پاشنه آشیلی بنام مشارکت در انتخابات

نویسنده
شهرام صهبا

مسئله مشارکت در انتخابات اخیر مجلس در ایران تا چه میزان دغدغه مقامات جمهوری اسلامی است؟ آیا اظهارات رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر مشارکت بالای مردم در این انتخابات و پیش بینی برخی از اعضای حاکمیت دال بر مشارکت بالای 60 درصدی در انتخابات، یک پیش بینی واقع بینانه است یا ضرورتی است که نظام در شرایط کنونی نیاز به آن را حس می کند؟

از نقطه نظر کارشناسی مشارکت در انتخابات را می توان با جریان خون در کالبد یک انسان تشبیه کرد. به این مفهوم که همچون فشار خون که میزان طبیعی آن بر حسب وزن انسان بین عدد 8 تا 14 در نوسان است،مشارکت طبیعی در جامعه نیز می تواند نشانگر سلامت یک جامعه باشد. تجربه به خوبی نشان داده است که میزان مشارکت هرگاه از میزان طبیعی خود مثلا 70 درصد بالاتر رفته است جامعه دچار تشنج شده و اعتراضات اجتماعی و سیاسی را دامن زده است( 2 خرداد 1376 و 22خرداد 1388) و هر گاه نیز مشارکت به زیر 50 درصد رسیده جامعه دچار یاس و سرخوردگی شده است.( دومین دوره انتخابات شوراها 1381)

با توجه به شرایط موجود می توان پیش بینی کرد که هر چه آمار مشارکت به صورت واقعی بالا برود تهدیدی بالفعل برای ساختار شکننده کنونی است. از این رو این ملاحظه در رسیدگی به صلاحیت کاندیداها خصوصا در شهرستانها رعایت شده است. بنا بر قرائن موجود، سپاه در روند رسیدگی به صلاحیتها نظارت مستقیم داشته و افرادی که قادر بودند قدری به میزان مشارکت در انتخابات بیافزایند علیرغم نزدیکی آنان به حاکمیت رد صلاحیت شده اند!

بنابراین گردانندگان حاکمیت فعلی به خوبی دریافته اند که نباید در این برهه زمانی بیش از حد تنور انتخابات را گرم کنند چون گرم شدن این تنور می تواند به شعله ور شدن اعتراضاتی منجر شود که خاموش ساختن آن از توان 85 هزار بسیجی مورد نظر فرمانده نیروی انتظامی نیز بر نیاید. ضمن آنکه حاکمیت کنونی بخوبی بر وضعیت مشروعیت بین المللی خویش در جهان خارج واقف است و انتظار ندارد که برگزاری یک نمایش انتخاباتی تاثیری در تغییر این وضعیت داشته باشد. از سوی دیگر با انحصار کامل سیستم های اجرا و نظارت در سپاه، مشکلی برای آمارسازی وجود ندارد. خبرنگاران داخلی و خارجی نیز در حوزه هایی که به لطف دولت پادگانی مملو از رای دهنده است حضور خواهد یافت و این تصاویر در کلیه شبکه های سیما به نمایش در خواهد آمد.همچنانکه از هم اکنون تیتر روزنامه های حاکمیتی برای روز فردای انتخابات آماده است( حسین صفار هرندی، مشاور فرهنگی فرمانده کل سپاه، خبرگزاری دانشجو) و مشارکتی در حدود 60 تا 65 درصد از سوی حاکمیت از پیش تعیین شده و اعلام خواهد شد.