روایت جدید نظامیان از جمهوری اسلامی

بهرام رفیعی
بهرام رفیعی

» نقد مطهری و نگرانی از محدود شدن قدرت رهبر

به دنبال اتهامات سرداران سپاه ونمایندگان آیت الله خامنه ای در این نهاد نظامی مبنی بر اینکه اصلاح طلبان در صدد از بین بردن “اسلامیت نظام” بوده و یا می خواسته اند “اختیارات رهبری را محدود کنند” و او را “از تخت بزیر بکشند”، برخی از چهره های منصوب آیت الله خامنه ای هم دیروز در دور تازه ای از این سخنرانی ها ضمن تکرار همان اتهامات، بر روایت جدیدی از “جمهوری اسلامی” اصرار کردند که در “مشروعیت” آن “مردم” نقشی ندارند.در همین راستا نظریات مرتضی مطهری نیز توسط نظامیان مورد نقد قرار گرفت.

در همین باره علی سعیدی نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران با اشاره به موضوع منشاء مشروعیت حکومت و اینکه آیا مبنای آن از مردم است گفت: “در این زمینه با بسیاری از تفکرات التقاطی همچنان این مشکل را داریم، زیرا برخی تشکل‌ها هنوز فکر می‌کنند مشروعیت حکومت ناشی از رای مردم است.”

او که در جمع بسیجیان و برای تجلیل از وزرای بسیجی دولت محمود احمدی نژاد سخنرانی می کرد،  با نقد تفکرات آیت الله مطهری درباره ماهیت “نظام جمهوری اسلامی” افزود: “آثار شهید مطهری در حوزه اعتقادات کامل است، اما او در حوزه اندیشه سیاسی و حکومتی نیازمند جانشین بود.”

وی در ادامه این اظهاراتش تصریح کرد: “سخنگوی فلان حزب بعد از سه دهه می‌گوید که اسلام نظام سیاسی و اقتصادی ندارد که البته این انحراف است، زیرا حکومت پیامبر جامعیت اسلام را نشان می‌دهد.”

از سوی دیگر همزمان و درهمین مراسم، محمد حسین صفارهرندی وزیر ارشاد برکنار شده محمود احمدی نژاد در دولت نهم و رییس سابق اداره سیاسی سپاه پاسداران نیز با ادعای اینکه شعار مردم تا پیروزی انقلاب “استقلال، آزادی، حکومت اسلامی” بود، گفت: “شکل حکومت بعدا مشخص شد که جمهوری اسلامی شود یعنی محتوا همان بود که مردم می‌گفتند.”

مشاور کنونی فرمانده کل سپاه پاسداران در ادامه اظهاراتش افزود: “این افرادی که امروز عناوینی دارند وامدار انقلابی هستند که با نام خدا تاسیس شد، اما اگر جمهوری اسلامی تشکیل نشده بود کسی چیزی بار آنها نمی‌کرد حال مدعی شده‌اند و تعریفی از نظام می‌کنند که با تعریف دشمنان نظام انطباق بیشتری دارند. در همین رابطه برداشت من این است که خیلی از این افراد که برخلاف سایرین‌شان علیه‌السلام‌ترند به جمهوری مشروطه اسلامی معتقدند.”

محمد حسین صفارهرندی در تایید اظهارات علی سعیدی و همچنین با اشاره به تاکید اصلاح طلبان بر روایت آیت الله مطهری از نظام جمهوری اسلامی گفت: “اگر امروز شهید مطهری بود هم حتما با جریانی که این روزها حرف‌های التقاطی می‌زند، درگیری فکری داشت زیرا همانهایی که روزی سمپات گروهک فرقان و مجاهدین بودند آمدند و تنور خود را با هیزم‌های غربی آتشین کردند ومی گویند اسلام به تنهایی کفایت نمی‌کند و ما باید مضامین حکومتی را از لیبرالی بگیریم.”

این روایت نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران و محمد حسین صفارهرندی از جمهوری اسلامی  و همچنین تاکید آنها بر نقد نظریه های آیت الله مطهری درباره چگونگی  “نظام جمهوری اسلامی” که مورد تایید آیت الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی بود درحالی است که آیت الله مطهری در تعریف خود از جمهوری اسلامی، این نوع حکومت را حکومتی برخاسته از آرای مردم دانسته بود که با آرا و خواسته مردم مشروعیت می گیرد.

