همزمان با انتقادات محمود احمدینژاد از نحوه انعکاس اخبار علیه دولت٬ مهدی طائب٬ از روحانیون اصولگرا٬ به بیان برخی شرایط و ویژگیهای “خبرگزاری اسلامی” پرداخت.
وی در سخنرانی خود که یازدهمین جلسه از مجموعه “درس خارج فقه خبر و خبرگزاری” بود٬ با اشاره به نحوه خبررسانی در رسانهها٬ گفت: “اگر برای خبر یک منبع تعریف شده و قانونی و قابل قبول وجود داشته باشد برای منتشر کننده خبر دوحالت وجود دارد، یکی اینکه اگر اعلام شده است که این خبر در فلان خبرگزاری دروغ است و خبرنگار آن را منتشر کند در اینجا این فرد مجرم است چون آگاه به کذب خبر بوده است ولی اگر تکذیب خبر اعلام نشده و این فرد خبر را منتشر کرده در اینجا دیگر مجرم نیست و آن خبرگزاری که دارای منبع تعریف شده، قانونی و شناخته شده است مجرم محسوب می شود”.
طائب افزود: “اگر خبری که شما منتشر کرده اید و دروغ بود شما در مرحله اول که انتشار دروغ است تعزیر نمی شوید چون خبر را از یک منبع تعریف شده و قابل قبول نقل کرده اید ولی در مرحله دوم برای شما هم تعزیر ثابت می شود چون با این دروغ باعث از بین رفتن آبروی مؤمن، القاء یأس در دل مؤمنان و ایجاد شادی برای دشمن شده اید و این انتشار خبر در این صورت مجزی نیست و شما اجازه انتشار خبر دروغ ولو از یک منبع موثق را ندارید”.
طائب که از اعضای قرارگاه عمار است٬ درباره تعزیر افراد در صورت انتشار خبر دروغ٬ بازدارندگی این حکم را “بسیار زیاد” توصیف کرد و گفت: “اگر کسی 3 بار تعزیر شود در مرتبه چهارم برای او حکم اعدام ثابت می شود”.
دورهای که طائب در آن سخنرانی میکند٬ دورهای است که توسط سایت رسا در شهر قم ایجاد شده است. در این دوره قرار است “تعریف و اهداف خبر از دیدگاه شارع، سیاست شارع در بحث تولید و انتشار خبر، آزادی در حیطه خبررسانی، عدالت و خبر، سیاست های شارع درباره سانسور خبری، شرایط خبرنگار، حقوق و تکالیف خبرنگار، نشر اسرار خصوصی دولتی و امنیتی در خبر، مبالغه در نگارش متن و تیتر خبر، اشاعه فحشا در قالب خبر، تجسس و نشر اکاذیب، مالکیت خبر و سوژه، معامله و فروش خبر و غیره مورد بحث و بررسی فقهی” قرار گیرند. تاکنون ۱۱ جلسه از این نشستها برگزار شده است.
این دوره در حالی برگزار می شود که هفته گذشته خبری منتشر شده بود که براساس آن رییس دانشگاه علامه طباطبایی٬ رشته روزنامهنگاری در این دانشگاه را تعطیل کرده بود. گفته میشود که دانشگاه علامه در سال گذشته تحصیلی نیز از پذیرش دانشجویان متقاضی به تحصیل این رشته خودداری کرده بود. از سوی دیگر دانشگاههایی چون امام صادق - با ریاست آیتالله مهدویکنی - اقدام به جذب دانشجو در این رشته کردهاند.
گفته میشود که حذف رشته روزنامهنگاری از دانشگاه علامه٬ با توجه به بخشنامه شورای عالی انقلاب فرهنگی و در راستای تلاش برای اسلامی کردن علوم انسانی انجام گرفته است.
در سالهای گذشته براساس آمارهای بینالمللی٬ وضعیت آزادی مطبوعات در ایران در شرایط وخیمی قرار گرفته است و از جمهوریاسلامی به عنوان یکی از دشمنان مطبوعات آزاد نام برده میشود.
اکنون مهدی طائب٬ در موسسهای نزدیک به حوزه علمیه قم٬درباره شرایط خبرنویسی میگوید: “ولو به کار گیرنده خبر اصلا چنین هدفی نداشته باشد که در خبر خود از غیبت، تهمت، دروغ و اشاعه فحشا حرفی به میان آورد ولی خبر او به دلیل استفاده از این نوع عناوین حرام و ممنوع شده است چون با توجه به اینکه به جنبه غیبتی خبرنظری نداشته ولی با استفاده از غیبت خبر را حرام کرده و این عنوان به صورت ذاتی روی خبر آمده است”.
وی ادامه داده: “شاید استفاده از دروغ، غیبت، تهمت و اشاعه فحشا در خبرگزاری های دنیا به عنوان امری اخلاقی مطرح شود یعنی استفاده از این عناوین در خبر دور از اخلاق باشد ولی در اسلام مسأله اخلاق مطرح نیست بلکه به عنوان اصول فقه مطرح می شود و شامل احکامی می شود که وجوب و حرمت دارد و دارای ضمانت اجرایی است که ضمانت اول آن در صورت ارتکاب جرم وعده جهنم و ضمانت دوم تعزیرات و حدودی است که در نظر گرفته شده است”. طائب همچنین خبررسانی را در اسلام به راه رفتن روی طناب بر گودال آتش تشبیه کرد.
سخنان طائب درباره خبرنویسی و بررسی فقهی آن در حالی صورت گرفته است که محمود احمدینژاد نیز به انتقاد از گروههایی پرداخته است که با انتشار اخبار گوناگون تلاش میکنند “وضعیت کشور را خراب جلوه دهند”.