مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه، گزارش بان‌کی مون درباره وضعیت حقوق‌بشر در ایران را “فاقد وجاهت قانونی” توصیف کرد.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، سخنگوی وزارت خارجه گفت: “جمهوری اسلامی ایران همواره اعلام داشته، قطعنامه‌ای که بر اساس آن این گزارش تهیه شده در جهت اهداف سیاسی برخی کشورهای خاص صادر شده، فاقد وجاهت قانونی است.” او اضافه کرد: “این گزارش در موارد متعددی به منابع غیر بی‌طرف، جهت‌دار و حتی مغرض استناد کرده است، در حالی که ایران به پیش‌نویس این گزارش، پاسخ‌های مستند و متقن ارائه کرده بود و انتظار می‌رفت پاسخ ارائه شده ایران به پیش‌نویس گزارش که با هدف آگاه‌سازی تهیه‌کنندگان گزارش از واقعیت‌های حقوق‌بشری ایران و کمک به گردآوری متنی متوازن و منصفانه تدوین شده بود، به نحو شایسته‌ای در متن نهایی مورد توجه قرار می‌گرفت اما گزارش نهایی به قضاوت نادرست از وضعیت حقوق‌بشر در ایران پرداخته و فرصت ارزیابی و تحلیل بی‌طرفانه را از دست داده است.” او همچنین گفت: “عدم توجه کافی در این گزارش به مواردی مانند آثار مخرب تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی برخی کشورها بر مقوله حقوق‌بشر، پیشرفت‌های ایران در حوزه‌های مرتبط با زنان، ضرورت مبارزه با قاچاق گسترده مواد مخدر و جرائم مرتبط با آن، تنوع حوزه‌های فعالیت جامعه مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد در ایران و همچنین ریشه‌های فرهنگی، سنتی و دینی ایرانیان و موارد متعدد دیگر، آن را فاقد اعتبار و استناد می‌سازد.”
گزارش بان‌کی مون درباره وضعیت حقوق بشر ایران روز سوم مهرماه و به ضمیمه قطعنامه شماره ۶۹/۱۹۰ مجمع عمومی سازمان ملل متحد منتشر شد. در این گزارش از اجرای مکرر حکم اعدام، اعدام نوجوانان و محکومیت افراد قبل از سن مسئولیت کیفری و همچنین از اعدام در ملاء عام و مقابل چشم ناظران به ویژه کودکان و بالاخره از افزایش شدید صدور حکم اعدام انتقاد شده بود. همچنین در گزارش دبیرکل سازمان ملل به “نقض آشکار حقوق زنان”، “سانسور گسترده و محدودیت رسانه‌ها برای اطلاع رسانی” و “فیلترینگ اینترنت” و “بازداشت فعالان و کنشگران حقوق بشر” و صدور احکام طولانی زندان برای آنان اعتراض و جمهوری اسلامی متهم به نقض حقوق اقلیت‌های مذهبی نیز شده بود.
مساله حقوق بشر و نقض گسترده آن در ایران به بحرانی جدی برای جمهوری اسلامی تبدیل شده است. روزنامه حمایت، وابسته به قوه قضائیه در نوشته‌ای با عنوان “بهانه‌های حقوق بشری برای دوران پس از برجام!” به گزارش دبیر کل سازمان ملل درباره حقوق بشر در ایران اشاره کرده و نوشته: “بان‌کی‌مون، در حالی این گزارش را به مجمع عمومی سازمان ملل متحد ارائه کرد که در آن با طرح جهت‌دار و اثبات نشده برخی مسائل مانند نقض حقوق زنان، میزان بالای اعدام‌ها، نبود آزادی مطبوعات، افزایش زندانیان به اصطلاح سیاسی و عدم رعایت مسائل حقوق بشری، به تکرار ادعاهای واهی درباره وضعیت حقوق بشر ایران پرداخت تا به واسطه این گزارشها، زمینه‌هایی را برای صدور قطعنامه‌های جدید علیه جمهوری اسلامی در دوران پسا توافق ایجاد نماید.”
