زینب جلالیان و اعدامی که به حبس تبدیل شد و حالا ...؟

فرشته قاضی
فرشته قاضی

» مصاحبه روز با وکیل دختر کردی که از ۸۴ در زندان است

وکیل زینب جلالیان از پی گیری برای اعاده دادرسی پرونده این زندانی سیاسی خبر می دهد و در مصاحبه با “روز” می گوید که موکل اش بدون مرخصی در زندان خوی به سر می برد و پس از انتقال به این زندان قطره مداوای چشم های او در اختیارش قرار داده نمی شود.

امیرسالار داوودی همچنین از پرینتی در زندان خبر می دهد که حکم حبس ابد زندان زینب جلالیان به ۱۵ سال کاهش یافته اما توضیح می دهد که این پرینت بدون مهر و امضا است و نمی تواند از سوی وکیل مورد قبول یا استناد قرار گیرد.

زینب جلالیان، زندانی سیاسی کرد از سال ۸۶ در زندان به سر می برد و سنگین ترین حکم محکومیت را در میان زندانیان سیاسی زن دارد؛ حبس ابد. او سال ۸۸ به اتهام خروج غیر قانونی از کشور به یک سال حبس تعزیری و به اتهام محاربه از طریق عضویت در پژاک به اعدام محکوم شده بود؛ حکمی که با یک درجه تخفیف و عفو، تبدیل به حبس ابد شد. او در زندان دیزل آباد کرمانشاه زندانی بود اما به زندان خوی که نزدیک محل سکونت خانواده اش است منتقل شده است.

امیرسالار داوودی، وکیل زینب جلالیان درباره پرونده موکل اش می گوید: ایشان عضو کردانسیون پژاک بوده یعنی اتهام اولیه اش عضویت در گروهک پژاک بود که شاخه ایرانی پ کاکا است. از سال 84 به بعد پ کاکا این شاخه را تاسیس می کند. زینب جلالیان اما پس از ورود به ایران دستگیر می شود و همان موقع در گزارش اولیه اطلاعات سپاه مطرح می شود که موقع دستگیری از او نارنجک و کلاشینکف گرفته اند در حالی که اینطور نبود. بعدا گزارش در پرونده اصلاح شد ویکی از دلایلی که کمیسیون عفو و بخشودگی موافقت کرد با این که مجازات زینب از اعدام به حبس ابد تغییر پیدا کند به خاطر همان اصلاح گزارشی بود که اطلاعات سپاه در پرونده قبلا داده بود. گفتند که مسلح نبوده. در نهایت در همان زندان دیزل آباد به زینب اعلام شد که وضعیت تو از اعدام به حبس ابد تبدیل شده.

او می افزاید: زینب در زندان دیزل آباد در بخش نسوان بود تا اینکه یک گزارش تایید نشده آمد مبنی بر اینکه مجازات زینب به ۱۵ سال حبس رسیده. من نمی توانم این را تایید کنم و به اعتقاد من حکم زینب همچنان حبس ابد است و با یک درجه تخفیف از اعدام مواجه شده. در واقع الان یک پرینت زندان وجود دارد که نشان می دهد مجازات زینب به ۱۵ سال رسیده. البته من معتقدم مستند نیست چون نه مهری دارد نه امضایی. و من نمی توانم براساس آن بگویم به ۱۵ سال رسیده. فعلا در حال پی گیری اعاده دادرسی هستیم.

وکیل زینب جلالیان از پی گیری های همزمان برای اعاده دادرسی و همچنین کمیسیون عفو و بخشودگی توسط او و دکتر محمد شریف، دیگر وکیل زینب جلالیان خبر می دهد و می گوید: ما پی گیر مساله اعاده دادرسی هستیم پی گیر وضعیت عفو و بخشودگی هم هستیم. خودش دنبال بحث مرخصی بود اما متاسفانه موافقت نمی کنند به این دلیل که می گویند پرونده امنیتی است. مشخصا دنبال این هستند که از زینب مصاحبه بگیرند و حتی 2 خبرنگار رفته بودند سراغ زینب که ما برای یک مجله تخصصی مشهد داریم روی بحث تروریست کار می کنیم و تو بیا حرف بزن. چون زینب قبلا با من حرف زده بود به او گفته بودم که چنین کاری نکن. او هم نکرده بود و آنها گفته بودند ما خودمان یک مطلب می نویسیم اگر خواستی تکذیب کن. وقتی زینب این را به من گفت من دائم سرچ می کردم که اگر مطلبی درامده از منتشرکنندگان شکایت کنیم که تاکنون خبری نبوده.

