رئیس دو قوه از سه قوه جمهوری اسلامی، واکنش تندی به دور تازه تحریم های بین المللی و افزایش فشارهای غرب علیه تهران نشان دادند.
محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری اسلامی و علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی روز گذشته در سخنانی همزمان اما جداگانه به شدت علیه اروپا و آمریکا موضع گرفتند و آنها را به “واکنش” متقابل تهدید کردند.
لاریجانی در توضیحی بیشتر گفت که “مجلس شورای اسلامی اقدام انگلیس و سایر کشورهای غربی را در تحریم های جدید بی پاسخ نمی گذارد” و احمدی نژاد نیز کشورهای اروپایی را به دلیل پیروی از آمریکا در تشدید تحریم ها بر ضد جمهوری اسلامی، “نوچه” و “نوکرهای بی اختیار” خطاب کرد.
این اظهارات تند، آخرین واکنش های ارشدترین مقامات جمهوری اسلامی به دور تازه تحریم های کشورهای اروپایی و آمریکا علیه تهران است که برای نخستین بار بانک مرکزی ایران را هدف گرفته و طبق اعلام رسمی تعدادی از دولت های اروپایی، قرار است خرید نفت از سوی ایران را نیز در بر بگیرد.
زمزمه تحریم خرید نفت ایران در حالی مطرح می شود که پیش از این بسیاری از ناظران معتقد بودند، بازارهای جهانی توانایی تحمل چنین مسئله ای را ندارد اما کمیسر انرژی اتحادیه اروپا روز گذشته در واکنش به گزارش هایی در مورد اخلال در تامین انرژی اروپا در صورت تحریم نفت ایران گفت که “این مسئله مشکل خاصی نیست.”
گونتر اوتینگر افزود: “می توان با کمک سازمان کشورهای صادر کننده نفت، اوپک و دیگر منابع، جای خالی انرژی مورد نیاز را پر کرد.”
یک روز پیش از او، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه نیز گفته بود که پاریس به دنبال مذاکره و گفت وگو با متحدان خود است تا “بتوان تحریم های گسترده و یکپارچه ای” را به سرعت علیه بانک مرکزی و نیز خدمات فروش نفت ایران اعمال کرد.
بریتانیا در هفته جاری تمام مبادلات تجاری، مالی و بانکی خود با کلیه بانک ها و موسسات مالی و اقتصادی جمهوری اسلامی را متوقف کرد هرچند تحریم های این کشور اگرچه خشم مسئولان تهران را برانگیخته اما هیچ محدودیتی را علیه صنایع نفت و گاز و انرژی ایران اعمال نکرده است.
مرگ بر انگلیس در مجلس
در واکنش به تحریم جدید، مجلس شورای اسلامی روز گذشته دو فوریت طرح کاهش روابط با بریتانیا را به تصویب رساند. نمایندگان مجلس هم پس از تصویب این طرح شعار مرگ بر انگلیس سر دادند. بر اساس این طرح، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ملزم می‌شود که هرچه سریعتر روابط سیاسی خود را با بریتانیا به سطح کاردار تنزل دهد و روابط اقتصادی و تجاری با این کشور را به حداقل برساند.
همزمان با تصویب طرح کاهش روابط در مجلس، محمد باقر قالیباف شهردار تهران نیز خواهان “مصادره” باغ قلهک به نفع “مردم تهران” شد.
در مجلس علاءالدین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم خواستار اخراج سفیر بریتانیا از تهران شد.
رئیس مجلس نیز در گفت و گو با خبرنگاران پارلمانی اظهار کرد: “اقدام کشورهای غربی در تحریم های جدید علیه کشور مسبوق به سابقه است و همانند گذشته بر اراده ملی در خصوص پرونده هسته ای تاثیری نخواهد داشت.”
محمود احمدی نژاد نیز که به پاکدشت ورامین سفر کرده بود، در جمع تعدادی از مردم این منطقه با اشاره به تحریم ها و فشارهای جدید کشورهای غربی گفت: “دیدند ذخایر ارزی و سرعت پیشرفت اقتصادی ما زیاد شده است، کار در ایران زیاد صورت می گیرد اما خودشان دچار بحران و مشکلات اند، شروع به بهانه تراشی کرده اند.”
او با توصیف آمریکا به “ارباب بزرگ” و اروپا به “نوچه های” آن گفت: “آن ارباب بزرگ حرفی می زند و نوچه هایش دنبال حرفش را می گیرند. می گویند می خواهیم ارتباطات بانکی خود را با ایران کاهش دهیم یا قطع کنیم. دولت آمریکا ۳۲ سال است با ما رابطه ای ندارد؛ تا دیروز با هم کار نمی کردیم، حالا هم کار نمی کنیم امروز مثل دیروز مثل پریروز.”
