در یک ماه گذشته ۱۲ فعال فرهنگی و دانشجویی کرد در شهرهای گیلانغرب و ایوانغرب در کرمانشاه و سردشت در آذربایجان غربی بازداشت شده‌اند. بر اساس اخبار منتشر شده از سوی منابع خبری مناطق کردنشین، برخی از بازداشت شدگان طی تماس های کوتاه تلفنی، به خانواده‌های خود خبر داده‌اند که در بازداشتگاه نیروهای امنیتی به سر می‌برند. نزدیکان فعالان بازداشت شده در کرمانشاه می گویند که بازداشت شدگان تاکنون از ملاقات با خانواده‌های‌شان نیز محروم بوده‌اند. کاوه قاسمی کرمانشاهی، روزنامه نگار و فعال حقوق بشر و خسرو کردپور، روزنامه نگار به پرسش های “روز” در این باره پاسخ داده اند.
فعالان فرهنگی در صف بازداشت
به گزارش کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران و آژانس خبری مکریان در روزهای اخیر، یازده فعال فرهنگی و دانشجویی کردستان در شهرهای گیلانغرب، مشهد و سردشت توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده اند.
منابع خبری، اسامی بازداشت شدگان گیلانغرب را فرهاد وکیل‌نیا، مازیار محمدی، مریم امینی، جمال و عزیز خانی، نعیم نجفی و سجاد جهانفر اعلام کرده اند. اما بر اساس اطلاعات رسیده به«روز» به غیر از این افراد، سینا محمدی، فعال فرهنگی شهر ایوانغرب در استان کرمانشاه نیز از جمله بازداشت شدگان است.
همچنین روز هشتم مردادماه، علیرضا سپاهی لایین، شاعر کرد در منطقه قاسم‌آباد مشهد توسط نیروهای امنیتی دستگیر شده است.
کاوه قاسمی کرمانشاهی، روزنامه نگار و فعال حقوق بشر در مورد فعالیت بازداشت شدگان اخیر استان کرمانشاه به روز می گوید: “سجاد جهانفرد به عنوان یک نویسنده و پژوهشگر شناخته شده است. مریم نجفی نیز دبیر انجمن ادبی بانان، و نعیم نجفی مدیر سایت فرهنگی تاق‌وه‌سان بوده است. دیگر بازداشت شدگان نیز به همین ترتیب در این انجمن و سایت، فعالیت‌های ادبی و فرهنگی داشته‌اند.”
به اعتقاد آقای کرمانشاهی: “بازداشت‌های گسترده اخیر در شهرهای گیلان غرب و ایوان غرب استان‌های کرمانشاه و ایلام را می‌توان در ادامه‌ی سیاست کلی حاکمیت در برخورد با فعالان کرد ارزیابی نمود که پس از حمله‌ی نظامی اخیر به کوهستان قندیل و درگیری با نیروهای اپوزیسیون وارد مرحله‌ی شدیدتری شده است. تا آنجا که فعالیت‌های صرفا ادبی و فرهنگی هم از سوی حاکمیت تاب آورده نمی‌شود.”
این روزنامه نگار کرد می افزاید: “احساس خطر شدید حاکمیت از این‌گونه فعالیت‌های هویت طلبانه، به ویژه در کرمانشاه و ایلام سابقه‌ای طولانی دارد؛ اما اینکه بخواهند به شکل گروهی با فعالان این حوزه برخورد کنند کم‌سابقه بوده است.”
سابقه بازداشت ها
کاوه قاسمی کرمانشاهی در مورد اتهامات احتمالی این افراد به روز می گوید: “بعید نیست بخواهند مثل موارد مشابه قبلی، بحث وابستگی یا هواداری از احزاب اپوزیسیون را در مورد افراد بازداشت شده مطرح کنند؛ اما شناختی که از سابقه‌ی فعالیت‌های ادبی و فرهنگی بازداشت شدگان وجود دارد، این بهانه را از حاکمیت می‌گیرد، مگر اینکه بخواهند از همان سیاست اتهام‌زنی همیشگی استفاده کنند.”
به گفته این فعال حقوق بشر پیش از این در کرمانشاه در مواردی به نویسندگان و فعالان ادبی اتهامات غیرواقعی نسبت داده‌اند. او از عباس جلیلیان، نویسنده و پژوهشگر و مهدی حمیدی فعال ادبی و فرهنگی که او هم در آن زمان سایتی به نام “کرماشان” را اداره می‌کرد مثال می آورد.
این افراد در سال 87 بازداشت و بعدها به اتهام جاسوسی محاکمه شدند. عباس جلیلیان بعد از 15 ماه حبس در زندان دیزل آباد کرمانشاه آزاد شد و مهدی حمیدی در حال حاضر با حکم 5 سال حبس در شرایطی سخت و بدون مرخصی در زندان مرکزی همدان به سر می‌برد.
پیشتر نیز در شهریور ماه سال 1389 شماری از فعالان فرهنگی در شهرهای سقز و مریوان بازداشت شده بودند، تعدادی از آنها از جمله بهزاد کردستانی ـ شاعر و قادر شیری ـ شاعر با قرار وثیقه از زندان آزاد شدند و برخی دیگر هم مانند مختار هوشمند ـ نقاش و رئیس سابق انجمن هنرهای تجسمی مریوان با احکام سنگین در زندان هستند.
بلاتکلیفی دانشجویان بازداشت شده
همزمان با این بازداشت ها سه تن از دانشجویان کرد به نام‌های سلیمان وحیدی‌نیا، علی نادری و ناصر آمان از سوی نیروهای امنیتی حدود بیش از یک‌ماه پیش در شهر سردشت در استان آذربایجان غربی بازداشت شدند.
خسرو کردپور، روزنامه نگار و مدیر آژانس خبری مکریان، در ارتباط با دستگیری این افراد می گوید: “آنها حدود یک ماه قبل در سردشت بازداشت شدند. بعد از بازداشت به مهاباد منتقل شده و یک ماه در بازداشت گاه این شهر به نگهداری و اینک نیز در شرایط بلاتکلیفی در زندان مرکزی مهاباد به سر می برند.”
به گفته آقای کردپور که ساکن مهاباد است و از نزدیک این رویدادها را تعقیب می کند اتهام دانشجویان بازداشت شده “مسائل امنیتی” و “عبور غیرقانونی از مرز” است.
او می گوید این افراد هر چند توانسته اند ملاقات های کوتاهی با خانواده ها داشته باشند، اما هنوز محاکمه نشده اند.