از وکیل زینب جلالیان سوال می کنم که از موکل ضمشا مشخصا مصاحبه یا به نوعی اعتراف تلوزیونی می خواهند؟ او توضیح می دهد: در زندان دیزل آباد چندین بار گفته بودند که بیا مصاحبه تلوزیونی کن. هر دو نهاد اطلاعاتی به طور موازی با زینب صحبت می کردند از طرفی اطلاعات و از طرفی سپاه. زینب اب من و دکتر شریف مطرح کرد و هر دو گفتیم وقتی باز آمدند بگو دو شرط دارم. شرط اول اینکه وکلای من باید در مصاحبه باشند و دوم اینکه یک رسانه با انتخاب وکلای من باشد. اگر قبول کردند چه اشکالی دارد مصاحبه؟ اما اگر قبول نکردند و خواستند ببرند جایی که ما هم به تو دسترسی نداشته باشیم نباید قبول کنی. الان هم حرف ما همین است. رسانه ای به انتخاب خود ما در جلسه باید باشد و ما به عنوان وکلا با زینب باید باشیم که بدانیم آنچه گفته می شود یکطرفه گزارش نشود. موضع ما روشن است.

او درباره دو خبرنگاری هم که برای مصاحبه سراغ زینب جلالیان رفته بودند می گوید: وقتی دیدند راه به جایی نمی برند دو نفر را در قالب خبرنگار فرستادند. سوالاتی هم که از زینب پرسیده بودند و حرف هایی که زده بودند و زینب به ما گفت کاملا مشخص بود که می خواهند او را تحریک کنند.

امیرسالار داوودی با اشاره به تغییر تعریف و مصادیق محاربه در قانون مجازات اسلامی جدید می گوید که موکل اش تروریست و محارب نیست: ما هرگونه اقدام مسلحانه و تروریستی را محکوم می کنیم و معتقد هستیم که زینب جلالیان تروریست و محارب نیست. پژاک یک گروه مسلح است که علیه نظام فعالیت می کند و یکی از انتقاداتی که متوجه اش است این است که از کودکان و زنان استفاده می کند و دست کودکان سلاح می دهد. زینب وقتی از ایران خارج شد سواد چندانی نداشت رفت آن طرف سواد یاد گرفت انگلیسی و ترکی یاد گرفت. خودش می گوید در بخش فرهنگی کار می کرد ما هم همین اعتقاد را داریم. زینب موقع دستگیری حامل سلاح و نارنجک نبوده. عرض کردم گزارش اولیه سپاه این بود که نارنجک و سلاح داشته ودر رای هم همین آمده بود. هرچند زینب تکذیب کرده بود. بعد البته این گزارش اصلاح شد.

از وکیل زینب جلالیان درباره وضعین جسمانی او سوال می کنم و اینکه برخی سایت های خبری، گزارش هایی درباره نابینایی او منتشر کرده اند. او توضیح می دهد: ما در جریان وضعیت زینب به صورت کامل هستیم. در دیزل آباد ۴ – ۵ باری زینب را ملاقات کردیم با دکتر شریف می رفتیم کرمانشاه و او را ملاقات می کردیم. مرتب می رفتیم مسول اجرای احکام انجا می گفت اینقدر که شما می ایید خانواده اش نمی آیند برای ملاقات. دلایلی هم بود البته اینکه زینب علاقه ای به ملاقات با پدر و مادرش نداشت. زینب به عنوان یکی از زندانیان آرام و خوشنام در زندان دیزل اباد با کاریزما و محبوبیتی که در جذب افراد داشت محبوب بود. کم کم همین اواخری که در زندان دیزل آباد بود ما متوجه شدیم که چشمان زینب مشکل دارد.

