در جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی اعلام شد که غلظت گرد و غبار در برخی نقاط کشور به هزار برابر میزان استاندارد رسیده است. به گزارش خبرگزاری ها درجلسه بررسی چگونگی مهار ریزگردها و گرد و غبار، از رئیس سازمان حفاظت محیط زیست خواسته شد برای حل این مشکل که زندگی مردم را دچار اختلال کرده است و سلامت مردم حدود ۲۰ استان کشور را تهدید می کند تدابیر جدی بیندیشد. رئیس مجلس هم گفت که ۷۰ درصد این گرد و غبارها از کشور عراق وارد ایران می‌شود اما “کار مهمی” در این کشور در راستای مقابله با این امر صورت نگرفته‌است.
در جلسه دیروز همچنین چند نماینده از “عدم تصمیم‌گیری و مدیریت صحیح” دولت در این زمینه انتقاد کردند و شریف حسینی، نماینده اهواز گفت که با وجود گذشت ۱۰ سال از بروز این مشکل در کشور، “ما جز مصاحبه، حرف و گزارش هیچ کاری نکرده‌ایم، یک کار خیلی بزرگ انجام داده‌ایم و آن این بود که نام گردوغبار را به ریزگَرد تبدیل کردیم.”
او همچنین افزود که “سالانه ۱۹ هزار بیمار بر اثر گردوغبار به تعداد بیماران اضافه می‌شود که ۵ هزار نفر آن در استان خوزستان هستند.”
در این جلسه همچنین گفته شد که حدود ۲۳ استان ایران با مشکل ریزگردها درگیر هستند.
محمدرضا تابش، رییس فراکسیون محیط زیست مجلس هم گفت که “شدت غلظت گردوغبار گاهی ۱۰۰۰ برابر استاندارد می‌شود و زندگی را بر بخشی از مردم مخصوصا استان خوزستان تیره و تار کرده‌است.”
ایران و عراق در خرداد ماه گذشته، یک تفاهم نامه همکاری در زمینه مهار ریزگردها امضا کردند. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در آن هنگام گفت که “این سند برای تثبیت یک میلیون هکتار از کانون های تولید ریز گرد در عراق امضا شده است”.
به گفته محمدجواد محمدی زاده، اجرای این طرح پنج ساله نیازمند بودجه ای معادل یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار است.
او افزود که مذاکراتی نیز با اردن و رایزنی های اولیه ای با عربستان و کویت برای مهار این زمین ها درجنوب شرق کشور صورت گرفته است.
مرتضی تمدن استاندار تهران در این خصوص پیشتر گفته بود که “کاری جز دعا برای کاهش ریزگردها در ایران نمی توانیم انجام دهیم.”
خطر مرگ
ریزگردها (ذرات معلق) از ابتدای سال ۹۰ هوای تهران را در شرایط ناسالم قرار داده است؛به نحوی که کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران که معمولا در زمستان تشکیل جلسه می شود، این بار در نیمه دوم خرداد ۱۳۹۰ تشکیل جلسه داد تا برای این مشکل تدبیری بیاندیشد.
در سالهای اخیر پدیده افزایش گرد و غبار معلق در هوا به شکل مقطعی در برخی مناطق ایران به ویژه شهرهای جنوبی و غربی سبب آلودگی شدید هوا و کاهش دید در این شهرها شده بود، اما در دو سال گذشته این پدیده شدیدتر و وسیع تر شده است.
هم اکنون در برخی نقاط کشور مانند استان های خوزستان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و… در بسیاری از مواقع حتی امکان تنفس نیز به سختی میسر است.
به عنوان مثال خبرگزاری مهر گزارش داد که روز گذشته غلظت هوا در شهر آبادان یک هزار و ۶۳۹ میکروگرم بر مترمکعب و در شهر اهواز سه هزار و ۴۷۱ میکروگرم بر مترمکعب اعلام شده است.
این آمار نشان می دهد آلودگی هوا طبق استانداردهای جهانی در اهواز ۲۳ برابر حد مجاز است. بر اساس اعلام سازمان های جهانی، وقتی غلظت گرد و غبار به ۱۵۰ میکروگرم بر متر مکعب برسد وضع هوا به مرز هشدار می رسد ولی هم اکنون غلظت آلودگی در شهرهای مختلف استان خوزستان بسیار بالاست هر چند ظاهرا خبری از اعلام تعطیلی عمومی در این استان نیست.