احمدی نژاد همچنین با اشاره به تهدید بسیاری از کشورهای دیگر برای قطع رابطه با بانک مرکزی ایران افزود: “شما از گذشته نیز همین کار را می کردید. می خواهید ادامه دهید؟ خیال کردید دنیا شهر هرت است.”
فشار غرب، مخالفت شرق
طی هفته گذشته به جز بریتانیا که تحریم های خود علیه بانک مرکزی ایران را اجرایی کرد، ایالات متحده نیز اعلام کرد که صنایع پتروشیمی جمهوری اسلامی را هدف اصلی دور تازه تحریم های خود قرار می دهد.
نیکولا سارکوزی رییس جمهوری فرانسه نیز در همین هفته در نامه ای به رهبران آمریکا، بریتانیا، آلمان، اتحادیه اروپا، کانادا و ژاپن پیشنهاد خود برای تحریم های تازه را مطرح کرده است.
او گفته: “فرانسه به اتحادیه اروپا و کشورهای عضو آن، ایالات متحده، ژاپن و کانادا و کشورهای دیگر پیشنهاد می کند تا فورا در خصوص مسدود کردن دارایی های بانک مرکزی ایران و توقف خرید نفت این کشور تصمیم بگیرند.”
اتحادیه اروپا قرار است در نشست اول دسامبر خود موضوع گسترش دامنه های تحریم خود به ۲۰۰ شخصیت و شرکت دیگر ایرانی را مورد بررسی و احتمالا تصویب قرار دهد.
وزیر امورخارجه هلند هم دیروز اعلام کرد این کشور می‌خواهد دامنه تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران را گسترش دهد و به قصد متوقف کردن جریان‌های مالی مشخص، محدودیت‌هایی را برای بانک مرکزی ایجاد کند.
یوری روزنتال به خبرگزاری رویترز گفت معاملات مالی ایران که تحریم‌های موجود را دور می‌زند، باید متوقف شود.
در همین راستا دولت کانادا اعلام کرده درچارچوب بخشی از یک بسته تحریمی علیه ایران، صادارت کلیه تجهیزات و کالاهایی را که در صنعت پتروشیمی، نفت و گاز کاربرد دارند ممنوع می‌کند.
وزیر خارجه جدید ایتالیا نیز با اعلام حمایت کامل از تحریم‌های جدید وضع شده علیه جمهوری اسلامی، خواستار فشارهای بیشتر جامعه بین‌الملل به‌‌‌‌‌‌‌خاطر برنامه هسته‌ای ایران شده است.همزمان هلند هم به جمع کشورهایی پیوست که خواستار تحریم بانک مرکزی ایران شده اند.
روسیه و چین اما کماکان دو مخالف اصلی تحریم های بین المللی علیه تهران هستند. این دو کشور عضو دائم شورای امنیت از بزرگ ترین شرکای تجاری جمهوری اسلامی به شمار می آیند.
سخنگوی رسمی وزارت امور خارجه روسیه دیروز با انتقاد شدید از این تحریم ها گفت: “تصمیم دولت آمریکا و دیگر کشورهای غربی برای شدت بخشیدن به تحریم‌های یک‌جانبه علیه ایران، فعالیت شرکت‌های کشورهای ثالث را که هم اکنون در حوزه‌های نفت و گازی ایران و امور بانکی این کشور در حال کار هستند، تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.”
الکساندر لوکاشویچ که واکنش رسمی دولت روسیه درباره تحریم‌های جدید علیه ایران را ابراز می کرد، گفت این مسیر باعث می‌شود تمایل به گفت‌وگوهای سازنده با ایران به‌طور جدی پیچیده شود.
چین هم روز چهارشنبه اعلام کرد که این کشور مخالف تشدید تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران است؛سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفت که “پکن همواره مخالف تحریم های یک جانبه بوده است.”
لیو وی مین افزود: “ما معتقدیم فشار و تحریم ها نمی تواند به حل مشکل ایران کمک کنند و فقط موجب پیچیده شدن اوضاع می شود.”
تمام این تحریم ها و فشارها در واکنش به گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روز هشتم نوامبر انجام می شود که در آن تاکید شده بود “شواهدی در دست است که نشان می دهد جمهوری اسلامی ایران ممکن است تحقیقات مرتبط با ساخت جنگ افزار هسته‌ای را به طور مخفیانه ادامه داده باشد.”