او می افزاید: زینب مرتب با ما در تماس بود. حداقل هفته ای یک بار. از همه چیز می گفت غیر از چشم اش. مثلا می گفت کلیه هایم ناراحت است و … اما از چشمان اش حرفی نمی زد من در نهایت گفتم اگر معذب هستی خانم من هم وکیل است و اگر مشکلی است با او حرف بزن و به او بگو. ولی هیچ وقت در مورد چشمانش با من صحبت نکرد. تا اینکه یکی از دوستانش که از زندان دیزل آباد بیرون آمده بود به من زنگ زد و گفت چشمان زینب ناراحت است. بیماری دارد و اسم اش را نمی دانم. بعد که زینب با من تماس گرفت سوال کردم. این دختر روحیات خیلی خاصی دارد خیلی سخت از خودش اطلاعات می دهد، خیلی سخت ضجه مویه یا ناله می کند. دختر خیلی قوی ای است. در نهایت گفتم مشکل چی است و چرا به من نمی گویی من باید بدانم چون من در برابر تو مسول هستم. گفت چشم من ناخنک دارد. من با چشم پزشک مشورت کردم درباره ناخنک و گفتند گوشت اضافه است که تصور کنید مثلا توی سفیدی چشم است. همانطور که گوشت اضافه در بدن رشد می کند اینجا در چشم بالا می اید و یک حالت گل مژه طوری دارد که در نهایت دید را مختل می کند. راه درمان اش هم دو جور است. یک درمان قطعی دارد که باید جراحی شود و گوشت اضافه برداشته شود. یک راه کجدار و مریز دارد که در واقع کنترل این بیماری است که رشد نکند. به طور مشخص هم آلودگی باعث رشد بیشتر ناخنک می شود. یک قطره هم دادند که باید مرتب می ریخت توی چشم هایش و توی دیزل آباد این قطره را مرتب به زینب می دادند و استفاده هم می کرد. ممنوع هم کرده بودند مطالعه کند اما چون دختر خیلی اهل مطالعه ای است قبول نمی کرد و کتاب می خواند و .. در واقع کار اول که ضدعفونی است را انجام می داد اما اینکه از چشم اش کمتر کار بکشد را نه و مطالعه می کرد. این طبیعتا وضعیت اش را بدتر می کرد.

امیرسالار داوودی از عدم اعزام موکلش برای معالجه پیش متخصص در خارج از زندان خبر می دهد و می گوید: ما درخواست کردیم اعزام شود و توسط پزشک متخصص معالجه شود. زندان در نهایت چشم پزشک متخصص آورد و متخصص هم همین را گفته بود که یا باید جراحی کنی یا کجدار و مریز اینقدر قطره بزنی که کم کم کنترل شود و بیفتد توی سرازیری و ابتدا کنترل شود و کم کم از بین برود. زینب اما برای درمان به خارج از زندان انتقال داده نشد.

او با اشاره به انتقال زینب جلالیان به زندان خوی می گوید: همیشه بحث انتقال زینب مطرح بود و خود او هم علاقه مند بود به زندان ارومیه منتقل شود که در نهایت موافقت نشد و او را فرستادند زندان خوی که آنجا شاید بیش از ۲۰ زندانی زن نباشد. بند نسوان خیلی محقری دارد و بند سیاسی نیست. از وقتی آنجا رفته قطره را هم به او نمی دهند. او هم همین طور مطالعه می کند و وضعیت بدتر می شود.

او می گوید: اما آنچه رسانه های بین المللی مطرح کردند که زینب در حال کور شدن است و سوی چشم اش از بین رفته، نه واقعا این گونه نبود. البته بله این روند می تواند به نابینایی منتهی شود. وضعیت الان اش هم این است که خانواده اش را می بیند و تنها تغییری که پس از انتقال به خوی ایجاد شده این است که خانواده اش را می بیند اما درباره امکانات بهداشتی و امکانات پزشکی، زندان خوی از دیزل آباد بدتر است وامکاناتی به او نمی دهند.

براساس گزارشی که سازمان عدالت برای ایران منتشر کرده است هم‌زمان با روز جهانی زن و هفتمین سالگرد بازداشت زینب جلالیان، تنها زندانی سیاسی زن محکوم به حبس ابد در ایران، سازمان بین المللی جبران به همراه سازمان عدالت برای ایران با ثبت شکایتی در گروه کاری بازداشت‌های خودسرانه سازمان ملل، ‌خواهان صدور رای درباره بازداشت و حبس این فعال کرد شده اند.