کتاب شعر احمدی‌نژاد؛ کتابی که شعر ندارد

نویسنده
نیما فرح آبادی

» این جویبار جاری هم در آمد

رسانه های اصولگرا در حالی از انتشار کتاب شعر محمود احمدی نژاد خبر می دهند که به گزارش همین رسانه ها این کتاب اصلا حاوی هیچ شعری نیست. “این جویبار جاری” نام کتابی است که مرکز پژوهش، سنجش و اسناد ریاست جمهوری و در راستای “ثبت آراء و نظریات رئیس جمهور پیرامون شعر وادب فارسی” منتشر کرده است. گفتنی اینکه انتشارات وثوق در شهر قم در سال ۱۳۸۶ کتابی را دقیقا با عنوان “این جویبار جاری” و درباره همین موضوع، یعنی شعر و ادبیات پارسی منتشر کرده است.

نویسندگان کتابی که با همین عنوان در سال ۸۶ در شهر قم و به شماره شابک ۴-۸-۲۱-۲۹۵۴-۹۶۴-۹۷۸منتشر شده، محسن اسماعیلی، مرتضی رزاق پور و محسن مومن هستند.

طرفداران محمود احمدی نژاد و نهادهای دولتی تاکنون کتاب های زیادی درباره او نوشته و منتشر کرده اند. کتاب های متعددی هم از مجموعه سخنرانی های رئیس جمهوری اسلامی درباره موضوعات مختلف توسط ناشران گوناگون به چاپ رسیده است.

اکنون پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری گزارش داده که کتاب “این جویبار جاری” با هدف “تبیین آراء و نظریات و ثبت سخنان” محمود احمدی نژاد درباره شعر و ادب فارسی در محافل، مجامع، همایش‌ها و نشست‌هایی که به مناسبت بزرگداشت شعرای بزرگ شعر فارسی یا تقویت و گسترش زبان فارسی ایراد گردیده، منتشر شده است.

بر اساس این گزارش، این کتاب ضمن تبیین دیدگاه‌های احمدی نژاد در خصوص شعر و شاعری، “علاقه‌مندان و مشتاقان را به این جنبه از زوایای شخصیت وی متوجه و رهنمون می‌سازد.”

در مقدمه این کتاب با بیان اینکه “در انقلاب اسلامی که انقلابی فرهنگی بود، البته مسئولان آن از ادبیات، شعر و بیان ادبی برکنار نبوده‌اند”، عنوان شده که “اشعار عارفانه حضرت امام (ره) در حد اعلای شعر و در حقیقت، نجوای عاشقانه روح مشتاق، مهجور و بی‌تابی است که در خلوت با معبود خویش به زیباترین بیان‌ها به مناجات می‌نشیند و آنچه در طبع او شکوفا می‌شود و گل می‌کند، نثار گوشه جمال او می‌نماید”.

در ادامه به “سخنرانی‌ها و خطابه‌های مقام معظم رهبری” اشاره شده و این سخنان نیز “نمونه اعلای فصاحت و بلاغت و برخوردار از ظرایف و بدایع ادبی و هنری” معرفی شده اند.

در مقدمه کتاب احمدی نژاد تصریح شده، همان “معدود اشعاری که تاکنون از ایشان منتشر گردیده، بیانگر طبع سرشار و ذوق خداداد معظم له است.”

روح الله خمینی، نخستین رهبر جمهوری اسلامی بود که کتاب شعر او مشهور به “دیوان امام” در شش فصل شامل غزلیات، رباعیات، قصاید، مسمط، ترجیع بند و اشعار پراکنده تنظیم شده و اولین بار توسط “موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی” در ۴۳۸ صفحه منتشر شد.

اشعار زیادی نیز از سیدعلی خامنه ای، جانشین روح الله خمینی نقل شده و طرفداران او چیره دستی وی در هنر شعر را تحسین کرده اند.

