آمریکا به دنبال قطعنامه سوم

نویسنده

‏‏ جوبی واریک و رابین رایت

دولت بوش پس از انتشار گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره عدم اعتراف کامل ایران به فعالیت های گذشته ‏خود که به گفته کارشناسان آمریکا بخشی از برنامه مخفیانه تسلیحات اتمی بشمار می رود، تلاش های خود را برای ‏اعمال تحریم های شدیدتر بر علیه ایران افزایش داده است.‏

در گزارش آژانس همچنین آمده است، ایران با سرپیچی از قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل، دائما ً در حال ‏پیشرفت در زمینه تولید اورانیوم غنی شده است. اما آژانس اتمی هیچگونه مدرکی دال بر تلاش ایران برای ساخت ‏سلاح اتمی ارائه نداده است. ‏

این گزارش متنوع حربه تازه ای برای کاخ سفید بشمار می رود که بدنبال جلب حمایت بین المللی برای تصویب سومین ‏قطعنامه تحریم ها بر علیه ایران است. چند ساعت پس از انتشار این گزارش، کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه ‏آمریکا خاطر نشان کرد، اکنون دلایل “بسیار محکمی” برای تصویب سریع این قطعنامه در سازمان ملل وجود دارند. ‏

رایس گفت، “ایران بوضوح همه نوع اظهاراتی بیان می کند که نشان می دهد قصد ندارد با اراده جامعه بین الملل کنار ‏بیاید. ایران سؤالات مربوط به فعالیت های گذشته برنامه های مخفیانه خود را که به گفته خود آنها چنین برنامه ای در ‏کار نبوده، پاسخ نداده است.” ‏

همزمان با سخنرانی رایس، وزارت امور خارجه آمریکا نیز شروع به اعمال نفوذ در میان متحدان برای تصویب ‏قطعنامه به تعویق افتاده تحریم ها بر علیه ایران کرد. این وزارتخانه اعلام کرد، با امید به تصویب این قطعنامه، میزبان ‏مذاکرات روز دوشنبه میان قدرت های اصلی جهان از جمله روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان خواهد بود.‏

در گزارش آژانس اتمی آمده است، ایران به اکثر سؤالات مربوط به گذشته هسته ای خود پاسخ داده است، به استثنای ‏یک مورد مهم: ایران تاکنون هیچگونه پاسخ قابل قبولی به اتهامات آمریکا مبنی بر انجام تحقیقات مربوط به آزمایش ‏مواد منفجره بسیار قوی تسلیحاتی و طرح موشکی در دهه 1990 نداده است. مبنای این اتهامات، اسناد موجود در یک ‏کامپیوتر لپ تاپ ربوده شده است که نشان می دهند ایران در دهه 1990 تحقیقاتی را در زمینه ساخت تسلیحات اتمی ‏انجام داده است. ‏

مقامات آژانس اتمی در ماه جاری اسناد مربوط به تحقیقات گذشته تسلیحاتی ایران، را که توسط دولت بوش ارائه شده ‏اند، در اختیار مقامات ایرانی قرار دادند. اما در گزارش آژانس آمده، ایران به مقامات آژانس اتمی گفته است که این ‏ادعاهای آمریکا “بی پایه و اساس” و این اسناد “جعلی” هستند. بدنبال تصمیم هفته گذشته کاخ سفید مبنی بر اجازه ‏دسترسی ایران به این اسناد که مبنای ادعاهای آمریکاست، آژانس اتمی اعلام کرده است، قصد دارد نسخه های اصلی ‏این اسناد را در اختیار ایران قرار دهد. ‏

یک مقام بلندپایه آژانس اتمی اعلام کرده است: “حل و فصل مسائل مربوط به اسناد لپ تاپ برای درک طبیعت کامل ‏گذشته برنامه اتمی ایران ضروری است. ما پیشرفت کرده ایم، اما هنوز به انتهای مسیر نرسیده ایم.” ‏

اما به رغم اینکه ایران گزارش آژانس اتمی را موفقیتی برای خود دانسته، دولت بوش بدنبال مهیا کردن زمینه تصویب ‏قطعنامه تحریم ها ظرف دو هفته آینده است. زلمای خلیل زاد نماینده آمریکا در سازمان ملل در همین راستا خاطر نشان ‏کرده است، اگرچه یافته های آژانس اتمی ثابت می کنند که تهران همواره قطعنامه های سازمان ملل را مبنی بر تعلیق ‏غنی سازی اورانیوم نقض می کند، اما این یافته ها پرونده تحریم های آمریکا را بر علیه ایران تقویت خواهند کرد.‏

خلیل زاد می گوید: “گزارش آژانس شامل مسائلی است که کاملا ً نگران کننده هستند. ایرانیان آن (وجود برنامه نظامی ‏تسلیحات اتمی) را نپذیرفته و به وجود آن اعتراف نکرده اند. بله، آنها به برخی از سؤالات پاسخ داده اند و پیشرفت ‏هایی هم در زمینه برخی موضوعات حاصل شده اند که اصلی ترین موضوعات نیستند. اما هیچگونه پیشرفتی در رابطه ‏با اصلی ترین موضوعات مربوط به گذشته هسته ای ایران حاصل نشده است. در واقع، شرایط بدتر شده است.“‏

انتظار می رود مناظره بر سر تحریم ها شدت یابد. در حال حاضر، چهار کشور عضو شورای امنیت، آفریقای جنوبی، ‏لیبی، اندونزی و ویتنام، نسبت به تصویب سومین قطعنامه بر علیه ایران ابراز تردید کرده اند. مخالفت روسیه و چین ‏نیز آمریکا را وادار کرده است طرح های تحریم های شدیدی را که نیروهای مسلح ایران را هدف خواهند گرفت، ‏کاهش دهد. اما در عوض نتیجه مذاکرات 22 ژانویه در برلین، کسب توافق ضعیفی درباره انجام اقدامات داوطلبانه در ‏خصوص نظارت بر معاملات مالی، فروش تسلیحات و سفر مقامات بلندپایه ایران است. ‏

منبع: واشنگتن پست، 23 فوریه، 2008‏