تاماس اردبرینک
شرکت کشتیرانی مارسک دانمارک، روز 30 ژوئن، با قطع تردد به سه بندر بزرگ ایران باعث تعجب این کشور شد. مدیران شرکت توضیح چندانی در باره این تصمیم خود بیان نکردند ولی زمان انجام این کار بسیار حساس بود: یک هفته قبل از آن دولت اوباما اعلام کرده بود که شرکتی که عملیات بنادر ایران را در دست دارد بازوی سپاه پاسداران ایران است که با عملیات تروریستی و قاچاق اسلحه ارتباط دارد.
بقیه شرکت های کشتیرانی هم از این تصمیم مارسک پیروی کردند و بزودی ایران ناچار شد راه های دیگری برای واردات مواد غذایی و اقلام حیاتی مورد نیاز خود پیدا کند. اکنون مقامات ایرانی نسبت به دشواری های بیشتر در ماه های آینده هشدار داده اند؛ چیزی که مقامات آمریکایی انتظار آن را داشتند.
بعد از گذشت دو سال از تلاش های دیپلماتیک برای ارائه مشوق هایی به ایران برای توقف برنامه هسته ای این کشور، دولت اوباما اکنون می تواند از موفقیت سیاست های تحریم اقتصادی خود راضی باشد. مجموعه ای از تحریم های آمریکا و سایر کشورها علیه ای کشور ظرف پنج سال گذشته به تدریج توان تجارت ایران را از طریق محدود ساختن ارتباطات بانکی و بیمه و حمل و نقل بین المللی دچار ضعف کرده است. برخی شرکت ها، مانند مارسک، روابط تجاری خود را با شرکت های ایرانی که مقامات آمریکایی آنها را پوششی برای عملیات سپاه پاسداران می شمارند، قطع کرده اند.
در همین حال آمریکا از تلاش های بین المللی برای پائین نگاه داشتن قیمت نفت حمایت کرده و به این ترتیب ایران را از درآمد های اضافی که به آن امکان می دهد هزینه تحریم های اقتصادی را بپردازد محروم کرده است.
این تدابیر از سرعت ایران در غنی سازی اورانیوم ضروری برای تولید بمب هسته ای نکاسته است. ولی مقامات آمریکایی گفته اند که تحریم ها موفقیت فوق العاده ای در ایجاد مشکل برای صنایع ایران داشته است.
تامی ویتور، سخنگوی شورای امنیت ملی گفت: “اثرات آن کاملا واقعی است.” وی توضیح داد که ایران در بخش انرژی به تنهایی معادل 60 میلیارد دلار پروژه را لغو کرده یا به حالت تعلیق در آورده است. ویتور گفت با گسترده تر و عمیق تر شدن تحریم ها ایران به زحمت بتواند با “یک بانک معتبر بین المللی معامله کند یا برای کشتی های خود قرارداد بیمه پیدا کند و یا سرمایه گذاری جدیدی برای پروژه های بیابد.”
تحریم های آمریکا باعث مخالفت در میان رهبران ایران شده است و نیز برخی از متخصصین را بر آن داشته که آن را اقدامی علیه شهروندان عادی ایرانی بشمارند؛ چیزی که آمریکا می هواهد از آن پرهیز کند.
محمود احمدی نژاد هفته گذشته واشنگتن را به دلیل تلاش برای منزوی کردن ایران به شدت محکوم کرد و گفت این کشور تلافی خواهد کرد .او به جمعی از صاحبان صنایع گفت: “تلاش های ما و دستان قوی ما خواهد توانست صنایع و تولید ما را گسترش دهد.”
ایران همچنین به متهم کردن آمریکا و سایر قدرت های غربی به محروم ساختن ایران از حقوق اولیه خود به سازمان ملل شکایت کرده است.
سایر مقامات دولتی ایران می پذیرند که تحریم های بانکی و شرکت های حمل و نقل فوری و ماندگاراست.
مجموعه ای از سیاست هایی که احمدی نژاد ظرف شش سال گذشته به اجرا در آورده است باعث شده که ایران بیش از پیش وابسته به واردات گوشت، نان و میوه ارزان شود. ایران همچنین به واردات مجموعه وسیعی از کالاها از آسیا و اروپا وابسته است از جمله وسایل کامپیوتر و خودرو های پیشرفته. اکثر کالا های وادراتی از طریق بنادر و با کشتی وارد ایران می شوند.
یک متخصص مواد غذایی در مرکز مطالعات استراتژیک تهران می گوید: “متاسفانه ما درحال وارد کردن مقادیر عظیمی از مواد غذایی هستیم که این ما را در برابر آمریکا آسیب پدیر می کند.”
مقامات ایراین همچنین به حساس بودن کشور به کاهش قیمت نفت هم اذعان دارند. درآمد های نفتی سالیان سال ایران را در برابر تحریم های بین المللی مقاوم کرده است و به دولت امکان داده است تا سیاست های پوپولیستی و عوام گرایانه خود را ادامه دهد.
احمدی نژاد از سال 2005 تا سال گذشته نزدیک به 500 میلیارد دلار در آمد نفتی کسب کرده است که بیش از مقادیری است که ایران از انقلاب ایران در سال 1979 کسب کرده است.
اقدامات اخیر آمریکا و عربستان سعودی وابستگی ایران را به درآمد های نفتی به چالش کشیده است. این دو کشور با افزایش تولید و استفاده از ذخایر نفتی مانع افزایش قیمت نفت شدند.
رضا زندی، یک متخصص مستقل نفت و گاز گفت: “آمریکایی ها و سعودی ها از نفت به عنوان سلاح علیه ایران استفاده می کنند.”
در همان حال که استراتژی استفاده از نفت در حال تدوین بود دولت اوباما تحریم شرکت های کشتیرانی را هم در دستور کار خود داشت
داوود ثامنی، یک واسطه شرکت های کشتیرانی ایران می گوید بزرگترین مشکل او این روزها یافتن کانتینر اضافی برای حمل به چین است.
او گفت: “به من گفتند باید یک ماه صبر کنم چون همه کانتینر ها رزرو شده. تحریم های غرب بی اثر نبوده ولی تجارت با آسیا در حال رونق گرفتن است.”
منبع: واشنگتن پست - 11 ژوئیه
