جواد ملک‌زاده
در پی بالا گرفتن اختلاف نظرها بین دولت و مجلس اصولگرا درباره طرح تحول اقتصادی که اوج آن جدال رسانه‌ای حامیان احمدی‌نژاد با طیف احمد توکلی بود، رسانه‌ها خبر دادند که گروهی از نمایندگان عضو کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی در حال تدوین طرحی هستند که بر اساس آن دولت نهم تا قبل از انتخابات آتی ریاست‌جمهوری از پرداخت نقدی یارانه‌ها منع می‌شود.
به گزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا) برخی از نمایندگان مجلس هشتم در حال تدوین طرحی هستند که بر مبنای آن به دولت احمدی‌نژاد اجازه پرداخت نقدی یارانه در سال اول اجرای طرح تحولات اقتصادی داده نمی‌شود.
بر اساس این گزارش، این طرح که توسط برخی از اعضای کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی در مجلس در حال تدوین است، براساس سناریوهایی تدوین شده که تاکید می‌کند دولت حق پرداخت نقدی یارانه در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری را ندارد.
این موضوع در حالی مطرح شده است که احمدی‌نژاد چندی پیش در یک مصاحبه زنده تلویزیونی به مردم وعده داد که با اجرای طرح تحول اقتصادی در شش ماهه دوم سال جاری، ماهانه بین 40 تا 70 هزار تومان یارانه به صورت نقدی از دولت دریافت خواهند کرد.شمس‌الدین حسینی وزیر اقتصاد و دبیر کارگروه طرح تحول اقتصادی نیز خبر داده بود که راهکارهای پرداخت نقدی در لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها پیشنهاد شده و “بدون نیاز به مصوبه مجلس، دولت ابزارهای قانونی برای پرداخت نقدی یارانه را در اختیار دارد.” مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور نیز تاکید کرده که دولت بنا دارد طرح تحول و نقدی کردن یارانه‌ها را هرچه سریع‌تر اجرا کند.
حال در شرایطی که بسیاری از صاحبنظران منتقد دولت معتقدند هدف اصلی احمدی‌نژاد و اعضای دولتش از اجرای پرهیاهوی این طرح، پرداخت یک یا دو مرحله وجه نقد به مردم برای جلب آرای اقشار ضعیف و کم‌درآمد جامعه است، کارشناسان اقتصادی و رسانه‌ای به دولتمردان هشدار داده‌اند که پیگیری اهداف انتخاباتی در اجرای طرح تحول اقتصادی، تبعات ناگواری برای اقتصاد کشور خواهد داشت.
به این ترتیب اگر طرح نمایندگان برای جلوگیری از پرداخت نقدی یارانه‌ها توسط دولت جدی شود و برنامه‌های انتخاباتی احمدی‌نژاد را تحت‌الشعاع قرار دهد، مشخص نیست واکنش جناح دولتی چیست. اما اگرچه جدی بودن مجلس در انجام چنین کاری بعید به نظر می‌رسد؛ در صورت تحقق آن نیز بعید است که دولت امکان فرار از اجرای آن و اصرار بر پرداخت نقدی یارانه‌ها تا قبل از انتخابات را بیابد؛ چرا که همان‌طور که خبرگزاری ایلنا نیز گزارش داده، نمایندگان به خوبی می‌دانند که “به دلیل شائبه پرداخت نقدی در آستانه انتخابات، تنها نظارت مجلس میتواند مانع از پرداخت هر نوع یارانه نقدی باشد.“
حمله حامیان دولت به توکلی
چند روز قبل یک سایت اصلاح‌طلب از دعوای لفظی وزیر اقتصاد دولت احمدی‌نژاد با امام‌جمعه الوند خبر داد و افزود که این امام‌جمعه با انتقاد شدید از عملکرد اقتصادی دولت، به وزیر احمدی‌نژاد گفته است: “فحش طرح تحول اقتصادی دولت را من روحانی می‌خورم.“
اما این امام‌جمعه تنها کسی از اصولگرایان نیست که به‌رغم تبلیغات گسترده مسئولان دولت نهم درباره این طرح، با آن به مخالفت برخاسته است؛ چرا که این طرح در گروه‌های سیاسی، محافل کارشناسی، رسانه‌ها و حتی در بین نمایندگان وابسته به جناح اصولگرا نیز منتقدان بسیاری دارد.