آیت الله مطهری در این باره تاکید کرده بود که: “این حکومت، حکومتی موقت است. یعنی هر چند سال یکبار باید تجدید شود. یعنی اگر مردم بخواهند می توانند حاکم را برای بار دوم یا احیاناً سوم و چهارم تا آنجا که قانون اساسی شان اجازه می دهد، انتخاب کنند و در صورت عدم تمایل، شخص دیگری را که از او بهتر می دانند، انتخاب کنند و اما کلمه اسلامی محتوای این حکومت را بیان می کند. یعنی پیشنهاد می کند که این حکومت با اصول و مقررات اسلامی اداره شود، و در مدار اصول اسلامی حرکت کند. چون می دانیم که اسلام بعنوان یک دین در عین حال یک مکتب و یک ایدئولوژی است، طرحی برای زندگی بشر در همه ابعاد و شئون آن. به این ترتیب جمهوری اسلامی یعنی حکومتی که شکل آن، انتخاب رییس حکوت از سوی عامه مردم برای مدت موقت، و محتوای آن هم اسلامی است.”

 

مصباح یزدی و تاکید بر حکومت اسلامی

همزمان با اظهارات نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه پاسداران، آیت الله محمد تقی مصباح یزدی نیز طی سخنانی درباره موضوع “ولایت فقیه” و “حکومت جامعه اسلامی” گفت: “زمانی که دسترسی به امام معصوم وجود ندارد، فقیه واجد شرایط حق حاکمیت دارد.”

مصباح یزدی با بیان اینکه “آیت الله خمینی در اوایل نهضت خود مرجعیت کلی نداشت و صرفا به دلیل افقه بودن رهبر شد” در ادامه این اظهاراتش تاکید کرد: “اگر کسانی باشند که شرایط حاکمیت نداشته باشند و حکومت را به دست بگیرند، حکومت آنها مشروع نیست، اما ولی فقیه برای پذیرش حکومت تکلیف دارد و برای او واجب کفایی است و اگر چند نفر واجد شرایط بودند و نپذیرفتند و تنها یک نفر پذیرفت، برای او هم تکلیف و هم واجب است که حاکمیت را به دست گیرد.”

مصباح یزدی همچنین در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: “کسی که برای رای آوردنش صدها نفر کشته می‌شوند و کسی که اموال بیت‌المال را خود و خانواده‌اش بلعیده‌اند حق حاکمیت ندارند و باید دانست که کسی می‌تواند به جای معصوم حکومت کند که شبیه‌تر به معصوم باشد.”

مصباح یزدی پیش از این نیز تاکید کرده بود که: “قانون اساسی به تایید و امضای ولی فقیه اعتبار پیدا می‌کند، نه اینکه آن گونه که بعضی تصور کرده‌اند اعتبار ولایت فقیه به قانون اساسی باشد.”

او همچنین با اشاره به اینکه “اکنون در فرهنگ دینی ما هر که دیندارتر است از ولایت فقیه حمایت می‌کند ولی هنوز بعد از 30 سال این اصل آنچنان که باید جا نیافتاده است” گفته بود: “اصل اطاعت از رهبری شرعی است که بخشی از دین ما را تشکیل می‌دهد، همه مردم از هر قشر و سنی که باشد نسبت به رهبر مسوولیت دارند و باید در حد توان خود از او حمایت کنند و این کمک محدود به قشر خاصی از مردم و مسوولان حکومتی نمی‌شود.”

این اظهارات مصباح یزدی که همزمان با تاکیدات نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه و محمد حسین صفارهرندی  منتشر می شود در شرایطی است که او پیش از این در مقالات و اظهارات متعدد دیگرش بارها برخلاف نظر آیت الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی مخالفتش را با “جمهوریت نظام” اعلام کرده و گفته بود که: “در دوران غیبت فقها حاکم هستند و نتیجه انتخاب حاکم از سوی مردم فاقد اعتبار است”.

 

سرمنشاء روایت های تازه از جمهوری اسلامی

روز گذشته محمد حسین صفارهرندی در بخشی از اظهاراتش در باره چگونگی حکومت جمهوری اسلامی و در نقد اندیشه آیت الله مطهری و اصلاح طلبان گفت: “همان‌هایی که روزی پیشنهاد حذف وزارت شورای نگهبان را داشتند امروز هم به تکاپو افتاده‌اند تا نظارت شورای نگهبان را حذف کنند اما خوشبختانه شنیده‌ام با هوشیاری که در جامعه نسبت به این تفکر انحرافی حاصل شده دست اندرکاران اصلی مایوس شده‌اند و تقریبا حرف خود را به مجمع تشخیص مصلحت نظام بردند تا با دست کاری‌هایی شرایط قانون انتخابات و نظارت شورای نگهبان را به مسیری ببرند که دیگر از درون آن رئیس‌جمهور در نمی‌آید و یا رئیس‌جمهوری که حاصل آن خواهد بود به نوعی شأن‌اش به مرکزیت و رهبری نظام تنه می‌زند.”

