جری گوو
بازرسی بازرسان سازمان ملل از تاسیسات هسته‌ای مخفی ایران در نزدیکی قم، در غرب همچون یک کودتا تحلیل می شود. مرکز اتمی تازه کشف شده با توپخانه‌های ضدهوایی و سانترفوژهایی که در زیر کوهپایه های جنوب تهران دفن شده‌اند، بوی مقاصد هسته‌ای خطرناکی می‌دهد. بازدید انجام گرفته، نشان داد که این پیشرفت در جریان کار و تفاهم نباید از نظر دور نگاه داشته شود.
تیم محمود احمدی‌نژاد با همکاری با سازمان ملل به نظر می‌رسد که در حال باز کردن پنجره‌های برنامه‌های هسته‌ای ایران و ایجاد مانع برای تحریم‌های بین‌المللی شدیدتر است در حالیکه احتمالا قم تنها یکی از رازهای بسیاری است که ایران پنهان کرده است.
کارشناسان کنترل سلاح آمریکا می‌گویند، احتمالا قم یکی از حداقل 6 یا 7 سایت اعلام نشده در “مجمع‌الجزایر هسته‌ای” ایران است. به گفته گری میلهولن مدیر پروژه ویسکانسین درمرکز کنترل سلاح هسته‌ای، ایران با میزان تولید حاضر- حدود سه هزار سانتریفوژ قدیمی IR-1 قم- می‌تواند در دوسال آینده اورانیوم کافی برای ساخت یک بمب تولید کند. و اگر یک سایت مخفی دیگرداشته باشد، چرخه سوخت موازی این زمان به یک سال کاهش می‌یابد.
بعلاوه به این دلیل که ایران تاسیسات قم را پنهان کرد، احتمالا برنامه‌های تسلیحاتی دیگری را نیز پنهان کرده است. تاسیسات تبدیلی اصفهان را در نظر بگیرید که اورانیومی را فراهم می کند که وارد تجهیزات غنی‌سازی دیگر– سایت نطنز- می‌شود. هر دو سایت به دقت توسط آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای نظارت می‌شوند. اندریاس پرسبو تحلیلگر کنترل سلاح بنیاد پلافشرز در بریتانیا می‌گوید، مقدار اورانیوم مورد نیاز تاسیسات قم، حدود 7 تا 16 درصد اندوخته اصفهان است. و این میزان بیش از آن است که مورد توجه قرار نگیرد.
وجود تجهیزات غنی‌سازی مخفی قم دلالت بر تاسیسات تبدیل متناظر و نیز معادنی برای استخراج سنگ اورانیوم، آزمایشگاه‌هایی برای تبدیل سوخت غنی‌شده به فلز و کارگاه‌هایی برای تولید مدارهای شلیک و مواد منفجره قوی دارد. همچنین، اخیرا نیویورک تایمز گزارش داده است که بخش محرمانه مرکزی ارزیابی ملی اطلاعات آمریکا، حدود 10تا 12 سایت مظنون هسته‌ای در ایران را فهرست کرده است. با افزایش سایت‌های پنهان، این امکان تقویت می شود که آژانس‌های اطلاعات غربی نتوانند تمام آنها را به دقت تحت نظر داشته باشند. این یک بازی قایم باشک است که غرب نمی تواند در آن بازنده باشد.
منبع: نیوزویک، 26 اکتبر
