انقلاب در دانشگاه آزاد

محمدرضا یزدان پناه
محمدرضا یزدان پناه

» عبدالله جاسبی بعد از 30 سال برکنار شد

مخالفت اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس هیئت امنای دانشگاه آزاد با ریاست فرهاد دانشجو بر این دانشگاه نیز باعث نشد تا شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه دیروز خود با تایید ریاست دانشجو، حکم به برکناری عبدالله جاسبی بدهد.

ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی با محمود احمدی نژاد است که یکی از نخستین وعده هایی را که در سال های ابتدایی روی کار آمدن دولت اول خود به هوادارانش داده بود، سرانجام روز گذشته عملی کرد.

او از سال 1384 وعده داده بود که با “اقدام انقلابی” خود، مدیریت دانشگاه آزاد را دگرگون کند.

عبدالله جعفرعلی جاسبی همزمان با آغاز به کار دانشگاه آزاد اسلامی در 10 مرداد 1361 ریاست این دانشگاه را بر عهده داشت.

اما در دومین جلسه هیات امنای جدید دانشگاه آزاد که چهارشنبه 21 دی برگزار شده بود، فرهاد دانشجو، برادر کامران دانشجو، وزیر علوم و استاد دانشگاه تربیت مدرس با رأی 5 عضو از مجموع 10 عضو هیات امنا به عنوان رئیس پیشنهادی دانشگاه آزاد انتخاب و به شورای عالی انقلاب فرهنگی معرفی شد.

شورای عالی انقلاب فرهنگی، پیش از آن، عبدالله جاسبی را به عنوان دبیر هیات امنا انتخاب و بر این اساس، حق رای را از او در جلسات سلب کرده بود.

به این ترتیب، فرهاد دانشجو با پنج رای از مجموع نه رای اعضای حق رای دار به شورای عالی انقلاب فرهنگی معرفی شد تا این شورا در جلسه ای که رئیس جمهور ریاستش را بر عهده داشت، حکم به برکناری جاسبی و جانشینی فرهاد دانشجو دهد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی روز گذشته با بیان اینکه اینکه فرهاد دانشجو رای اعتماد اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی را گرفت، اعلام کرد: “در جلسه امروز شورا فرهاد دانشجو با رای قاطع اکثریت اعضاء به عنوان رییس جدید دانشگاه آزاد انتخاب شد.”

محمدرضا مخبر دزفولی بعد از پایان جلسه‌ شورای عالی انقلاب فرهنگی که در نهاد ریاست جمهوری برگزار شد، با حضور در جمع خبرنگاران همچنین گفت که “در این جلسه از زحمات آقای جاسبی رییس قبلی دانشگاه آزاد تقدیر و قدردانی شد.”

به گفته او، در جلسه شورا، وزیر علوم که از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی مسئول تشکیل جلسات هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی شده بود، گزارشی از این جلسات‌ ارایه کرد.

خبرگزاری فارس که به نهادهای امنیتی نزدیک است و از مخالفان ریاست عبدالله جاسبی بر دانشگاه آزاد بوده نیز به نقل از یک “منبع آگاه” نوشت که ۲۸ عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی حضور داشتند که پس از انجام رأی‌گیری از ۲۸ رأی مأخوذه، ۲۴ رأی موافق با ریاست فرهاد دانشجو، ۲ رأی ممتنع و ۲ رأی مخالف ریاست فرهاد دانشجو بر این دانشگاه بود.

این منبع آگاه افزود: “در این جلسه کامران دانشجو وزیر علوم، تحقیقات و فناوری که از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی مأمور برگزاری جلسه هیات امنای دانشگاه آزاد برای تغییر ریاست این دانشگاه بود، گزارش کاملی از روند جلسه اول و دوم این هیات را به اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه داد.”

او در عین حال گفت که عبدالله جاسبی رئیس سابق دانشگاه ‌آزاد در این جلسه پیشنهاد داد که رأی‌گیری برای تأیید رئیس جدید دانشگاه آزاد صورت نگیرد و فرصتی داده شود تا “وی بتواند استعفای خود را از ریاست دانشگاه آزاد اعلام کند” که با مخالفت اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی روبرو شد.

