فرمانده قرارگاه خاتم اعلام کرده اگر آمریکایی ها وانگلیسی ها از ایران تقاضای کمک کنند، سپاه پاسداران فوران نفت در خلیج مکزیک را مهار می کند. این در حالیست که چاه نفتی نفت شهر حدود 23 روز است می سوزدوقرارگاه خاتم که تحت مدیریت سردار قاسمی است، هنوز موفق به مهار آن نشده است؛ از سوی دیگر این قرارگاه هنوز یک پروژه نفتی را به پایان نرسانده و در کارنامه اش، فعالیت در دریا، آن هم در عمق زیاد، ثبت نشده است.
از سیمان کاری تا مدیریت پروژه
در سالهای دولت اصلاحات، قرارگاه خاتم یک مجموعه فنی اقتصادی بودکه در پروژه های عمرانی وزیربنایی عمومی کارایی داشت. بیشتر کارهای شهری و زیر سازی سدها واتوبان های کشور را این قرارگاه انجام داده بود. این قرارگاه اما در صنعت نفت به جهت پیچیدگی سهم چندانی نداشت وسهمش فقط ساخت اسکله صادراتی و بندر پتروشیمی در عسلویه بود. این قرارگاه سعی کرده بود از طریق شراکت با چند شرکت به امور فنی نفت وارد شود اما مدیریت نفت وقت چنین فرصتی را به این قرارگاه نمی داد؛ امری که موجب در گیریهای بسیاری در پشت پرده سیاست شده بود.
با به قدرت رسیدن احمدی نژاد در سال 84 با اینکه قرارداد فاز 15 و16 به شرکت صدرا وشریک نروژی اش واگذار شده بود، از این مجموعه پس گرفته وبدون تشریفات مناقصه در خرداد 85 به قرارگاه خاتم واگذار شد. به این ترتیب مجموعه ای که تا دیروز کارهای غیر تخصصی در صنعت نفت میکرد وزیر سازی پالایشگاهها را انجام می داد، به رهبری کنسرسیوم توسعه میدان گازی گمارده شد. دوشرکت هم که سابقه بیشتری از قرارگاه خاتم در نفت داشتند به عنوان زیر دستان خاتم در این مجموعه چیده شدند. شرکت صدرا یکی از این ها بود اما پس از مدتی مدیر عامل این شرکت انتقادهای خود را علنی کرد. امری که موجب شد شرکتش در 4سال دولت احمدی نژاد در لیست سیاه قرارگیرد؛ تا جایی که سهامش در بورس آنقدر سقوط کرد که شرکتی ورشکسته تلقی می شد. جالب آنکه قرارگاه خاتم در پایان دولت اول احمدی نژاد، سهام صدرا را خرید.
قرارگاه خاتم در طول دوران ریاست جمهوری خاتمی، برغم شدت گرفتن تحریم ها، هر روز موقعیت محکم تری یافته و قراردادهای بیشتری به امضا رسانده است. آن هم در حالیکه استانداردهای ایران برای ساخت پالایشگاه 45 تا 50 ماه است، و این قرارگاه هنوز نتوانسته بعد از 5 سال پروژه 15 و16 را تحویل دهد وبه نوشته سایت آفتاب، به نقل از اکبر ترکان “پیشرفت فاز 15 و16 در حد 40 درصد است”.
حال قرار گاه خاتم که در اولین تجربه نفتی خود هم مانده است، ادعای خاموش کردن چاه نفتی خلیج مکزیک را می کند. سردار رستم قاسمی فرمانده این قرارگاه گفته است: “این مایه ننگ و شرمندگی است که آمریکا و انگلیس و کسانی که خود را مهد تکنولوژی و ابرقدرت حوزه صنعت و اقتصاد جهانی می‌دانند با گذشت دو ماه از تخریب سکوی تولید نفت در منطقه خلیج مکزیک قادر به مهار فوران نفت نباشند”.
