همزمان با وزیر خارجه مصر که “شرط بهبود موقعیت ایران در جهان عرب” را “هماهنگی در حل بحران سوریه” دانسته، مشاور بین الملل علی خامنه ای، بشار اسد را “خط قرمز” نظام حاکم برشمرد و گفت که جمهوری اسلامی “تا آخر” از او حمایت می کند.
علی اکبر ولایتی در گفتگویی با شبکه تلویزیونی المیادین گفت که در قدرت ماندن بشار اسد “خط قرمز” جمهوری اسلامی است.
مشاور رهبر جمهوری اسلامی، افزود: “دلیل اصلی تمرکز ما بر سوریه جلوگیری از سقوط خط مقاومت در مقابل اسرائیل است.”
جمهوری اسلامی حکومت بشار اسد، حزب‌الله لبنان و اسلام‌گرایان حماس را مهمترین محورهای “خط مقاومت” در منطقه معرفی می‌کند.
به گزارش خبرگزاری فارس، ولایتی در گفتگوی تلویزیونی خود و در پاسخ به پرسشی در مورد سوریه و حماس، وجود “اختلاف در برخی مسائل” را امری طبیعی خواند و تاکید کرد “دلیل اصلی حمایت ما از حماس و جهاد اسلامی مواجهه با اسرائیل است”.
او مدعی شد که “بشار اسد رئیس جمهور قانونی سوریه است ولی این بدان معنی نیست که بدون توجه به رای مردم رئیس جمهور باشد”.
۴۰ سال بر سر قدرت
بشار اسد از تابستان سال ۲۰۰۰ میلادی به عنوان وارث پدرش بر سوریه حکومت می‌کند. پیش از او حافظ اسد که با کودتایی در سال ۱۹۷۱ به قدرت رسیده بود نزدیک به سه دهه به عنوان “رئیس جمهور منتخب” رهبر سوریه بود. خاندان اسد به اقلیت علوی مذهب سوریه تعلق دارند.
روزنامه عرب زبان الحیات، چاپ لندن، دو روز پیش متن گفت و گویی با محمد کامل عمرو، وزیر امور خارجه مصر را منتشر کرد که وی در آن گفته بود: “بهبود وجهه ایران در جهان عرب به هماهنگی جمهوری اسلامی با تلاش های جاری برای حل بحران سوریه ارتباط دارد.”
او گفت: “ایران نقش مهمی در بحران سوریه دارد و این کشور اگر بخواهد، می تواند بر رژیم بشار اسد تأثیر بگذارد.”
وزیر امور خارجه مصر افزود که اگر ایران با تلاش های جاری برای حل بحران سوریه هماهنگی نشان دهد، نتیجه کار به سود آن کشور خواهد بود و برای منطقه هم آثار مثبتی در پی خواهد داشت.
برخلاف جمهوری اسلامی که از حکومت بشار اسد در سوریه حمایت می کند، مصر و اکثر کشورهای عرب، حامی مخالفان حکومت این کشور هستند و طرح های مورد حمایت آنان عموما شامل کناره گیری رئیس جمهوری سوریه به عنوان پیش شرط حل بحران سیاسی آن کشور است.
محمد کامل عمرو با اشاره به اینکه سوریه محور اصلی تمامی گفتگوها بین مقامات مصری و ایرانی بوده است، افزود: “ما به مقامات ایرانی گفتیم به شما به عنوان بخشی از مشکل در بحران سوریه نگاه می شود. اما شما با همکاری در رسیدن به یک راه حل سریع، می توانید بخشی از راه حل باشید.”
روابط ایران و مصر بیش از سی سال پیش به دستور آیت الله روح الله خمینی، رهبر سابق جمهوری اسلامی، قطع شد و اگرچه در سال های اخیر، از تمایل دو طرف به برقراری روابط رسمی گزارش هایی انتشار یافته، دو کشور هنوز روابط سیاسی کامل برقرار نکرده اند.
پس از سقوط حکومت حسنی مبارک، رئیس جمهوری سابق مصر و به خصوص با انتخاب محمد مرسی، رئیس جمهوری اسلامگرای این کشور، برخی مقامات جمهوری اسلامی این تحول را زمینه ساز همکاری نزدیک دو کشور عنوان کردند اما با وجود سفرهای متقابل برخی مقامات مصر و ایران، این روابط برقرار نشده است.
جنایات جنگی
همزمان با اظهارات ولایتی، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، ناوی پیلای برای چندمین بار گفت که اطمینان دارد رژیم اسد در سوریه “دست به جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت زده و می‌زند”.
ناوی پیلای از شورای امنیت سازمان ملل خواست که بررسی مناقشه خونین در سوریه را به مراجع بین‌المللی قضایی ارجاع دهد. او در نشست غیرعلنی شورای امنیت خواستار محاکمه‌ی کسانی شد که “مسئول کشتار غیرنظامیان در سوریه” هستند.
به ابتکار سوئیس ۶۰ کشور درخواستی را برای ارجاع پرونده سوریه به دادگاه لاهه به شورای امنیت ارائه کرده‌اند. روز شنبه (۱۹ ژانویه/ ۳۰ دی) منابع دیپلمات در نیویورک اعلام کردند که به دلیل مخالفت روسیه و چین این درخواست پذیرفته نخواهد شد.
روسیه و چین تا کنون جلوی تصویب تمام قطعنامه‌های پیشنهادی علیه حکومت سوریه را گرفته‌اند. بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل، می‌گوید در مورد سوریه “شکاف عمیقی” میان ۱۵ عضو شورای امنیت وجود دارد.
بنا بر گزارش‌ها، پنج عضو شورای امنیت، فرانسه، بریتانیا، استرالیا، کره جنوبی و لوکزامبورگ، با انتشار بیانیه‌ای از ناوی پیلای و پیشنهاد او در مورد سوریه حمایت کردند.
در این بیانیه با اشاره به شمار “وحشتناک” قربانیان جنگ داخلی در سوریه ابراز امیدواری شده که کشورهای بیشتری از درخواست ناوی پیلای حمایت کنند.
مطابق گزارش‌های سازمان ملل، در جریان ناآرامی‌ها و درگیری‌های خشونت آمیز سوریه که از ماه مارس ۲۰۱۱ آغاز شد بیش از ۶۰ هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند.
طی دو روز گذشته یک ژورنالیست بلژیکی در حلب و یک گزارشگر الجزیره در درعا هدف گلوله‌ی تک تیراندازان ارتش سوریه قرار گرفته و به قتل رسیده‌اند. میان مخالفان و نیروهای دولتی در مناطق مختلف کشور نیز درگیری‌های شدید رخ داده است.
وزیر دفاع آلمان، توماس دمزیر، معتقد است بشار اسد هنوز می‌تواند چند ماهی در قدرت بماند اما رژیم او “آینده‌ای ندارد و به بن بست می‌رسد”. دمزیر در گفتگو با روزنامه “نویه اوسنابروکر” گفت که بشار اسد “دیگر توان پیروزی بر مخالفان را ندارد”.
