اهمیت ایران

نویسنده

middleeastonline.jpg

رامی جی خوری ‏

صحنه گردانی دیپلماتیک و بین المللی آمریکائی- اروپائی در رابطه با ایران، جالب ترین و چشمگیرترین ‏رخداد سیاسی در صحنه جهانی امروز است. هرآنچه در مسأله ایران روی بدهد، روابط میان قدرت ها در ‏سال های آتی- آن هم بسیار فراتر از حد و مرز همسایگی با ایران- را تعیین خواهد کرد. بسیاری از مسائل ‏بحرانی با قضیه هسته ای ایران پیوند خورده است، از جمله جریان انرژی جهانی، اعتبار و تأثیر شورای ‏امنیت سازمان ملل، محدوده تحریم های اقتصادی و سیاسی، کنش متقابل منافع اسرائیل و منافع جهانی و ‏غرب، انسجام سیاسی اروپا و سرانجام روح و متن قوانین، معاهدات و منشورهای بین المللی. ‏

در پشت صحنه سیاسی ایران، آمریکا، اسرائیل و اروپا، سه مسأله اصلی وجود دارد: حق ایران در توسعه ‏دانش فنی هسته ای با مقاصد صلح جویانه، نگرانی اسرائیل از اینکه دستیابی ایران به بمب هسته ای که ‏خطری برای موجودیتش خواهد بود- واسرائیل هرگز اجازه به وقوع پیوستن آنرا نمی دهد، و هراس غرب از ‏قدرت نظامی، توانمندی های هسته ای و نفوذ افراط گرایانه سیاسی ایران در سطح خاورمیانه.‏

وضعیت فعلی با جذاب تر کردن پیشنهادات پنج عضو دائم شورای امنیت به سرپرستی آمریکا بعلاوه آلمان به ‏ایران، و در عین حال افزودن بر بار تحریم ها به دلیل خودداری ایران از تعلیق غنی سازی همراه است. این ‏فرآیند می تواند هم در تولید جریان برق و هم تولید سلاح به کار گرفته شود.‏

آمریکا با فرستادن سومین مقام بلندپایه وزارت خارجه خود به گفتگوهای ماه گذشته ‏‎5+1‎‏ با ایران در ژنو، ‏علامت قدرتمندی از نیت خود در حل صلح جویانه و سیاسی ماجرا نشان داد. این اقدام، به ایرانی ها فرصت ‏داد به طور برابربا آمریکا بر سر میز مذاکره بنشینند. ‏

اقدام مثبت آمریکا و گروه شش با اصرار آنها درزمینه اولتیماتوم دادن به ایران بدون درنظر گرفتن فرصت ‏گفتگوی بیشتر خنثی شد. آنها گفتند یا ایران غنی سازی را متوقف کند و یا اینکه با بالا گرفتن تنش ها و تحریم ‏ها روبرو شود. ایران هم درخواست گفتگوهای بیشتر را کرد. چند روز پیش گروه شش این درخواست را ‏نپذیرفت و از طرح هائی برای افزایش تحریم ها علیه ایران خبر داد. ‏

اما مسأله سردرگم کننده در واشنگتن این است که آمریکا به ارسال علائمی ادامه می دهد که بر تمایلش به ‏گفتگوها با ایران دلالت می کند. تقریباً مسجل شده که دو کشور به افتتاح دفتر حفاظت منافع در پایتخت دیگری ‏دست خواهند زد و به جای استفاده از واسطه، کارمندان خود را در آنجا مستقر خواهند کرد. این یک علامت ‏دیپلماتیک پنج ستاره محسوب می شود. ‏

نگرانی واقعی آمریکا از این است که آیا اسرائیل با احساس هراس، ظرف ماه های آینده به حمله یکجانبه علیه ‏ایران دست خواهد زد و اوضاع منطقه ای و احتمالاً جریان انرژی جهانی را به سوی یک فاجعه پیش خواهد ‏برد یا خیر؟ شائول موفاز معاون نخست وزیر اسرائیل هفته پیش در واشنگتن گفت ممکن است ایران یک ‏روز به استفاده از سلاح هسته ای نه فقط علیه اسرائیل، بلکه علیه آمریکا و اروپا هم دست بزند. این اولین بار ‏است که آستانه درک آمریکا و اسرائیل از تهدید، دقیقاً مشابه یکدیگر نیست. این مهم است که بدانیم درماه های ‏آینده، بالاخره دیدگاه اسرائیلی در پیشبرد سیاست آمریکا پیروز خواهد شد یا دیدگاه آمریکائی.‏

حرکات دیپلماتیک در ماه های آینده ادامه خواهد یافت. ایران قصد ندارد کار بی دلیلی را تا قبل از زمان اتمام ‏کار دولت بوش در ژانویه آینده انجام دهد. آنها هیچ گفتگو، دیدار، و پیشنهاد متقابلی را رد نخواهند کرد. ‏بنابراین، قرار نیست تیم سیاسی بوش در سال جاری به راه حلی درقبال ایران دست پیدا کند، بلکه بیشتر در ‏پی افزودن بر گزینه های موجود برای دولت بعدی کشور خود هستند.‏

ایران نیز این را درک می کند و به اندازه کافی از خود تحرک نشان می دهد تا ظرف ماه های آینده، آمریکا ‏نه تنها پای میز مذاکره با ایران بنشیند، بلکه به جای کشیده شدن منطقه به سوی هولوکاست هسته ای، عملاً ‏شروع به گفتگو برای مصالحه احتمالی بکند. نتیجه همه این موارد، برقراری رابطه ناشناخته ای از قدرت ‏میان ایران، آمریکا، اسرائیل و اروپا خواهد بود. شاید این پایان دوران پس از جنگ سرد باشد.‏

منبع: میدل ایست آنلاین- 11 اوت ‏