رستم قاسمی گفته است: “در صورتی که آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها و نیز شرکت‌های غربی خود را در مهار لکه نفتی ناتوان می‌دانند، از ایران درخواست کنند، می‌توانیم با بررسی‌های لازم، متخصصین قرارگاه خاتم الانبیاء سپاه را جهت کمک به جلوگیری از ادامه این فاجعه بزرگ و پایان بخشیدن به بحران زیست‌محیطی و مهار لکه نفتی به منطقه اعزام کنیم”.
وی که از این حادثه با عنوان “چالشی برای فناوری غرب و به بن‌بست رسیدن متخصصین مغرور کمپانی‌های بزرگ نفتی انگلیسی و آمریکایی” یاد کرده، افزوده است: “دست‌یابی سپاه به این قابلیت‌ها و توانمندی‌ها محصول تحریم‌هایی است که در طول سه دهه گذشته علیه نظام و ملت ایران اعمال شده است و اساساً ما همواره زندگی در شرایط تحریم را تجربه کرده‌ایم و اینک که جامعه جهانی با فاجعه زیست‌محیطی و تهدید علیه مردمان یکی از مناطق حساس دنیا مواجه شده سپاه پاسداران به‌رغم تحریم‌های جدید آماده است به رسالت انسانی خود در این زمینه عمل کند و توان انحصاری و بومی خود را به خلیج مکزیک اعزام نماید”.
این در حالی است که خلیج مکزیک به جهت عمق زیادش ـ 2000 متر ـ جزو میادین نفتی عمیق محسوب میشود و خاموش کردن چاه نفتی در آن فناوری خاص وپیچیده ای را می طلبد؛ در حالیکه خلیج فارس در بیشترین میزان 300عمق فوت یعنی 90 متر عمق دارد. اما سرداری که در عمق کم هم کارآیی نداشته ادعا می کند می تواند آتش سوزی در چاهی عمیق تر را نیز مهار کند: “سپاه پاسداران در مهار فوران‌های نفتی دارای توان انحصاری و بومی است. تجربه حضور ایرانی‌ها در مهار فوران‌های نفتی در برخی کشورهای همسایه در خلیج فارس مانند کویت از قابلیت‌ها و مهارت‌های آنان خبر می‌دهد. در عین حال سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای کمک به مهار لکه نفتی آماده است”.
اشاره رستم قاسمی به مهار چاههای نفت کویت در حالی است که اولا کثر چاههای آتش گرفته این منطقه در خشکی بودند و ثانیا این کار هم با هدایت متخصصین نفتی شرکت نفت ایران انجام شد وسپاه در آن نقشی نداشت.
ورود ایران به فناوری آبهای عمیق به تجربه خزر برمی گردد که در این زمینه هم ایران تاکنون نه چاهی در این دریا حفر کرده نه سکویی را ساخته ونصب کرده است. تنها تجربه، محدود به ساخت کشتی یا در واقع دکل ایران البرز برای حفاری در عمق های بالاست که آن هم هنوز بعد از 15سال راه اندازی نشده است. شرکت مسئول ساخت این کشتی همان شرکت صدرا است که پارسال در آستانه انتخابات، قرارگاه خاتم آن را خریداری کرد.
منتظر فاجعه در خلیج فارس باشید
درست یک روز پس از اعلام آمادگی سپاه برای ترمیم لکه نفتی در خلیج مکزیک، معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست ایران نسبت به احتمال تکرار فاجعه این خلیج در خلیج فارس هشدار داده و تاکید کرده است پیامدهای چنین فاجعه‌ای به مراتب بدتر از انفجار چاه نفت در خلیج مکزیک خواهد بود.
