منابع صنعتی گفتند عربستان سعودی یک خط لوله نفتی قدیمی را که توسط عراق و برای دورزدن خلیج فارس ساخته شده بود، مجددا فعال کرده است. این خط لوله به ریاض امکان می دهد در صورت بسته شدن تنگه هرمز توسط ایران، نفت خام بیشتری را از طریق دریای سرخ صادر کند.
ریاض این تصمیم را در پاسخ به افزایش فشارهای بین المللی بر ایران برای محدود سازی برنامه هسته ای این کشور اتخاذ کرده است. قرار است تحریم های اتحادیه اروپا در مورد خرید نفت ایران از یکشنبه آغاز شود تا درآمد های دولت تهران را کاهش دهد.
با تشدید تحریم ها علیه ایران، تجار گندم گفتند تلاش های ایران برای خرید میلیون ها تن گندم به شیوه پایاپای، از هند و پاکستان شکست خورده است و تهران باید مواد غذایی را با پرداخت قیمت هنگفت وارد کند تا از ناآرامی های داخلی برحذر بماند.
سعید جلیلی، مذاکره کننده اصلی هسته ای ایران روز پنج شنبه علیه اقدامات “غیر سازنده” در برابر کشورش هشدار داد. جلیلی در نامه ای به کاترین اشتون نوشت: “آنهایی که ابزار غیر قانونی را جایگزین منطق مذاکرات می کنند، به روند معقول مذاکرات آسیب می رسانند.”
نتایج این تنش ها گوناگون بوده است و تصمیم عربستان سعودی به تغییر مسیر صادرات خود آخرین نمونه از تدارکاتی است که کشورهای منطقه در برخورد با سختی ها به آن روی می آورند.
خط لوله نفتی عراق که در سال 1980 و به دنبال حمله به تانکر های نفتی در خلیج فارس در جنگ ایران و عراق، در عربستان سعودی احداث شد، پس از اشغال کویت توسط صدام حسین در سال 1990، دیگر مورد استفاده قرار نگرفت.
عربستان سعودی این خط لوله را بابت بدهی های بغداد در سال 2001 مصادره کرد و از آن برای حمل گاز به بخش های غربی کشور استفاده می کرد.
ایران در ژانویه گذشته، در پاسخ به تهدید های تحریم آمریکا و اتحادیه اروپا، تهدید کرد که تنگه هرمز را خواهد بست.
تحریم های اتحادیه اروپا علیه ایران از روز یکشنبه شروع می شود و اسرائیل هم تهدید کرده است که در صورت شکست مذاکرات هسته ای برای توقف غنی سازی اورانیوم، به تاسیسات هسته ای ایران حمله خواهد کرد.
برخی منابع گفتند در پاسخ به این وضعیت، عربستان سعودی اکنون چند ماهی است که بی سرو صدا به بازسازی و آزمایش خط لوله نفتی مشغول است.
یک منبع صنعتی در عربستان سعودی گفت “این آزمایشات به منظور تضمین گزینه های مختلف برای صدور نفت انجام می شود.”
منایع غربی گفتند در خلال این آزمایشات در این خط لوله 1.65 میلیون بشکه ای در روز، مقادیر زیادی نفت در مخاذن معجیز در نزدیکی یانبو در دریای سرخ، حداقل برای چهار ماه ذخیره شده است.
بیش از یک سوم حمل و نقل دریایی نفت میادین نفتی عربستان سعودی، ایران، کویت، عراق، امارات متحده عربی و قطر از تنگه باریک هرمز عبور می کند. گاز مایع قطر نیز از طریق تنگه هرمز صادر می شود.
عربستان سعودی با نگرانی از کشتیرانی در خلیج فارس از سال 1992 صدور نفت خود از طریق دریای سرخ را توسعه داده است. ظرفیت صادرات از دو خط لوله موازی که به پترولاین معروف است معادل 5 میلیون بشکه در روز است.
صادرات نفت عربستان سعودی که معادل 8 میلیون بشکه در روز است بیشتر به سمت کشورهای آسیایی روانه می شود و به دلیل کاهش تقاضای نفت اروپا، معمولا بخشی از ظرفیت پترولاین بلااستفاده باقی می ماند.
یکی از خطوط کم ظرفیت تر پترولاین در سال های قبل به انتقال گاز به صنایع در حال رشد عربستان در غرب این کشور اختصاص داشت.
این صنایع اکنون وابسته به گازی هستند که از 1000 کیلومتر مسافت به آنجا حمل می شود و قطع این گاز به منظور استفاده از خط لوله برای جبران صادرات نفت در صورت مسدود شدن تنگه هرمز راه حل چندان مطلوبی نیست.
دولت سعودی تا همین اواخر تهدید های خلیج فارس را کمتر از آن می دید که انتقال گاز به صنایع دریای سرخ را متوقف سازد. ولی با بالاگرفتن تنش بر سر برنامه هسته ای ایران، عربستان سعودی تصمیم گرفته است صدور گاز را موقتا متوقف کند و خط لوله را برای صدور نفت آماده نگاه دارد.
امارات متحده عربی هم خط لوله نفتی خود را که تنگه هرمز را دور می زند آماده کرده است و قرار است از ماه آینده صدور نفت از طریق دریای عمان آغاز شود.
ایران در برابر تشدید تحریم ها به خرید مواد غذایی و گندم از هند و پاکستان روی آورده است.
مواد غذایی درتحریم های غرب ذکر نشده است ولی مشکلات پرداخت ناشی از تحریم سیستم بانکی ایران باعث شده است تا ایران مجبور شود قیمت های بالایی باری مواد غذایی بپردازد.
از آنجا که ایران بزرگترین تامین کننده نفت خام هند است، این کشور به تهران اطمینان داده است که بخشی از پول نفت را به صورت پایاپای با فروش گندم پرداخت کند. هند هفته گذشته گفت این کشور می تواند 3 میلیون تن گندم به ایران بفروشد.
دولت اوباما ژاپن و چین و هند را از تحریم های اقتصادی ایران معاف کرده است.
Bottom of Form
منبع: رویترز – 29 ژوئن
