سعید کمالی دهقان
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، بعد از دیدار با کاترین اشتون در وین گفت: “ما معتقدیم که می توانیم به توافقنامه دست پیدا کنیم و به اینجا آمده ایم که به توافق نهایی دست پیدا کنیم.”
وی در ادامه گفت: “اگر همه طرفین قصد داشته باشند که این موضوع حل شود، قادر خواهیم بود که به نتایج مثبتی برسیم اما این کار زمان می برد.“»
این اولین دیدار در این سطح دیپلماتیک از بعد از تصویب توافقنامه ژنو در ماه نوامبر است. نتیجه چندین ماه مذاکره در داخل ایران و آمریکا با بدبینی دنبال می شود.
یک مقام آمریکایی در وین به خبرنگاران گفت: “روزهای آینده پیچیده و پیچیده خواهد بود.”
وی گفت: “وقتی مخاطرات تا این حد بالاست وجزئیات زیادی وجود دارد باید جامعه بین المللی را از اراده ای که برای بدست آمدن نتیجه وجود دارد، مطمئن کرد. این اتفاق ممکن است در یک روز، یک هفته و یا حتی چند ماه بیافتد.”
رهبر ایران، آیت الله خامنه ای گفت که ایران بر تعهداتش در توافقنامه موقت پایبند است اما پیش بینی می کند که این مذاکرات برای رسیدن به نتیجه با شکست مواجه خواهد شد.
خامنه ای در سخنرانی روز دوشنبه اش گفت: “آنچه وزیر امور خارجه و مقامات ایران آغاز کرده اند ادامه خواهد داشت و ایران تعهداتش را نقض نخواهد کرد. اما این مذاکرات به جایی نمی رسد.”
او به گروهی از ایرانیان که از شهر تبریز به دیدارش آمده بودند گفت: “بعضی از مسئولین آن دولت و این دولت فکر می کنند که اگر در موضوع هسته ای مذاکره کنند مساله حل می شود. من قبلا هم گفته ام. من نسبت به مذاکرات خوشبین نیستم. مذاکرات به جایی نمی رسد اما من با آن مخالفتی ندارم.”
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل از این فرصت استفاده کرد و حملات لفظی اش را به ایران آغاز کرد. وی در دیدار با رهبران یهودی آمریکا گفت: “همه گول لبخند ایران را خورده اند. اما ایران معتدل، یک افسانه است.”
وی گفت: “موضوع رسیدن به توانایی تولید سلاح هسته ای است. آنچه امروز باید در مورد آن صحبت شود یک موضوع ساده است: تعداد سانتریفوژ های ایران باید به صفر برسد. آنها نیازی به سانتریفوژ ندارند و حق ندارند اورانیوم را غنی سازی کنند.”
گروه مذاکره کننده ایران، به سرپرستی جواد ظریف در چنین فضایی به ایران رفته است تا با شش قدرت جهان در وین گفتگو کند؛ به این امید که به یک نتیجه دائمی در مورد برنامه های اتمی برسند. اشتون به نمایندگی از کشورهای دیگر با ظریف به گفتگو مستقیم نشست.
ظریف گفت که قبل از مذاکرات اتمی با رئیس جمهور و وزیر امورخارجه اطریش دیدار خواهد کرد. او گفت که حق مردم ایران باید در توافق نهایی درنظر گرفته شود و منظور او همان “حق مسلم غنی سازی” بود. وی گفت: “آنچه برای ما مهم است رسیدن به توافق نهایی استکه بر اساس شناخته شدن حقوق و به نفع مردم ایران باشد.”
توافقنامه موقت در ماه نوامبر به امضا رسید و هر دو طرف تاکنون به تعهدات خود پایبند بودند. ماه گذشته، دانشمندان ایران غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم در ایران را متوقف کردند و اتحادیه اروپا تحریم محصولات پتروشیمی، فلزات و بیمه حمل نقل دریایی را برداشت.
خامنه ای در سخنرانی اش گفت آمریکا را متهم به دخالت در امور ایران کرد. وی گفت: “مساله هسته ای بهانه آمریکا برای دشمنی است.”
با وجود امضای توافقنامه شش ماهه، برخی از سناتور های آمریکایی به دولت اوباما فشار می آورند که تا تحریم های جدید علیه ایران اعمال کند. در ایران نیز مخالفان دولت به حسن روحانی برای سیاست های اتمی اش حمله می کنند.
مخالفان دولت روحانی که در راهپیمایی سی و پنجمین سالگرد انقلاب شرکت کرده بودند، اعلامیه هایی با مضمون سازشکار بودن دولت، در بین مردم پخش کردند.
با اینحال حمایت خامنه ای از توافقنامه موقف و مذاکرات پیش رو، جایی برای مخالفت جدی تندرو ها باقی نمی گذارد. اما خامنه ای که نه بطور قطعی از تواققنامه حمایت کرده است و نه بطور قطعی با آن مخالف می کند، گوشه امنی برای خود درست کرده است.
گاردین، ۱۸ فوریه
