یک نماینده مجلس شورای اسلامی به‌نقل از محمدجواد ظریف، وزیر خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران در مذاکرات هسته‌ای، از وجود شش موضوع اختلافی بین ایران و گروه ۵ بعلاوه یک درباره زمان و چگونگی لغو تحریم‌ها خبر داد. این نماینده همچنین گفته است که ظریف در جلسه غیرعلنی روز شنبه مجلس اعلام کرده که تهران در مذاکرات ژنو، اجازه مطرح شدن دو موضوع حقوق‌بشر و برنامه موشکی ایران را نداده است. سخنی که به نظر شیرین عبادی یک حیله امنیتی است
شیرین عبادی، حقوقدان و رئیس کانون مدافعان حقوق بشر در مصاحبه با روز گفت مقامات ایرانی برای “بدبین کردن” مردم نسبت به حقوق بشر و فعالان این زمنیه مطرح می‌کنند.
روز شنبه، ۸ آذر ماه، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در جلسه‌ای غیرعلنی طی گزارشی درباره مذاکرات هسته‌ای به نمایندگان مجلس توضیح داد و به سوالات آنها پاسخ گفت.
غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده رشت در مجلس با اعلام اینکه ظریف در سخنان خود ضمن تاکید از لحن تند در جلسات با گروه ۵+۱ گفته است که طرفین بر سر ۶ موضوع از جمله فاصله بین لغو تحریم و افزایش تعداد سانتریفیوژها اختلاف نظر داشته اند.
این نمانیده مجلس همچنین از وزیر خارجه نقل کرده که: “ایران هیچگاه اجازه نداد طرف مذاکره‌کننده موارد خارج از دستور از جمله حقوق بشر و برنامه موشکی را مطرح کند”.
بسیاری از مقامات ایران از جمله رهبر جمهوری اسلامی نیز پیشتر تاکید کرده بودند که در این مذاکرات هرگز اجازه نخواهد داد مساله موشکی ایران مطرح شود.
شیرین عبادی می‌گوید “علت عدم موفقیت مذاکرات طبق اظهارات نمایندگان ایران و مذاکره کنندگان غربی، باز می‌گردد به عدم توافق در زمینه مسائلی که مربوط به انرژی هسته ای است و به هیچ وجه ارتباطی به حقوق بشر ندارد. به عبارت دیگر مساله مربوط به حقوق بشر اساسا در این مذاکرات مطرح نشده است.”
این حقوقدان می‌افزاید: “اینکه یکی از نمایندگان چنین موضوعی را عنوان می‌کند صرفا برای آن است که مردم ایران را نسبت به حقوق بشر بدبین نمایند و به طور غیرمستقیم عنوان شود که شکست مذاکرات و در نتیجه عدم لغو تحریم اقتصادی ناشی از عملکرد نادرست مدافعان حقوق بشر است. ولی این یک دروغ آشکار و در حقیقت یک حیله امنیتی است برای اینکه مردم را نسبت به حقوق بشر و مدافعان راستین حقوق بشر بدیبین کرده و به آنها این طور القا کنند که اگر تحریم‌ها لغو نشده به دلیل خودداری مقامات ایرانی در پاسخ به مذاکره کنندگان غربی پیرامون حقوق‌بشر است.”
همزمان با دور تازه مذاکرات هسته‌ای که بعد از آغاز به کار دولت روحانی شروع شد، بسیاری از مدافعان حقوق بشر ایرانی خواهان آن شدند که این مذاکرات نباید منجر به نادیده گرفتن مساله حقوق بشر در ایران شود.
در سالهای گذشته شماری از مقامات و دستگاه‌های زیر مجمهوری جمهوری اسلامی به علت نقض حقوق بشر مورد تحریم اتحادیه اروپا و کشورهای غربی قرار گرفته‌اند؛ اما به گفته طرفین این دسته از تحریم ها، مورد بحث نمایندگان ایران و غرب در مذاکرات قرار نگرفته و گفتگوها پیرامون لغو تحریم‌ها، مشخصا مربوط به تحریم‌های مربوط به پرونده هسته‌ای است.
“امنیت داخلی برایشان مهمتر از حقوق بشر است”
در فروردین‌ماه گذشته آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی گفته بود: “اینکه گفته شود، تحریم‌ها و فشارها هزینه دستاوردهای هسته‌ای است، موضوع صحیحی نیست زیرا اگر موضوع هسته‌ای هم نبود، آنها بهانه دیگری می‌گرفتند، همانطور که اکنون و در حین مذاکرات، آمریکایی‌ها بهانه حقوق بشر را مطرح می‌کنند.”
آنزمان روزنامه تندروی کیهان نوشته بود: “شواهد و قرائن حاکی است، جبهه ادعاهای حقوق بشری علیه جمهوری اسلامی، یکی از اصلی ترین حربه‌ها یا بهتر است گفته شود بهانه‌های آنان است تا دشمنی خود علیه مردم مقاوم ایران را توجیه کنند.”
شیرین عبادی اما نظر دیگری دارد، می‌گوید: “می‌دانیم آنچه برای مذاکره‌کنندگان مهم است امنیت داخلی خودشان است نه اینکه مردم در ایران چگونه در زندان به سر می‌برند و یا اینکه تحریم‌ها چه اثرات سوءی بر زندگی مردم عادی گذاشته است.”
به گفته او “طرح چنین موضوعاتی در مجلس و پس از آن انعکاس آن در برخی از رسانه‌های داخی فقط به خاطر فریب مردم است و اینکه آنها را وا دارد که به خاطر منافع ملی و لغو تحریم‌ها هرگز از نقض حقوق بشر در ایران شکایت نکنند. به این امید که اگر در این زمینه سکوت شود، تحریم‌ها زودتر لغو خواهند شد.”
به باور خانم عبادی “این یک حیله نادرست امنیتی است. انرژی هسته‌ای و تحریم‌های ناشی از آن هیچ ارتباطی با حقوق بشر ندارد و تحریم‌هایی که به مناسبت حقوق بشر وضع شده، فقط ناظر به افرادی است که مرتکب نقض حقوق بشر در ایران شده‌اند. اینها حق ورود به کشورهای اروپایی و آمریکا را ندارند و اگر اموالی در آنجا داشته باشند مصادره خواهد شد.”
در میان مقاماتی که اسامی آنها در تحریم های حقوق بشر است می‌توان از جمله به قاضی مرتضوی، قاضی مقیسه، قاضی پیر عباسی و چند تن از فرماندهان بسیج و سپاه اشاره کرد که مسئول رسیدگی به ده‌ها پرونده مربوط به زندانیان سیاسی و عقیدتی در جمهوری اسلامی هستند