به گزارش مهر، محمدباقر نبوی روز سه‌شنبه گفت: “سالانه یک و نیم میلیون بشکه نفت در خلیج فارس ریخته میشود و برای پیشگیری از حوادث مشابه خلیج مکزیک، وزارت نفت باید به تعهداتش در مورد تعویض و استانداردسازی خطوط لوله نفت ظرف پنج تا ۱۰ سال آینده عمل کند”.
وی با ابراز نگرانی شدید نسبت به “بروز فاجعه‌ای مشابه خلیج مکزیک” در خلیج فارس افزوده است: “در خلیج فارس به دلیل عمق کم و محصور بودن در خشکی عملیات رقیق‌سازی دیر انجام میشود و طبعاً مانند مناطق دریایی با عمق بالا آلودگی آن کم نیست و متاسفانه این آلودگی به محیط پیرامون نیز سرایت می‌کند”.
بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی منابع ایرانی میزان آلودگی آبهای خلیج فارس ۴۰ درصد بالاتر از میزان استاندارد آلودگی آبهای جهان است. به گزارش رادیو فرد، احمد سواری، مدیر گروه بیولوژی دریایی دانشگاه علوم و فنون خرمشهر هم با ابراز نگرانی از آلودگی خلیج فارس گفته است: “ما مدت‌هاست منتظر فاجعه در خلیج فارس هستیم، زیرا فعالیت‌های نفتی در خلیج فارس چه از سوی ایران و چه از سوی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس چه بسا بیشتر از فعالیت‌های نفتی خلیج مکزیک است”.
نفت شهر می سوزد
و این همه در حالیست که با گذشت نزدیک به بیست وچند روز از انفجار و آتش‌سوزی در یکی از دکل‌های حفاری در نفت‌شهر، آتش‌سوزی و فوران نفت از این چاه همچنان ادامه دارد و تلاش برای مهار آن هنوز به نتیجه نرسیده است. انفجار دکل حفاری چینی نصب شده روی چاه شماره ۲۴ پالایشگاه نفت‌شهر شهرستان قصر شیرین در اوایل خردادماه، سه کشته و ۱۳ زخمی برجای گذاشت و کارشناسان ایرانی همچنان برای مهار آتش‌سوزی در این چاه نفتی تلاش می‌کنند. چاه شماره 24 نفت شهر 8 خرداد ماه امسال در حین عملیات حفاری در عمق 613 متری با نشت و خروج گاز و نفت از داخل و اطراف چاه، دچار حادثه شد. میدان نفتی نفت شهر در فاصله یکصد کیلومتر شمال غربی ایلام و 230 کیلومتری جنوب غربی کرمانشاه واقع شده ؛ این میدان نفتی در سال 1923 میلادی در تاقدیس نفت شهر کشف شد. در حال حاضر میدان نفت شهر تنها میدان نفتی در حال تولید استان کرمانشاه است که دارای 692 میلیون بشکه ذخیره نفت خام و مقادیری ذخیره گاز طبیعی در کلاهک گازی می باشد. به گزارش عصر ایران، حیدر بهمنی، مدیرعامل شرکت ملی حفاری درباره آخرین وضعیت مهار و کنترل آتش و فوران نفت و گاز در چاه شماره 24 میدان نفت شهر با بیان اینکه “هم اکنون با نصب و آماده سازی سیستم های آتی واگن، پمپ های فشار قوی آب و لوله های انتقال دهنده درصدد حمله مستقیم به آتش در این میدان نفتی هستیم”، گفته است: “با انجام این بخش از عملیات مهار، به زودی دو دستگاه حفاری نیز برای حفر 2 حلقه چاه جهت دار در منطقه مستقر و عملیات حفاری آغاز خواهد شد”.
چاه نفت خلیج مکزیک
این سکوی حفاری که متعلق به شرکت بریتانیایی “بریتیش پترولیوم” است و در ۸۲ کیلومتری ساحل جنوب شرقی ایالت لوئیزیانا قرار دارد، شامگاه بیستم آوریل منفجر شد. در اثر این سانحه یازده نفر جان باختند.
