معاون فرهنگی قوه قضاییه جمهوری اسلامی از موافقت با سفر دو گزارشگر موضوعی حقوق بشر پس از ۱۰ سال به ایران خبر داده است. رئیس فدراسیون جهانی جوامع حقوق بشر در مصاحبه با روز، این تصمیم قوه قضاییه را “فریبکارانه” می‌داند و می‌گوید مقامات قضایی برای جلوگیری از تمدید ماموریت احمد شهید و تصویب قطعنامه جدید علیه ایران با درخواست سازمان ملل در این دو مورد موافقت کرده‌اند.
هادی صادقی، معاون فرهنگی قوه قضاییه روز چهارشنبه، ۲۱ آبان ماه در نشست خبری خبرگزاری‌های تسنیم و فارس ضمن انتقاد از عملکرد احمد شهید، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران اعلام کرد که جمهوری اسلامی با ورود دو گزارشگر تخصصی دیگر درسال آینده میلادی به ایران موافقت کرده است.
عبدالکریم لاهیجی، حقوقدان و رئیس فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق‌بشر می‌گوید در ۱۰ سال گذشته جمهوری اسلامی با ورود هیچ یک از گزارشگران موضوعی و ویژه حقوق‌بشر سازمان ملل به ایران موافقت نکرده است.
احمد شهید از تابستان سال ۸۹ به عنوان گزارشگر ویژه حقوق‌بشر سازمان ملل متحد در امور ایران انتخاب شده و در این مدت بار‌ها خواستار سفر به ایران شده، اما مقامات جمهوری اسلامی تا کنون به وی اجازه سفر به ایران را نداده‌اند.
آقای شهید از آغاز فعالیت تا کنون در گزارش‌های مختلفی موارد نقض فاحش حقوق بشر مانند اعدام، شکنجه، سرکوب آزادی بیان، حبس خودسرانه مدافعان حقوق بشر و مخالفان را محکوم کرده است.
مقامات جمهوری اسلامی علیرغم ممانعت از ورود احمد شهید به ایران گزارش‌های او را بی اساس و مغرضانه می‌خوانند.
ماموریت آقای شهید در فروردین‌ماه گذشته برای یک سال دیگر تمدید شد.
معاون فرهنگی قوه قضاییه روز چهارشنبه بار دیگر بر مواضع پیشین خود تاکید کرد و گفت جمهوری اسلامی به دلیل منصفانه نبودن مواضع احمد شهید و رعایت نکردن وظایف گزارشگری او را به داخل کشور راه نداده است.
وضعیت در این چهار سال وخیم تر شده است
در صحبت‌های روز چهارشنبه معاون قوه قضاییه روشن نشده این دوگزارشگر در ارتباط با کدام موضوع مشخص حقوق بشر به ایران سفر می‌کنند.
عبدالکریم لاهیجی می‌گوید “از اکنون نمی‌توان پیش داوری کرد که آیا سفر این گزارشگران به ایران تحولی در ارتباط با وخامت وضعیت حقوق بشر این کشور به وجود خواهد آورد یا نه.”
مامورایت گزارشگران موضوعی هر سال از سوی شورای حقوق بشر تمدید می‌شود و آنها هم باید در ارتباط با یک موضوع مشخص مانند اعدام، شکنجه، حقوق زنان، اقلیت‌های قومی و مذهبی، بازداشت خودسرانه، آزادی بیان و …تحقیق کنند.
به گفته آقای لاهیجی “بیشتر از هفت سال است هیچ گزارشگر موضوعی به ایران نرفته است. یعنی آنها درخواست کرده‌اند، اما با صدور ویزا برای آنها موافقت نشده و آنها در این مدت نتوانسته‌اند از ایران بازدید کنند.”