 

نگاه احمدی نژاد به شعرای بزرگ ایران

 

در ادامه مقدمه کتاب شعر احمدی نژاد، رویکرد او به مقوله شعر و شاعری از چند جهت قابل مطالعه دانسته شده است.

در “این جویبار جاری”، در بیان نوع نگاه رئیس دولت به مقوله شعر و شاعری و نیز آنچه “عنایت و اهتمام” او به شعر پارسی و شاعران ایرانی به ویژه سلاطین سخن نغز عنوان شده، آمده است: “وی شعر را هدیه‌ای الهی، تلاشی مقدس برای عبور از وادی عقل و ورود به آستانه عشق و جاری شدن در هستی لایتناهی، فریاد هنرمندانه آدمی، هنر برتر ایران زمین و شاعران را واصلان کمال و متصل به انسان کامل می‌داند؛ از اینرو، همواره بر نگاه جهانی ایرانیان در طول تاریخ تأکید می‌ورزد و اندیشه شاعران ایرانی را پاسخی در خور و مناسب به نیازهای بشر امروز می‌داند.”

همچنین در مقدمه این کتاب ذکر شده که در نظر محمود احمدی نژاد، کتاب شاهنامه فردوسی “منظومه‌ای توحیدی” و خود فردوسی “احیاگر هویت ملی” است.

در این کتاب به نقل از احمدی نژاد از مولانا به عنوان “جاری در جان انسان‌ها” و از حافظ به عنوان “بهره‌مند و برخوردار از دولت و گنج بی‌کران عشق” نام برده شده است.

او همچنین گفته که نگاه و ادبیات رودکی “بر کلام و منطق مبتنی بر بمب اتم غالب و چیره است”.

در مقدمه کتاب شعر احمدی نژاد آمده است: “رییس جمهور به فراخور و مقتضای حال و مقام و از طریق تمثیل و تمثل از چاشنی شعر در گفته‌ها و سخنرانی‌های خویش بهره گرفته و فضا را تلطیف می‌نماید و در جایگاه و مکانت شاعری و سخنوری دکتر احمدی نژاد در وصف انسان کامل امام زمان(عج) یا در مقام مفاخره یا پاسخ به برخی شبهات و شایعات از زبان شعر بهره جسته و پاسخی در خور داده‌اند.”

محمود احمدی نژاد پیش از این چندین اظهارنظر جنجالی هم درباره شعر و شعرای بزرگ ایران کرده که واکنش های تندی به دنبال داشته است.

از جمله او در اوایل فروردین سال جاری در جمع ایرانیان مقیم تاجیکستان گفت که فردوسی “مکتب پیامبر اسلام را نجات داد”.

احمدی نژاد همچنین شاهنامه فردوسی را “توحید نامه” خواند و گفت که “فردوسی مکتب پیامبر گرامی اسلام را نجات داده و بار حقیقی این مکتب را از دوش نااهلان برداشته و بر دوش ملت ایران گذاشت و این ملت نیز الحق به خوبی از عهده ایفای این مسئولیت برآمد.”

در واکنش به این سخنان، ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید گفت که اظهارات اینچنینی “ظلم بزرگ به اسلام” است.

این مرجع تقلید شیعه افزود: “یعنی شیخ طوسی، سید مرتضی، سید رضی، شهید اول و شهید ثانی و…، که سال‌ها زندان را تحمل کرده و خونشان نیز در این راه ریخته شده است،‌ اسلام را نجات نداده‌اند و فردوسی آن را نجات داده است.”

مکارم شیرازی گفت که خود فردوسی هم این نسبت را به خود تکذیب می کند: “فردوسی گفته است که “بسی رنج بردم بدین سال سی/عجم زنده کردم بدین پارسی”؛ خود او می‌گوید که با تلاش‌های زیادی که در این سی سال متحمل شده‌ام، زبان فارسی را زنده کرده‌ام. بنابراین اینکه گفته می‌شود فردوسی مکتب پیامبر اسلام را نجات داده است،‌ ضد گفته او است.”