نگاه

جشنواره دولتی – امنیتی – سپاهی فجر د رنمای عمومی، حذف غیر خودی ها، داوران مامور و فیلم هایی علیه جنبش سبز..

اعلام خطوط قرمز امنیتی

بیست ونهمین جشنواره فجرزیر سایه سنگین نگاه  امنیتی و باحضور برنامه ریزان، فیلمسازان و داوران دولتی – امنیتی – سپاهی متولدشد.

 حذف سینماگرانی که  کمترین زاویه ای با دیدگاه امنیتی – تبلیغاتی در سینما داشتند، گام نخست جشنواره بود. د رغیبت بزرگان سینما ی ایران، رقابت برای رسیدن به بالهای خونین سیمرغ به سینما گران درجه دوم وسومی واگذار شد که فیلم های خود را به جشنواره رساندند.

  هیئت انتخاب امنیتی فیلم ها را بدقت بازبینی کرد ودرحالی که تنها 12 روز به آغاز جشنواره باقی مانده بود، ناگهان خبر راه اندازی بخش “نوعی نگاه” شگفتی همگان رابر انگیخت.

بر اساس تصمیم هیئت انتخاب، فیلم‌های چشم - جمیل رستمی، اخلاقتو خوب کن - مسعود اطیابی، قصه پریا - فریدون جیرانی، یکی از ما دو نفر - تهمینه میلانی، مرهم - علیرضا داوودنژاد، علفزار- محمد علی طالبی، شش نفر زیر باران - علی عطشانی، خیابان بیست و چهار - سعید اسدی، کوچه ملی - مهرشاد کارخانی، پرتقال خونی - سیروس الوند، اسب حیوان نجیبی است - عبدالرضا کاهانی، سوت پایان - نیکی کریمی، قبرستان غیرانتفاعی - محسن دامادی، به این بخش منتقل شدند.

این امر سبب واکنش  های تند سینماگران شد.

تهمینه میلانی گفت: “من اصلا متقاضی حضور در جشنواره نبودم و نمی‌دانم چرا اسم فیلمم در میان آن آثار اعلام شده، قرار دارد.” محمد نیک بین، همسرمیلانی وتهیه کننده “یکی از ما دونفر” نیز درباره عملکرد غیراخلاقی مسئولین ستاد اجرایی جشنواره فیلم واکنش نشان داد: “اگر این فیلم در جشنواره روی پرده برود پیگیری می‌کنم که چه اتفاقی افتاده است. ضمن اینکه در حال حاضر هم برای عدم حضور این فیلم در جشنواره بیست ونهم پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهم.”

علیرضا داوود نژاد کارگردان  فیلم “مرهم”نیز با انتقاد از راه اندازی بخش نوعی نگاه وگلایه از اعلام حضور اثرش دراین بخش به خبرگزاری های داخلی اعلام کرد: “انتخاب این فیلم‌ها در بخش “نوعی نگاه” کاملا سیاسی است و نگاه سیاسی به مراتب مضرتر از نگاه تجاری است. حرف‌هایی درباره حذف قسمت‌هایی از فیلم با من زده شده بود و در شرایط فعلی نمی‌دانم چه باید کرد.”

سیروس الوند با اعتراض شدید به حضور فیلمش در بخش غیررقابتی نوعی نگاه پذیرفته شدن “پرتقال خونی ” را دراین گروه نوعی برخورد توهین‌آمیز توصیف کرد: “تا جایی که مربوط به من می‌شود تلاش می‌کنم تا “پرتقال خونی” در جشنواره حضور نداشته باشد. از نظر من چیدمان فیلم‌‌ها در هر دو بخش مسابقه سینمای ایران و نوعی نگاه مفهوم مشخصی را منتقل می‌کند. ردپای دخالت و اظهار نظر مدیران سینمایی در آن‌ها دیده می‌شود و نوعی از مصلحت‌گرایی را در چنین گزینشی می‌توان مشاهده کرد. به نظر می‌رسد تلاش شده تا بعضی فیلم‌های خنثی‌تر در بخش مسابقه پذیرفته شوند و برخی از فیلم‌های بخش نوعی نگاه نیز موضوعی ملتهب‌تر دارند. در این میان حضور برخی نام‌‌ها در فهرست آثار مسابقه سینمای ایران به این دلیل بوده که انتخاب خودی‌ها توجیه شود. تعدادی از فیلم‌هایی که در بخش نوعی نگاه حضور دارد دچار مشکل شده بودند و این را همه می‌دانند. در این بخش مجموعه‌ای از فیلم‌ها دیده می‌شود که به مسائل روز جامعه می‌پردازد. به هرحال برهمگان مشخص خواهد شد که فرستادن تعدادی فیلم به بخش نوعی نگاه کار هیئت انتخاب بوده یا مدیران سینمایی.”