نویسنده گزارش اضافه کرده است: “گزارش معنادار بان‌کی‌مون با ادعاهای مذکور علیه ایران در شرایطی مطرح می‌شود که هنوز امضای برجام خشک نشده و مرحله اجرایی رفع تحریم‌ها و برقراری مناسبات بین‌المللی بین ایران و کشورهای ۱+۵ به منصه ظهور نرسیده است. در حالیکه سران ارشد کشورهای اروپایی در حال آغاز رایزنی‌هایی برای مناسبات جدید سیاسی هستند و در این ماجرا، سفارت‌های بسته را بازگشایی می‌کنند، ظاهرا مدعیان غربی به دنبال حربه جدیدی برای بازگرداندن تحریم‌ها این بار در لباس قطعنامه‌های حقوق بشری هستند.” پیش از این هم خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضائیه جمهوری اسلامی، گزارش بان‌کی مون را بی‌پایه و اساس و ضد ایرانی توصیف کرده بود.
از سوی دیگر خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران هم طی گزارشی در همین ارتباط آورد: “[در] این گزارش که احتمالاً توسط احمد شهید نماینده انتخاب شده توسط کشورهای غربی برای تحقیق در زمینه حقوق بشر در ایران تهیه شده به مسائل دیگری از جمله آزادی‌های مذهبی نیز صحبت شده که در این بخش بدون اشاره به وجود ادیان و مذاهب مختلف ابراهیمی در ایران تنها مسئله مربوط به فرقه ضاله بهاییت توجه شده است. این درحالی است که در بسیاری از کشورهای غربی هر روزه حقوق مسلمانان نقض می‌شود و از بسیاری از حقوق اجتماعی محروم هستند ولی در ایران ادیان و مذاهب علاوه بر آزادی در اجرای مناسک و برخورداری از دادگاه‌های خاص خودشان، در مجلس شورای اسلامی نیز دارای نماینده هستند.”
نگرانی مسئولان جمهوری اسلامی از طرح مکرر مساله نقض حقوق بشر در ایران در سال‌های اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. آنان نگرانند که بعد از ماجرای پرونده هسته‌ای، موضوع حقوق بشر نیز تبدیل به زمینه فشاری جدید بر حکومت شود.
آیت‌الله خامنه‌ای یکبار گفته بود: “مکرر گفتیم که مسئله‌ی هسته‌ای بهانه است برای دشمنی؛ مسئله هسته‌ای هم اگر یک روزی - حتی به فرض محال - بر طبق نظر آمریکا حل بشود، باز یک مسئله دیگری دنبال آن می‌آید؛ الان ملاحظه کنید سخنگویان دولت آمریکا بحث حقوق بشر، بحث موشکی، بحث سلاح و مانند اینها را به میان آوردند. من تعجب می‌کنم، آمریکایی‌ها خجالت نمیکشند اسم حقوق بشر را می‌آورند. هرکس دیگری در دنیا ادعا بکند طرفداری از حقوق بشر را، دولتمردان آمریکا دیگر نباید این ادعا را بکنند، با این همه فضاحتی که در کارنامه آنها نسبت به حقوق‌بشر هست.” مشابه این سخنان از سوی دیگر مسئولان جمهوری اسلامی نیز بارها تکرار شده است.
برای نمونه دو سال پیش آیت‌الله احمد خاتمی عضو مجلس خبرگان رهبری، موضوع هسته‌ای را فقط یک بهانه دانسته و گفته بود: “امروز مشکل آنها موضوع هسته‌ای است، این موضوع که حل شود، آنها مسئله حقوق بشر را مطرح می‌کنند و می‌گویند هر اختیاری که مرد دارد باید زن هم داشته باشد. آخر داستان آمریکا این است که آنها می‌خواهند ما راه را برایشان باز کنیم تا بیایند و این کشور را غارت کنند، اما آمریکا بداند که این آرزو را به گور خواهد برد.”
