مکس فیشر
با وجود حرکت سیستم سیاسی ایران به سمت استبداد، به ویژه بعد از تظاهرات و سرکوب هایی که پس از انتخابات 2009 به وقوع پیوست، در سیاست های تهران، اختلاف نظرهای بیشتر و تابوهای کمتری از آنچه آمریکایی ها می پندارند به چشم می خورد.
مناظره کاندیداهای ریاست جمهوری در روز جمعه، که سومین و آخرین مناظره، پیش از انتخابات بود با نبرد آشکار نامزدها بر سر حساس ترین موضوعات کشور، از جمله مذاکرات اتمی با غرب و سرکوب دانشجویان معترض همراه بود.
این گونه مناظره ها بدین معنی نیست که هرکس پیروز انتخابات شود می تواند مسیر کشور را در مورد این مسائل تغییر دهد یا حتی اصلا بخواهد چنین کند، اما یادآور این موضوع است که نظام سیاسی ایران همیشه یکپارچه نیست.گرچه چنین اختلاف های داخلی محدود می شود، برای نمونه یک نهاد سیاسی قدرت که با رهبر جمهوری اسلامی متحد است، اکبر هاشمی رفسنجانی – رئیس جمهور سابق- و خیلی های دیگر را از حضور در انتخابات منع کرد.
بحث بر سر مسائل هسته ای به نظر به یک جدل تبدیل شد، بسیاری از کاندیداها تاکید داشتند که مذاکرات ایران با غرب و نهادهای بین المللی بر سر برنامه اتمی ایران با شکست مواجه شده است. این نقد ضمنی و البته بسیار واضح و روشنی بر تاکید آیت الله خامنه ای – رهبر ایران- برای مقاومت سرسختانه در مقابل فشارهای خارجی ها محسوب می شود. گرچه که کاندیداها اشاره ای به شخص خامنه ای نمی کردند.
بحث بر سر تظاهرات دانشجویان به این صراحت نبود، اما به نظر می آید کاندیداها مشتاق هستند که بگویند دخلی به این سرکوب ها نداشته اند، امری که دلالت بر این دارد که کاندیدا ها دست کم می دانند افکارعمومی موضع خصمانه ای نسبت به چنین سرکوب هایی دارد.
فارغ از اینکه نتیجه انتخابات چه می شود، مناظره دیروز نشان داد که بیشتر کاندیداها به سیاست های صرفا چکشی خامنه ای علاقه ای ندارند. آن ها در خصوص آزادی بیان، ملی گرایی، رویارویی با غرب، تنوع قومیتی و سایر مسائل پیچیده به بحث نشستند.
منبع : واشنگتن پست - 7 ژوئن
