نمی‌خواهند انتخابات روح داشته باشد

نویسنده
جلال یعقوبی

» جدال بر سر مجلس آینده

علی‌اکبر‌ هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، در تازه‌ترین اظهاراتش درباره انتخابات آینده تاکید کرد که “عده‌ای نمی‌خواهند انتخابات روح داشته باشد.”

به گزارش خبرگزاری ایلنا، هاشمی‌رفسنجانی در یک مراسم عمومی گفت: “ساختار جمهوری اسلامی سرتاپا درست است و کاملاً مردمی است، همه چیز در جمهوری اسلامی انتخابی است. برخی نمی‌خواهند انتخابات روح خودش را داشته باشد و جرائمی مرتکب می‌شوند.” او اضافه کرد: “در جمهوری اسلامی مجلس، دولت و رئیس جمهور انتخاب می‌شوند و حتی رهبری که بالا‌ترین مقام کشور است با دو انتخابات مسئولیت را می‌پذیرد؛ اول مردم منتخبان خود در خبرگان را انتخاب می‌کنند و بعد آنها رهبر را انتخاب می‌کنند. حتی شوراهای شهر نیز انتخاباتی مردمی دارد.” رفسنجانی همچنین تاکید کرد: “ممکن است در انتخابات اشکالاتی وجود داشته باشد و هدف واقعی به دست نیاید، اما اساس انتخابات محفوظ است. کافی است قانون اساسی به درستی اجرا شود تا مشکلات برطرف شود. البته کسانی به خود حق می‌دهند که قانون اساسی را به طور دیگری بفهمند. این اختلاف‌نظر‌ها وجود دارد. در انقلاب نیز اختلاف‌نظر پیش می‌آمد و امام آن را کنترل می‌کرد.”

تاکید هاشمی‌رفسنجانی بر اینکه مشابه این “اختلاف‌نظر‌ها” قبلا هم وجود داشت و توسط روح‌الله خمینی کنترل می‌شد، را باید کنایه‌ای دوباره به سیدعلی خامنه‌ای و نقش او در نحوه مدیریت اختلاف‌ها تلقی کرد.

رفسنجانی چندی پیش هم در دیدار با اعضای شورای مرکزی “مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم” پس از آنکه درباره اهمیت انتخابات آینده سخن گفت، تاکید کرد: “شأن و جایگاه رهبری نظام، فراتر از سلیقه‌های سیاسی جناح‌هاست و یکی از خطرناک‌ترین حربه‌های دوستان نادان و دشمنان دانا و مخالفان نظام، پایین آوردن جایگاه رهبری در سطح یک جناح، گروه و یا حزب خاص است و متأسفانه برخی دانسته یا نادانسته این روزها اهداف خود را با الفاظ و کلماتی ظاهرالصلاح دنبال می‌کنند.”

هاشمی‌رفسنجانی که در زمان ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد سکوت کرده بود، اکنون دو سالی است که تلاش می‌کند در تحولات سیاسی ایران نقشی جدی‌تر داشته باشد. نهادهای انتخابی و نیمه انتخابی در جمهوری اسلامی، مهمترین مراکزی هستند که امکان تاثیرگذاری در ترکیب اعضای آنها وجود دارد و از آنجا که سیدعلی خامنه‌ای حداقل مستقیما نمی‌تواند در ترکیب آنها دخالت کند، کشمکش میان جناح‌های قدرت برای گرفتن سهم از این نهادها همواره جدی‌تر بوده است. انتخابات آینده مجلس شورا و مجلس خبرگان نیز از همین جهت اهمیتی ویژه دارد.

هاشمی‌رفسنجانی و متحدان او -از جمله اصلاح‌طلبان که چند سالی است به او نزدیک‌تر شده‌اند- تلاش می‌کنند تا با فشار بر شورای نگهبان و دیگر نهادهای موثر در انتخابات، امکان ردصلاحیت‌های گسترده را کاهش دهند. با حمایت آشکار آیت‌الله خامنه ای از نظارت استصوابی شورای نگهبان که چندی پیش صورت گرفت، مشخص شد که مسیر آینده برای هاشمی‌رفسنجانی و متحدانش مسیر آسانی نخواهد بود. با اینهمه تلاش نزدیکان دولت برای تاثیرگذاری در انتخابات آینده همچنان ادامه دارد.

