ابهام در رسیدن به توافق هسته ای

نویسنده

» تحلیل لاکروا از احتمال حل بحران

فرانسوا دلانسون

رییس آژانس بین المللی انرژی اتمی روز ۲۳ مه ۲۰۱۳ در آخرین گزارش خود گفت: “آژانس نمی تواند با اطمینان در مورد نبود مواد و عدم فعالیت های هسته ای اعلام نشده در ایران اظهارنظر کند و به همین دلیل نمی تواند این نتیجه گیری را کند که تمامی مواد هسته ای این کشور مختص فعالیت های صلح آمیز است.”

آژانس اتمی بار دیگر خاطرنشان می سازد که تهران “همکاری لازم” را برای انجام یک “بازرسی کارآمد” از ابعاد نظامی محتمل در برنامه اتمی ایران انجام نداده. آژانس همچنین به ویژه نسبت به “فعالیت های گسترده و قابل توجهی” که از فوریه ۲۰۱۲ در مرکز پارچین انجام می شود ابراز نگرانی کرده. این درحالی است که آژانس چندین بار درخواست بازدید از این مرکز را داده است.

آیا رییس جمهور حسن روحانی خواهد توانست اختلافات میان ایران و شورای امنیت سازمان ملل را حل و فصل کند؟ نکته مسلم این است که رییس جمهور ایران این پرونده را به خوبی می شناسد، زیرا بین سال های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۵ در رأس هیأت مذاکره کننده ایرانی، در زمینه تعلیق موقت برنامه غنی سازی اورانیوم به توافق رسید.

 

رییس جمهور جدید، شفافیت بیشتر

به گفته فرانسوا نیکولو، سفیر سابق فرانسه در تهران بین سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵، “او همچنین تصمیم گیرنده اصلی در توقف برنامه مخفی تولید در اواخر سال ۲۰۰۳ بوده است که ازسوی سپاه پاسداران هدایت می شد”. این تجربه و جایگاه آن در بطن حاکمیت به وی تا حدودی قدرت مانور خواهد داد.

سفیر سابق فرانسه در ایران خاطرنشان می سازد: “حسن روحانی برخلاف اسلاف خود، رفسنجانی یا خاتمی، از اعتماد رهبر علی خامنه ای نیز برخوردار است، زیرا نماینده او در شورایعالی امنیت ملی بوده. علی خامنه ای تردید دارد، ولی مخالف انجام مذاکره مستقیم با ایالات متحده نیست.”

رییس جمهور منتخب از زمان اولین کنفرانس مطبوعاتی اش در ماه ژوئن براین موضوع تأکید کرده که غنی سازی را تعلیق نخواهد کرد. او با اشاره به “تحول در شرایط” گفت که “حاضر است شفافیت را در عمل افزایش دهد و میان ایران و جهان اعتماد ایجاد کند”.

ازسوی دیگر، کاخ سفید با ابراز خوش بینی اظهار داشت که آماده است تا “به طور مستقیم با دولت ایران وارد مذاکره شود”. وزارت خزانه داری آمریکا هفته گذشته اعلام کرد که بنابه دلایل بشردوستانه تسهیلاتی در زمینه صادرات تجهیزات پزشکی به ایران ایجاد خواهد شد.

احتمالاً ولادیمیر پوتین در اواسط ماه اوت به تهران خواهد رفت تا نیات مقامات جدید جمهوری اسلامی را محک بزند. مذاکرات میان ایران و گروه ۱+۵ احتمالاً در پاییز، شش ماه پس از مذاکرات بیهوده قزاقستان در ماه آوریل، ازسر گرفته خواهد شد.

مفاد توافق نامه تا حدودی مشخص است: به رسمیت شناختن “حق” ایران در دستیابی به فن آوری هسته ای صلح آمیز، افزایش بازرسی های آژانس اتمی با اعمال پروتکل الحاقی که در دسامبر ۲۰۰۳ به امضاء رسیده، و لغو تدریجی تحریم های چندجانبه و دوجانبه.

تنها نکته ای که باقی می ماند، مصالحه بر سر فعالیت های غنی سازی اورانیوم خواهد بود که مذاکرات پیرامون آن از سال ها پیش ادامه دارد. تهران معتقد است که این فعالیت ها جزو “حقوق” این کشور محسوب می شوند، درحالی که قطعنامه های شورای امنیت خواستار تعلیق آن شده اند. جمهوری اسلامی قصد چشم پوشی از ساخت بمب را ندارد، یا حداقل قصد ندارد از دستیابی به کل چرخه مورد نیاز برای تولید آن صرف نظر کند.

منبع: لا کروا، ۳۱ ژوئیه