در حالی که تنها چهار روز به پایان مذاکرات هسته‌ای در وین میان ایران و اعضای گروه ۱+۵ باقی مانده، محمدجواد ظریف گفته توصیه وی ادامه روند مذاکرات فعلی است.
وزیر امورخارجه جمهوری‌اسلامی پس از پایان نشست مشترک خود با جان کری -ـ وزیر امورخارجه آمریکا -ـ و کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت: “در حال حاضر پیشرفت‌ها آن‌قدر بوده است که به رهبران سیاسی‌مان بگوییم این فرایند ارزش دارد که ادامه بیابد. توصیه من این است. مطمئنم وزیر خارجه آمریکا هم چنین پیشنهادی دارد”.
هم‌زمان جان کری نیز ضمن اشاره به این‌که دو طرف همچنان اختلاف‌های جدی دارند گفته است: “به ایرانی‌ها گفته‌ام که ۱۹ هزار سانتریفیوژی که بخشی از برنامه آنها است زیاد است”.
وزیر امورخارجه آمریکا پس از نشست خبری خود با خبرنگاران وین را ترک کرد، اما پیش از ترک وین بار دیگر با محمدجواد ظریف دیدار کرد؛ دیداری که هنوز جزییاتی درباره محتوای آن منتشر نشده است. کری پیش از ترک وین گفته بود که به واشنگتن باز می‌گردد تا با باراک اوباما و کنگره آمریکا، در مورد یک توافق بلندمدت با ایران مشورت کند.
روز گذشته نشریه نیویورک تایمز نوشته بود که محمدجواد ظریف در گفت‌وگوهای هسته‌ای اعلام کرده که ایران ممکن است برای سه تا هفت سال برنامه توسعه غنی‌سازی خودر ا متوقف کند، اما در صورت چنین اتفاقی جامعه جهانی باید با ایران همانند دیگر کشورهای دارای برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز رفتار کند.
هیچ‌کدام از دو طرف توضیحی درباره این گزارش روزنامه نیویورک تایمز نداده و حاضر به موضع‌گیری درباره آن نشده‌اند.
پیش از آغاز مذاکرات وین دو تن از معاونان وزارت امور خارجه، گفته بودند که ایران ممکن است به طور موقت محدودیت‌هایی را بپذیرد. عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه و از اعضای ارشد تیم مذاکره‌کننده در این زمینه گفته بود: “می‌خواهیم از این ۲۰ روز استفاده لازم را برای رسیدن به نتیجه داشته باشیم. اگر به خاطر اعتماد سازی محدودیت‌هایی را قبول کنیم برای یک دوره زمانی مشخص و موقتی خواهد بود”.
سخنان عراقچی از آن جهت اهمیت دارد که گفته می‌شود وی از افراد نزدیک به رهبر جمهوری‌اسلامی در تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای است و با نظر وی در میان تیم مذاکره‌کننده حضور دارد.
آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری‌اسلامی، هفته گذشته در دیداری با مسوولان حکومت، ضمن حمایت از تیم مذاکره‌کننده ایران، خط قرمزهای جدیدی را برای مذاکرات ترسیم کرده بود.
به گفته وی در این مذاکرات “طرف مقابل به مرگ گرفته که به تب راضی باشد” و به همین دلیل در این مذاکرات لازم است که دولت و تیم مذاکره‌کننده به “نیاز آینده کشور” توجه داشته باشند.
وی این نیاز را چنین تشریح کرد: “هدف آنها این است که در موضوع ظرفیت غنی سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند البته ابتدا از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالیکه به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است”.
بحث تاسیسات هسته‌ای در فردو از دیگر مواردی بود که مورد اشاره آیت‌الله خامنه‌ای قرار گرفت: “یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آنها برای دشمن امکان پذیر نیست. آنها در مورد تاسیسات فردو می‌گویند، چون این تاسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خنده‌آور است”.
جان کری، وزیر امورخارجه آمریکا، نیز در نشست خبری خود رهبر جمهوری‌اسلامی را خطاب قرار داد و گفت که غرب مخالف آن نیست که ایران برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای داشته باشد. وی همچنین از فتوای آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر حرام بودن استفاده از سلاح هسته‌ای استقبال کرد.
هم‌زمان محمدجواد ظریف نیز گفت که دراین دور از مذاکرات “تلاش ما پایان دادن به بن‌بستی است که بر پایه چارچوب غیرمنطقی بنا شده‌است و تلاش می‌کنیم به آنچه که در توافق ژنو مورد موافقت قرار گرفته برسیم”.
بر طبق برنامه‌های از پیش تعیین شده، دو طرف باید تا بیستم ماه ژوییه به توافق دست پیدا کنند، مساله‌ای که به نظر نمی‌رسد تا آن زمان محقق شود. شاید به همین دلیل باشد که ظریف خواستار تمدید زمان مذاکرات شده است.
وی همچنین گفت: “واشنگتن نیازمند است برای رسیدن به راه‌حل، تصمیم سیاسی بگیرد و این که کدام راه‌حل زمینه را برای توافق هموار می‌کند و این که در صورت اتخاذ کدام راه‌حل، بن‌بست موجود پایان خواهد یافت”.
هم‌زمان اما انتقادها از روند مذاکرات هسته‌ای در میان برخی اصول‌گرایان ادامه دارد. رجانیوز، وب‌سایت نزدیک به جبهه پایداری، با اشاره به صحبت‌هایی که درباره برخی توافق‌ها در وین شده، نوشت: “با توجه به اظهارات اخیر آقای عراقچی مشخص می شود که تیم مذاکره کننده هسته ای مصمم است با عدم توجه به حقوق هسته ای ایران، موضوع ظرفیت غنی سازی را با طرخ افزایش پلکانی مختومه کند. به نظر می رسد با توجه به مغایرت آشکار طرح افزایش پلکانی با حقوق هسته ای ایران این ایده با مخالفت جدی از سوی نمایندگان و دیگر مقامات عالی رتبه نظام روبرو شود این در حالی است که تیم مذاکره کننده هسته ای بدون توجه به دغدغه مجلس نمایندگان را در جریان محتوای بسته پیشنهادی خود قرار نداده است”.
اشاره رجانیوز به گفت‌وگوی صالحی با شبکه العالم است که در آن گفته بود: “در زمینه غنی سازی پیشنهاد ما اجرای طرح پلکانی غنی سازی است که بر اساس آن ۴ تا ۵ سال تعداد دستگاه های سانتریفیوژ همین نسبت ۲۰ هزار دستگاه باشد و بعد از آن به صورت تدریجی تعداد سانتریفیوژها را افزایش دهیم تا در سال به ظرفیت تولید ۳۰ تن اورانیوم در سال برسیم و این موضوع همچنان جای بحث دارد و آنها می گویند که این طرح نیاز به تصمیم گیری سیاسی دارد”.
این مساله اخیرا مورد تاکید عراقچی هم قرار گرفته است. وی در گفت‌وگویی با العالم در این زمینه گفته است: “با توجه به این که سوخت بوشهر طی چند سال آینده توسط دولت روسیه تأمین می شود ما عجله‌ای نداریم برای آنکه به آن مرحله برسیم؛ بلکه چشم اندازی را برای خودمان در نظر گرفتیم و به سمت آن چشم انداز حرکت می کنیم. البته این که می گویم عجله ای نداریم، در فاصله همان ۲ یا سه و یا حداکثر ۵ سالی است که مقام معظم رهبری به آن اشاره فرمودند”.