این اظهارات که در حقیقت کلید اصلی ماجرای روایت های تازه از جمهوری اسلامی و نوع حکومت “ولی فقیه در نظام اسلامی” است از آنجا سرچشمه می گیرد که در هفته های پایانی فروردین ماه برخی از چهره های حامی نزدیک به آیت الله خامنه ای ضمن آغاز دور تازه ای از اتهام زنی ها بر علیه اصلاح طلبان مدعی شدند برخی افراد سرشناس کشور قصد محدود کردن اختیارات رهبری را دارند.

درهمین باره محمد یزدی در اظهاراتی که از سوی خبرگزاری دولتی ایرنا منتشر شد ادعا کرده بود: “برخی شخصیت های بزرگ کشور برای محدود کردن ولایت فقیه می خواهند از اموری مثل فتوای شورایی، اجتهاد شورایی، سازمان‌های بین‌المللی، حق حاکمیت کشورها و الفاظ دهن پر کن علمی و فنی استفاده کنند”.

آیت الله یزدی رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با این ادعا که “امروز کسانی دارند ولایت فقیه را محدود می کنند و می گویند ولی فقیه نمی تواند این کار را بکند و یا فلان کار را نباید بکند” افزوده بود: “این شخصیت ها به دنبال آن هستند تا ولایت را محدود کنند باید نظر رهبر را مقیاس قرار دهیم و رهبر را تنها نگذاریم البته من نمی خواهم بگویم که رهبری تنهاست.”

همچنین محمد تقی مصباح یزدی روحانی تندرو حامی محمود احمدی نژاد نیز همزمان با اظهارات محمد یزدی “تلاش برای محدود کردن ولی فقیه” را به برخی چهره های سیاسی و مردم معترض نسبت داد و گفت: “افرادی که دربند اغراض مادی و حیوانی هستند و عده ای که فهم پایینی دارند در اعتراضات موثر هستند.”

مصباح یزدی همچنین گفته بود: “یکی از مقامات عالی رتبه نظام به خاطرمقاصد شیطانی و کثیف خود و برای اینکه اسلام را از بین ببرد گفته که ولایت فقیه ابتکار امام خمینی است.”

مصباح یزدی هرچند نام این مقام عالی رتبه را ذکر نکرده اما این شخص اکبر هاشمی رفسنجانی بود که روز دوشنبه 23 فروردین درد دیدار با اعضای “موسسه تنظیم و نشر آثار امام” گفته بود: “احیای حکومت اسلامی و تاسیس ولایت فقیه را از ابتکارات ارزشمند حضرت امام  است”.

 

زمنیه چینی های پیشین برای روایت جدید

طرح موضوعاتی نظیر “تلاش برای محدود کردن رهبری” و “کاهش اختیارات رهبری” از سوی چهره هایی همچون آیت الله محمد یزدی و محمد تقی مصباح یزدی در شرایطی به خط اصلی روایت جدید فرماندهان سپاه از جمهوری اسلامی بدل شده است که  پیش از این چنین اتهامی را  محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران در  شهریور ماه سال گذشته درباره برخی از چهره های اصلاح طلب مطرح و ادعا کرده بود که: “آیت الله موسوی خوئینی ها  در بهمن 87  گفته است ما باید بیاییم و توان خود را بگذاریم و به هر قیمتی رهبری را از تخت پایین بکشیم، او باید بفهمد این مملکت این طور نیست که ایشان هر طور که خواستند این نظام را به هر سمتی بکشند”.

محمدعلی جعفری سپس با متهم کردن محمد خاتمی رییس جمهور دولت اصلاحات ادعا کرده بود که: “محمد خاتمی در بهمن 87 گفته است که اگر در این انتخابات احمدی نژاد سقوط کند، عملا رهبری حذف می شود و اگر اصلاحات به هر شکل و قیمتی دوباره بر حوزه سیاست و اجرایی کشور باز گردد، دیگر رهبری اقتداری در جامعه نخواهد داشت و سقوط اصولگرایی به معنای پایان اقتدار رهبری تلقی می شود و با شکست اصول گرایان باید قدرت رهبری را مهار کنیم.”

فرمانده سپاه پاسداران همچنین گفته بود: “خاتمی، فاتح و مهدی هاشمی می گفتند برنده شدن در این انتخابات خیلی با انتخاب های دیگر فرق دارد، در این وسط جریان اصول گرا و رهبر دیگر نمی توانند سرشان را بلند کنند و این به معنای یکسره کردن کار است… وبهزاد نبوی  گفته است که باید سعی کنیم احمدی نژاد را کاندیدای رهبری معرفی کنیم که اگر شکست بخورد، رهبری شکست خورده و اکنون باید ضربه نهایی را به رهبری بزنیم”.