اگر غلظت گرد و غبار به ۶۲۵ میکروگرم بر مترمکعب برسد شرایط هوایی کاملا ناسالم و برای زندگی مردم خطر آفرین است.
انتهای خرداد سال جاری هم اعلام شد که میزان گرد و غبار موجود در هوای آبادان و خرمشهر به ۴۵ برابر حد مجاز رسیده است.
احمد موسوی آزاد، رئیس اداره حفاظت محیط زیست آبادان میزان گرد و غبار در هوای این دو شهرستان را در روز سه شنبه ۳۰ خرداد ماه، حدود شش هزار و ۸۰۰ میکروگرم بر متر مکعب اعلام کرد.
در همین حال رئیس اداره هواشناسی آبادان دلیل گرد و غبار در این دو شهرستان را تغییرات جوی در صحراهای کشور عراق عنوان کرد.
به گفته رئیس اداره هواشناسی آبادان افزایش گرد و غبار باعث شده که دید افقی در آبادان به کمتر از ۱۰۰ متر برسد.
دو هفته پیش از آن خسرو افسری، مدیر کل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان گفته بود توفان شن در چند روز اخیر در این استان باعث شده غلظت هوا به ۱۲ برابر حد استاندارد جهانی برسد.
افسری افزوده بود مهم ترین علل افزایش ریزگردها در این منطقه استمرار پدیده خشکسالی، حرکت شن های روان و خشک شدن دریاچه هامون بوده و افزوده که به دلیل شدت توفان گرد و خاک شعاع فعلی دید در شمال استان ۲۰۰ متر گزارش شده است.
به گفته مدیر کل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان، افزایش ذرات معلق در هوا علاوه بر ایجاد سموم، باعث کاهش دامنه دید شده و همچنین اثرات نامطلوبی بر اکوسیستم، کاهش و توقف رشد گیاهان و بروز مشکلات تنفسی در انسان ها و حیوانات داشته است.
توصیه های حفاظتی
سازمان حفاظت محیط زیست به مردم خوزستان توصیه کرده برای کاهش میزان آلودگی هوا از برخی گیاهان طبیعی در منازل خود استفاده کنند زیرا آنها می توانند تا حدودی هوای داخل منازل را پاک کنند.
از سوی دیگر استنشاق هوای آلوده به ذرات گرد و غبار سبب نفوذ ذرات ریز به کیسه های هوایی ریه ها می شود و این عمل باعث اختلال در عملکرد اکسیژن رسانی ریه به بافتها به خصوص قلب می شود و این امر بی نظمی در ضربان قلب و حملات قلبی در افراد دارای بیماریهای قلبی را درپی دارد.
همچنین در دراز مدت ذرات بسیار ریز گرد و غبار وارد دستگاه خون شده و در جدار عروق رسوب می کند و شرایط را برای تصلب شرایین و تنگی عروق فراهم می کند. از دیگر عوارض گرد و غبار تشدید موارد آلرژی تنفسی در بیماران دارای زمینه است. ریه سالمندان از کار کرد طولانی و تغییر در دستگاه تنفسی دچار فرسودگی شده است.
در همین خصوص به سالمندان توصیه می شود تا حد امکان از منزل خارج نشوند و از سفرهای غیر ضروری خودداری کنند همچنین اگر بیماریهای زمینه ای قلبی دارند به هیچ وجه خود را در معرض آلودگی قرار ندهند و در صورت علائم تنگی نفس و احساس خفگی و تهوع و سر درد شدید فورا به مرکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند.
همچنین افراد باید به صورت جدی از انجام فعالیتهای ورزشی خودداری کنند چون فعالیت ورزشی باعث افزایش ضربان قلب و تنگی نفس و متعاقب آن افزایش ورود هوای آلوده به ریه ها می شود ضمن اینکه در صورت ضرورت هنگام خروج از منزل از ماسک مناسبی که دهان و بینی را کامل بپوشاند استفاده کنند.