هاشمی‌رفسنجانی دو هفته پیش نیز در دیدار با و اعضای حزب نوپای اتحاد ملت ایران اسلامی با اشاره به “اوضاع کشورهای دچار حکومت‌های دیکتاتوری” به آنچه که “ساختار مبتنی بر آرای مردم در نظام و قانون اساسی جمهوری اسلامی” می‌نامید اشاره کرده و گفته بود: “همه مسؤولیت‌ها، از رهبری گرفته تا شوراهای شهر با رأی مستقیم و غیر مستقیم مردم است.” او همچنین تاکید کرده بود: “ در تاریخ معاصر همه مستبدها به تدریج کنار می‌روند و حکومت‌ها در سایه انفجار اطلاعات و آگاهی جامعه به سوی رأی و انتخاب مردم پیش می‌روند. […] حتی استعمارگران که می‌خواهند کشوری را اشغال کنند، بهانه آنان سقوط حکومت دیکتاتوری است و این نشان می‌دهد که همه جهانیان فهمیده‌اند که استبداد هیچ جایگاهی در بین ملت‌ها ندارد.”

 او با اشاره به انتخابات اسفند گفته بود: “در این برهه وظیفه همه دلسوزان و احزاب و تشکیلات در دایره انقلاب است که با ورود به انتخابات، زمینه‌ خلق یک حماسه سیاسی دیگر را در اسفندماه فراهم کنند که انتخاباتش بسیار مهم است.”

رفسنجانی پس از آن هم در یک سخنرانی عمومی دیگر با اشاره به اهمیت انتخابات اسفند ماه آینده ضمن هشدار نسبت به “هر اقدامی که باعث نا امیدی مردم در جهت عدم حضور در انتخابات می شود”، گفته بود: “عقلای قوم باید توجه داشته باشند که برگزاری انتخابات باشکوه برای کشور و انقلاب مهم است، چون انقلاب اتمام حجت خدا به مردم ایران است که باید همه چیز در شأن یک جامعه اهل بیتی باشد.” او همچنین به همه جناح های سیاسی توصیه کرده بود “از حرفی که مردم را برای حضور در انتخابات نا امید می کند، بپرهیزند، چون در حکومت های دموکراسی و مبتنی بر آرای مردم، انتخابات بهترین کار است.”

به نظر می‌رسد سخنرانی‌های مکرر هاشمی‌رفسنجانی درباره انتخابات آینده و اظهارات آشکار او درباره نگرانی از “ناامیدی مردم”، بخشی از جدالی است که او از مدتها پیش بر سر انتخابات آینده آغاز کرده است. البته باید توجه داشت که هاشمی‌رفسنجانی در این زمینه تنها نیست. علاوه بر اصلاح‌طلبان و هواداران دولت و حسن روحانی، به نظر می‌رسد که بخشی از جریان سنتی راست نیز در حال نزدیک شدن به هاشمی‌رفسنجانی است. گفته می‌شود بجز علی‌اکبر ناطق‌نوری که این اتحاد را هیچگاه پنهان نکرده، اخیرا علی لاریجانی هم در حال نزدیک‌تر شدن به هاشمی بوده است.

لاریجانی چند روز پیش در جلسه شورای اداری استان مرکزی گفته بود: “ضمن آنکه مردم‌سالاری را دنبال می‌کنیم باید روابط دوستانه‌ای نیز با هم داشته باشیم. در این میان لازم نیست کسی پوست‌اندازی کند، چرا که هر کسی شناسنامه‌ سیاسی خود را دارد، انتخابات برای پنجه انداختن روی صورت یکدیگر نیست بلکه برای انتخاب احسن است و باید پارادایم مسلطی در کشور باشد که هر کسی نظرات خود را مطرح کند.” لاریجانی در خرداد ماه گذشته هم از تهدید به ردصلاحیت‌ها انتقاد کرده و گفته بود: “مردم نباید احساس کنند دستگاهی به صورت سازمان‌یافته در انتخابات دخالت می‌کند. کاندیداها نباید به وسیله دستگاه‌های مختلف تهدید شوند که مثلا اگر چنین حرفی بزنید ردصلاحیت می‌شوید، این افراد کاندیداهای مجلس هستند و باید از حقوق ملت دفاع کنند، اگر تا این حد تهدید شوند آن قدر شخصیت‌شان له می‌شود که دیگر نمی‌توانند از حقوق ملت دفاع کنند.”