از همان روزهای اول در فضای مجازی به شوخی عنوان شده بود که بعید نیست اسیدپاشی در اصفهان به اسرائیل و عوامل بیگانه منتسب شود اما حالا این موضوع خیلی جدی از زبان مقامات طرح می‌شود. تاکنون مقامات دولتی و انتظامی و نمایندگان مجلس اظهارنظرهای مختلف و حتی متضادی عنوان کرده‌اند. نیروی انتظامی اصفهان می‌گوید که چند دستگیری انجام داده و فرد اسیدپاش را دارای اختلالات روانی معرفی کرده، در حالی که وزیر دادگستری این حادثه را یک اقدام خرابکانه و تروریستی دانسته است. اما همه یک موضوع مشترک دارند؛ این حملات ربطی به بدحجابی نداشته و اسیدپاش‌ها هم ممکن نیست از نیروهای مذهبی باشند. همه این اظهارات هنوز به نتیجه‌ای نرسیده و افکار عمومی در اصفهان به شدت تحت تاثیر این حملات قرار دارد، برخلاف آن چه قائم مقام وزیر کشور عنوان کرده و مدعی است که “ به‌هیچ‌وجه نگرانی در سطح استان اصفهان نسبت به اسیدپاشی وجود ندارد”. اما شهروندان اصفهانی در فضای مجازی و در گفت‌وگو با رسانه‌های مختلف از حاکم شدن جو ترس و ناامنی خبر می‌دهند. سارا، یک شهروند اصفهانی به روز می‌گوید که از صبح تا شب درباره اسیدپاشی از دوستان و خانواده‌اش می‌شنود و خودش هم با اینکه در ابتدا تمایل چندانی نداشت اما حالا پیگیر اخبار است و با اطرافیان درباره آن صحبت و یا توییت می‌کند.
او روایت می‌کند که دوستش هنگام تردد درخیابان، با نزدیک شدن یک موتور، به اشتباه فکر می‌کند مورد حمله اسیدپاش قرار گرفته و جیغ می‌زند. با جیغ او همه اطرافیان سراسیمه به سمتش می‌آیند و آنها هم تصور کرده بودند که یک حمله دیگر رخ داده است. سارا می‌گوید با شوخی و خنده سعی کردیم ترس را از دوست‌مان دور کنیم، اما واقعا ته دلمان می‌ترسیم که اگر این خطر گسترده‌تر بشود، آن وقت چه کار می‌توانیم بکنیم؟
شایعات گسترده وایبری
یک زن اصفهانی که شاهد یکی از اسیدپاشی‌ها بوده، به خبرنگار شرق گفته است: “ چندروزی است پسران جوان درحالی‌که بطری آب معدنی در دست دارند سوار بر موتور دنبال دختران جوان راه می‌افتند و به‌عنوان شوخی و تفریح آنها را به اسیدپاشی تهدید می‌کنند، این کارها آرامش مردم را سلب می‌کند.”
یک کاربر فیس‌بوک از تهران هم روایت مشابهی از این “تفریح” جدید دارد: “سر خیابون از ماشین سعیده پیاده شدم و پیچیدم تو کوچه، تاریک بود و فکرم انقدر مشغول بود که اصلا حواسم به اطرافم نبود. صدای موتور سواری که از رو به رو میومد توجهم رو جلب کرد و ناخودآگاه پریدم تو پیاده رو. موتور سوار ترمز کرد و کسی که ترکش نشسته بود یه بطری آب رو خالی کرد روم!!! از صدای خندشون به صدم ثانیه نکشید که فهمیدم این یه شوخیه، یه شوخی کثیف و پست… تنها واکنشم به این کار فقط گریه بود، فقط گریه. زن بودن تو این مملکت سخت ترین کار دنیاست”
شیما، یک شهروند دیگر اصفهانی در گفت‌وگو با روز می‌گوید: “چند زن مورد حمله اسیدی قرار گرفته‌اند و ما هم مورد حمله وایبری. این قدر اخبار عجیب و غریب و هشدارهای ترسناک با وایبر رد و بدل می‌شود که آدم واقعا گاهی فکر می‌کند نباید از خانه بیرون بیاید.”
شیما یکی از شایعه‌های پرطرفدار را این گونه روایت می‌کند: “چهار نفری که دستگیر شده‌اند اعتراف کرده‌اند که عضو یک باند بزرگ بوده‌اند. فردا هم روز اجرای برنامه اصلی‌شان است و به طور گسترده اسیدپاشی را اجرا می‌کنند و به کسی رحم نخواهند کرد.”
او اضافه می‌کند: “یا مثلا دهان به دهان می‌چرخد که آگاهی اصفهان اطلاعیه داده تا اطلاع ثانوی هیچ مامور آب، برق و گازی به در خانه‌ها مراجعه نخواهد کرد. بنابراین اگر کسی با این عنوان خود را معرفی کرد به هیچ عنوان در را باز نکنید و به پلیس ۱۱۰ خبر بدهید. یا اینکه یک اطلاعیه دیگر را هم دیدم که از مردم خواسته شده بود تا اطلاع ثانوی در سطح شهر تردد بیهوده نداشته باشند.”
این در حالی است که اطلاعیه ای در فضای مجازی منتشر شده که خبر از تجمع اعتراضی مردم اصفهان در روز چهارشنبه، امروز، در ساعت ۱۰ صبح و در مقابل دادگستری اصفهان می دهد.
