است چه لباس زنانه داشته باشد چه نداشته باشد.
به این ترتیب به نظر می رسد برای بخش مهمی از افکار عمومی دیگر موضوع زنانگی- مردانگی در مبارزه سیاسی، تابوهای سنتی ش را از دست داده و آنچه بیشتر اهمیت دارد ماهیت آن است نه پوشش ظاهری آن.پس عجیب نیست وقتی امشب ببینیم برخی از کاربران مذکر فیس بوک عکس پروفایل خود را مزین به کلاه گیس یا شال بر سر کنند.