عبدالرضا کاهانی در واکنش نسبت به انتقال فیلم “اسب حیوان نجیبی است” به بخش نوعی نگاه ، با ارسال  نامه‌ای خطاب به مدیر کل اداره نظارت و ارزشیابی برای حضور اثرش در جشنواره نوشت: “یادتان هست دو هفته پیش گفتید “اسب حیوان نجیبی است” را سریع برسان، چون جزو فیلم‌هایی است که تنور جشنواره را گرم می‌کند!؟ و من در جواب گفتم مگر فیلم من بخاری است!؟ حتما یادتان رفته. شما اساسا آن چه را به نفع‌تان نیست یادتان می‌رود. برای همین از این پس حرف‌هایم را مکتوب و از طریق رسانه‌ها مطرح می‌کنم. حالا فیلم من دست شماست و آن را انتخاب کرده‌اید! تردید هم ندارم به گرمای جشنواره‌تان خواهد افزود. اما من هم مثل شما نیاز به بخاری دارم و قرار نیست خانه من سرد باشد، خانه شما گرم! قرار نیست بعضی‌ها نقش تنور را بازی کنند و بعضی دیگر که موظف به ساخت فیلم‌های سفارشی و خنثی هستند، نان داغ تنور را بخورند! پس برای این که بازی دوطرفه باشد ذکر سه نکته را ضروری می‌دانم:1 - با توجه به این که فیلم‌نامه کامل را مطالعه کرده‌اید و ما برای تک تک فریم‌های فیلم متحمل هزینه شده‌ایم، حذف یک کدام از آن فریم‌ها هم برایم ممکن نیست.2 -جواب نهاد معترض شده به فیلم را وظیفه جنابعالی می‌دانم، زیرا برای ساخت فیلم از شما مجوز گرفته‌ام و شما قانونا متعهد هستید سوء تفاهم به وجود آمده را برطرف سازید. من همین که باید جوابگوی وزارت ارشاد باشم برایم کافی است. 3- قرار نیست همیشه شما ببرید. یک چیزی هم به ما بدهید و آن می‌تواند پروانه نمایش داخلی و خارجی فیلم باشد. منظورم همان مقوای دوجداره معروف است. با دریافت همان مقوا من هم مثل شما گرم خواهم شد و آن وقت می‌توانید در هر کجای جشنواره، اعم از نوعی نگاه، چند جور نگاه یا اصلا بدون نگاه فیلم مرا نمایش دهید.احتمالا خواهید گفت درگیر جشنواره هستید و امکان برگزاری جلسات پروانه نمایش نیست. اشکالی ندارد.می‌توانید به طور شفاهی به رسانه‌ها اعلام کنید نمایش عمومی فیلم چه در داخل و چه در خارج از کشور بلامانع است. این هم حکم همان مقوای دوجداره را دارد.”
محمد علی طالبی هم”باد و مه” را از جشنواره فیلم فجر خارج کرد. این کارگردان که برای حضور این فیلم در دو بخش مسابقه سینمای ایران و بین‌الملل جشنواره بیست و نهم فرم پر کرده بود، با اعلام این خبر گفت: “ترجیح می‌دهم در این فستیوال حضور نداشته باشم. متاسفانه به دلیل عملکرد غیر حرفه‌ای هیات انتخاب جشنواره طی روزهای گذشته، دیگر علاقه‌ای به نمایش فیلمم در هیچکدام از بخش‌های این فستیوال ندارم. این فیلم چندی قبل در بخش کودک جشنواره بین المللی برلین با عنوان نماینده ایران پذیرفته شده و قرار است اواخر بهمن در این رویداد به نمایش درآید. “

واکنش ها دولت کودتا

درپی  گفت و گوهای کارگردانان معترض با اصحاب رسانه وحاشیه های به وجود آمده درباره بخش نوعی نگاه ، مدیران فرهنگی دولت  نیز با هدف سرپوشی و سرکوبی اعتراض های این کارگردانان در عکس العمل های خود به زور آزمایی باسینماگران پرداختند. درنخستین واکنش ها جوادشمقدری معاونت سینمایی وزارت ارشاد در گفتگو ی خود با روزنامه شرق ودرپاسخ به این موضوع که سیاست تازه ارشاد این است که فیلمی را توقیف نکند، ولی با بالابردن ممیزی و اصلاحات کاری کند که فیلمسازان از نمایش فیلمشان منصرف شوند، چنین توضیح داد: “ما صریح و شفاف نظرات‌مان را می‌گوییم و با کسی تعارف نداریم. اگر فیلمی خطوط قرمز را رد کرده باشد، ابایی نداریم و آن را رد می‌کنیم ویا دربخش های دیگر قرار می دهیم.”

علیرضا سجاد پور رییس شورای نظارت و ارزشیابی معاونت سینمایی ارشاد نیز با ابراز شگفتی از اعتراض کارگردانان به راه اندازی این بخش گفت: “راحت‌ترین و بی‌دردسرترین کار برای جشنواره این بود که بقیه فیلم‌ها را به کناری بگذارد. اما جشنواره با شجاعت، مبادرت به گشودن ستون نوعی نگاه کرد تا برخی از فیلم‌های انتخاب نشده را در این بخش نمایش بدهد.”
مهدی مسعود شاهی، دبیر این دوره از جشنواره فیلم فجر، گفت: “بخش «نوعی نگاه» به منظور «احترام به فیلمسازان و مخاطبان سینما» در جشنواره امسال گنجانده شده است.”

داود رسولیان  قائم مقام اداره کل نظارت و ارزشیابی هم درکنفرانس خبری هفته گذشته، با رد این نظریه که فیلم‌های بخش نوعی نگاه به دلیل اصلاحیه وارده شده به آن‌ها به این بخش ارسال شده‌اند گفت: “این دوره از جشنواره فیلم فجر به فیلم‌های سیاسی توجه دارد. در میان کارگردانانی که آثارشان در بخش نوعی نگاه پذیرفته شده می‌توان نام کارگردانان سرشناسی را دید که وجود چنین ذهنیتی را منتفی می‌کند.”