اما شایعه بعدی که شیما آن را از طریق وایبر دریافت کرده و چند ساعت بعد آن را از زبان راننده آژانس و مادرش هم شنیده، آب و تاب بیشتری دارد. در متن این شایعه وایبری که به یکی از نشریات محلی اصفهان منتسب شده، آمده است: “به گفته یک منبع موثق که از اعضاء پلیس ضد شورش اصفهان می‌باشد اسید پاشی‌های اخیر اصفهان توطئه گروهک تروریستی داعش بوده که با آموزش تعدادی اتباع بیگانه در آستانه ماه محرم قصد ارعاب و تشویش اذهان عمومی به ویژه بانوان مذهبی اصفهانی را داشته‌اند.”
سازندگان این شایعه در ادامه اتباع خارجی را به عنوان اعضای این گروهک تروریستی معرفی کرده و از وجود “خانه‌های تیمی” متعدد خبر داده‌اند: “عوامل اسید پاشی به قدری زیاد است که خبر اسید پاشی از دیگر شهرهای استان حتی مناطق دور دست نیز به گوشتان خواهد رسید.”
عدم اطلاع‌رسانی درست و دقیق مسوولان و اظهارات متفاوت و متناقض آنان به رواج چنین شایعاتی دامن می‌زند و زنان اصفهانی به تعبیر شیما، مورد حمله وایبری قرار می‌گیرند.
آذر تشکر، جامعه‌شناس، ترس ناشی از اسیدپاشی را بدتر از خود اسیدپاشی می‌داند: “ ماجرای خود قربانی یک چیزی است و ماجرای تماشای قربانی چیز دیگری است. این ماجرا بر اساس اخبار منتشر شده شاید خیلی هم ربطی به بدحجابی به صورت خیلی نامتعارف نداشته باشد ولی وقتی این اتفاق برای چند نفر می افتد تاثیری که روی دیگران می گذارد خیل می تواند مهم باشد.”
او به خبرآنلاین گفته که ایجاد رعب و وحشت حاصل از اسیدپاشی در نهایت دوام چندانی نخواهد داشت: “ زندگی مدرن سال‌هاست که باعث شده زن‌ها از خانه بیرون بیایند. بنابراین روند اجتماعی را نمی توان به همین راحتی متوقف کرد. به هر حال تاثیرات این اسیدپاشی‌ها هولناک است، مخصوصا برای خود قربانیان. ماجرای کشتن نیست، بلکه ماجرای ذره ذره کشتن است. من وقتی می‌گویم نه آن قدر تاثیر نمی‌گذارد این به معنی تخفیف دادن نیست[…]اما اینکه فکر کنید در سطح جامعه اتفاق خاصی می‌افتد و زن ها عقب نشینی می کنند نه اینطور نیست. اینها ساده‌اندیشی و خام‌اندیشی همان‌هایی است که فکر می‌کنند وقتی ۴ تا انسان را به این روز در می‌آورند بقیه عقب نشینی خواهند کرد.”
انتقادات از حسن روحانی
کاربران فضای مجازی همچنان موضوع اسیدپاشی را دنبال می‌کنند و ضمن ابراز تاسف و یا سعی برای اطلاع‌رسانی، گاهی رو به شوخی هم می‌آورند. در این بین، سکوت روحانی و مرگ مهدوی کنی هم بی‌نصیب نمانده است. یک کاربر پرطرفدار توییتر در همان روزهای نخست با طعنه به جمله حسن روحانی در مورد انکار وجود روزنامه‌نگاران زندانی در کشور، توییت کرده بود که “فکر نمی‌کنم در ایران کسی به خاطر اسیدپاشی به زندان رفته باشد.” این جمله با استقبال فراوان مواجه و بارها بازنشر شده است.
اما سکوت رییس‌جمهوری اسلامی در قبال این موضوع و اعلام دو روز عزای عمومی برای مرگ مهدوی کنی هم مورد انتقاد و سوال قرار گرفته است. یکی از کاربران فیس بوک در همین زمینه نوشته بود: “ده روزه کل مملکت دارن تیلیک - تیلیک میلرزن، اذهان عمومی مشوش شده(واقعا نه از این اتهام الکیا که می‌زنن تشویش اذهان عمومی و…) بعد دولت یک کلمه یه تسلیتی، یه ابراز نگرانی یه کوفتی نکرده. اون وقت آیت الله مهدوی کنی بعد ۴ ماه که هر روز فارس تیتر می‌زد «ایشان به تنهایی پلک زدند» و… به رحمت خدا رفته، دو روز عزای عمومی؟ مرگ جوون بوده؟ شهادت بوده؟ حالا خدا بیامرزه…. ولی خب اگر این دو روز عزای عمومی داره پس بی تفاوتی رجال سیاسی به مساله اسید پاشی و دغدغه‌ها و نگرانی های مردم دست کم دو سال عزای عمومی داره.”
یکی دیگر از موضوعات مورد توجه، رای منفی ۱۳ نماینده مجلس در هنگام تصویب بندی از طرح حمایت از آمران به معروف و ناهیان منکر بود که “اعمال مجرمانه” را هنگام امر به معروف و نهی از منکر ممنوع می‌کرد، با نظر این نمایندگان مجلس که اعمال مجرمانه در راه امر به معروف را مجاز می‌دانند هم شوخی‌های بسیار ساخته شد و کاربران بسیاری نیز ابراز تاسف و ناراحتی کردند.