رئیس فدراسیون جهانی جوامع حقوق بشر اظهارات روز چهارشنبه معاون قوه قضاییه را بیشتر “یک ظاهرسازی” می‌داند، چراکه به گفته او “چهار سال پیش در رسیدگی دوره‌ای به وضعیت حقوق‌بشر ایران بیش از صد مورد به جمهوری اسلامی توصیه شد و هیات نمایندگی آنها به ریاست محمد جواد لاریجانی تعهد کردند به بیشتر این مسائل طی چهارسال آینده جامعه عمل بپوشانند، اما به هیچ کدام عمل نکردند و همچنان وضعیت حقوق‌بشر جمهوری اسلامی به حدی وخیم است که در اجلاس این‌بار تعداد پرسش‌ها و توصیه به جمهوری اسلامی به مراتب از چهار سال پیش بیشتر بود.”
ناگزیرند بگویند دست از عناد برداشته‌اند
دو هفته پیش در پی انتشار گزارش جدید احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان‌ملل در امور حقوق‌بشر ایران، شورای حقوق‌بشر سازمان‌ملل متحد بعد از چهار سال، یکی از جلسات خود را به بررسی ادواری وضعیت حقوق بشر در ایران اختصاص داد و در آن، نمایندگان کشورهای مختلف به انتقاد یا دفاع از وضعیت حقوق بشر ایران پرداختند.
در این جلسه که روز جمعه، ۹ آبان ماه در مقر سازمان‌ملل در ژنو برگزار شد، نمایندگان کشورهایی مانند سوریه از سیاست های جمهوری اسلامی دفاع و در مقابل، نمایندگان کشورهای دیگری نظیر آمریکا، بریتانیا و کانادا از وضعیت حقوق بشر در ایران به شدت انتقاد کردند.
آقای لاهیجی می‌گوید: “جمهوری اسلامی ناگزیر است به شورای حقوق بشر و جامعه بین‌المللی بگوید که دیگر دست از سیاست عناد و لجاجت و عدم همکاری با شورای حقوق بشر برداشته و می‌خواهد همکاری کند.”
این حقوقدان می‌افزاید در حال حاضر طرح قطعنامه‌ای در شورای اقتصادی اجتماعی سازمان ملل کمیته سوم در باره وخامت حقوق بشر در دست رسیدگی است.
او با اشاره به اظهارات روز چهارشنبه معاون قوه قضاییه می‌گوید مقامت جمهوری اسلامی قصد دارند نشان دهند که “دست از سیاست لجاجت گذشته برداشته و می‌خواهند همکاری کنند. با این کار می‌خواهند جلوی تصویب این قطعنامه طی روزها و هفته‌های آینده در کمیته سوم شورای اقتصادی اجتماعی سنگ بگذارند و مانع آن شوند.”
در صورت عدم تصویب این قطعنامه در اجلاس آینده مجمع عمومی در ماه مارس هم قطعنامه‌ای مانند سال‌های گذشته در خصوص وضعیت حقوق بشر جمهوری اسلامی مطرح نخواهد نشد.
به نظر حقوقدانان و فعالان حقوق بشر، دستگاه قضایی با پذیرفتن سفر دو گزارشگر موضوعی به ایران از طرف دیگر می‌خواهد مانع تمدید ماموریت احمد شهید برای سال آینده شود.
ماموریت آقای شهید قرار است در ماه مارس آینده مجددا در شورای حقوق بشر به بحث گذاشته شود.
به گفته عبدالکریم لاهیجی: “می‌خواهند آنجا بگویند ببینید ما از گزارشگران موضوعی دعوت کردیم ولی از احمد شهید دعوت نمی‌کنیم چون او را مستقل نمی‌دانیم.”
رئیس فدراسیون جهانی جوامع حقوق بشر که سالها پرونده حقوق بشر جمهوری اسلامی را در مجامع بین المللی دنبال کرده است چندان به اعلام اخیر معاون قوه قضاییه هم خوش بین نیست: “با توجه به بیلانی که در ۳۰ سال گذشته از هیات‌های نمایندگی جمهوری اسلامی سراغ دارم فکر می‌کنم که بیشتر قصد فریبکاری جامعه بین المللی و شورای حقوق بشر را دارند تا اینکه واقعا بخواهند درهای ایران را به روی گزارشگران سازمان ملل باز کنند.”