یکی از منتقدان مجلس‌نشین طرح تحول اقتصادی، احمد توکلی است که همچون چند تن دیگر از همفکران خود در مجلس، اقتصاد خوانده است و معمولا تلاش می‌کند با زبان نرم علمی با مسئولان دولتی اقتصاد سخن بگوید. با این حال گویا همین شیوه انتقاد هم از حوصله نزدیکان احمدی‌نژاد بیرون است؛ به طوری که طرح یک انتقاد ساده از سوی وی مبنی بر اینکه “طرح تحول اقتصادی تورم‌زاست”، به حمله شدید و چندجانبه حامیان دولت به وی منجر شد.
روز دوشنبه مرتضی تمدن، مشاور اقتصادی احمدی‌نژاد، در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر به شدت از توکلی و دیگر منتقدان طرح تحول اقتصادی انتقاد کرد و گفت: “اتخاذ برخی بداخلاقی‌های سیاسی و رقابت‌های حزبی و برخی مسائل مبهم باعث شده که طرح تحول اقتصادی به گونه‌ای دیگر جلوه داده شده و از آن با عنوان طرحی تورمی و ناموفق یاد شود.“
این همکار احمد توکلی در مجلس هفتم که حمایت‌های مکررش از احمدی‌نژاد باعث شد پس از پایان دوره نمایندگی، ابتدا به عنوان مشاور رئیس‌جمهور و سپس با حفظ سمت به عنوان استاندار تهران منصوب شود، با متهم کردن منتقدان دولت به بی‌اطلاعی و اصرار دوباره بر ضد تورمی بودن طرح مذکور، گفت: “کسانی که درباره اجرای طرح تحول اقتصادی پیش‌داوری می‌کنند مطمئنا این طرح را به دقت مطالعه نکرده و از جزئیات آن مطلع نیستند… ادعای سریع و اطمینان‌بخش دولت این است که طرح تحول اقتصادی ضدتورمی است.“
مرتضی تمدن در شرایطی این سخنان را علیه هم‌خط و همکار سابق خود بیان کرد که دیگر همکار آنها نیز که در طیف‌بندی‌های مجلس کاملا در جناح وابسته به دولت قرار می‌گیرد، در همان روز به بهانه‌ای دیگر در حال حمله به توکلی بود.
فاطمه آلیا که او و احمد توکلی در دو دوره اخیر از یک لیست انتخاباتی به مجلس راه یافته‌اند، دیروز به خاطر گزارش‌های انتقادی مرکز پژوهش‌های مجلس به شدت از توکلی انتقاد کرد و مرکز تحت مدیریت وی را به تهیه گزارش‌های بیهوده و بر اساس “دیدگاههای شخصی و مبتنی بر شایعات در جامعه” که “برای نمایندگان قابل استفاده نیست”، متهم کرد.خانم آلیا که با عباس پالیزدار ـ افشاگر اقتصادی ـ نیز نسبت فامیلی دارد در جریان رای اعتماد صادق محصولی نیز به عنوان مخالف ثبت نام کرد ولی به دفاع از محصولی پرداخت.
نمایندگان حامی احمدی‌نژاد در ماههای آغازین مجلس هشتم نیز تلاش گسترده‌ای به خرج دادند تا مرکز پژوهش‌ها را از دست توکلی و یارانش بیرون بیاورند، اما در نهایت موفق به این کار نشدند.آنها به وضوح می‌بینند که مرکز پژوهش‌ها در حال طرح دیدگاههای اقتصادی توکلی است که دست‌کم در زمینه طرح تحول و اقدامات تبلیغاتی دیگری نظیر پرداخت نقدی یارانه‌ها که دولت احمدی‌نژاد حساب زیادی بر روی آنها باز کرده است، فاصله زیادی با ایده‌های دولت دارد.
توکلی اخیرا بدون اینکه هیچ اشاره مستقیمی به برنامه‌های نمایندگان نزدیک به خود در این خصوص داشته باشد، به شکلی سربسته، احتمال مخالفت مجلس با طرح تحول اقتصادی و سیاست‌هایی که منجر به افزایش تورم می‌شود را “بالا” دانست.
اکنون خبرگزاری ایلنا نیز خبر از طرحی داده که می‌توان آن را شکل مشخص مخالفتی که توکلی از آن صحبت کرده بود، دانست. آن گفته توکلی دو روز واکنش رسانه‌ای را از سوی حامیان دولت به دنبال داشت. حال باید دید انتشار خبر تبدیل آن ایده به یک طرح و در مرحله بعدی، اجرای آن چه واکنش‌هایی را از سوی جناح دولتی در پی خواهد داشت.