 

دانشگاهی جنجالی با رئیسی جنجالی

گروه های مختلف درون جناح اصولگرا اگرچه در سال های اخیر بر سر موضوعات مختلف با دولت محمود احمدی نژاد اختلافاتی داشته اند اما به جز طیف سنتی این جناح که عبدالله جاسبی با سابقه سال ها عضویت در موتلفه اسلامی به آن نزدیک بود، برای پایان ریاست جاسبی بر دانشگاه آزاد، اکثریت اصولگرایان با هم متحد بودند.

اصولگرایان در سخنرانی ها و رسانه های خود، عمدتا عبدالله جاسبی را یک “مدیر فاسد” و “انحصارگرا” معرفی می کردند که با راه اندازی یک “امپراطوری” در دانشگاه آزاد، این دانشگاه را به تملک خود در آورده بود.

سایت های اصولگرا مانند رجانیوز، جهان، الف و… عصر روز گذشته با تیترهای مثبت از برکناری جاسبی ابراز خوشحالی می کردند.

پیش از این اما دبیرخانه هیات امنای دانشگاه آزاد که تحت ریاست عبدالله جاسبی قرار دارد با اعلام مخالفت با برکناری او، از قول اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس این هیات، جلسه اخیر هیات امنا را که به معرفی فرهاد دانشجو انجامیده بود، غیر قانونی دانسته بود.

جنجال بر سر دانشگاه آزاد اسلامی پس از مدتی آرامش نسبی بعد از آن بالا گرفت که هیات امنای سابق این دانشگاه در هفتم شهریور سال ۱۳۸۸ در بیانیه ای اعلام کرد که “همه اموال منقول و غیر منقول دانشگاه آزاد اسلامی وقف شده است.”

ارزش این اموال در حدود 250 هزار میلیارد تومان اعلام شد.

با بالا گرفتن اختلافات در این خصوص میان حامیان محمود احمدی نژاد و اصولگرایان با مسئولان دانشگاه آزاد به محوریت هاشمی رفسنجانی که اعلام کرده بود وقف اموال دانشگاه با نظر مثبت آیت الله خمانه ای صورت گرفته، رهبر جمهوری اسلامی وارد عمل شد و هیات فقهی و قانونی زیر نظر او در نهایت بر خلاف گفته هاشمی حکم به ابطال وقف داد.

طبق نظر آیت الله خامنه ای، قرار شد تا در نهایت شورای عالی انقلاب فرهنگی و هیات امنای پیشین دانشگاه آزاد با توافق یکدیگر مسئله این دانشگاه را حل و فصل کنند.

شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست احمدی نژاد نیز در نخستین اقدام، ترکیب پیشین هیات امنا را تغییر داد و تعدادی از چهره های نزدیک به خود را وارد آن کرد.

 

مخالفت طیف هاشمی رفسنجانی

دومین جلسه این هیات با حضور اکبر هاشمی رفسنجانی، حسن خمینی و حمید میرزاده (سه نماینده هیأت موسس)، محمد محمدیان (رئیس نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه ها)، کامران دانشجو (وزیر علوم)، مرضیه وحید دستجردی (وزیر بهداشت)، فرهاد دانشجو، بهمن یزدی صمدی و فریدون عزیزی (سه نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی) و عبدالله جاسبی (رئیس دانشگاه و دبیر هیأت امنا) تشکیل شد.

دبیرخانه هیات امنا با صدور اطلاعیه ای در این خصوص اعلام کرده بود: “جلسه هیات امنا با حضور ۱۰ عضو حقیقی و حقوقی این هیات به ریاست اکبر هاشمی رفسنجانی تشکیل شد و آقای هاشمی رفسنجانی به اعضا هیات امناء پیشنهاد می‌کند تا ۱۲ نامزد ریاست دانشگاه که رزومه خود را برای وزارت علوم فرستاده‌اند، با حضور در جلسه برنامه‌های خود را معرفی کنند، آنگاه رای‌گیری در این خصوص انجام شود.”

این در حالی بود که کامران دانشجو، وزیر علوم و نماینده دولت در جلسه هیات امنا می گفت که بنا بر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، او به عنوان مسئول برگزاری و رئیس جلسات هیات امنا انتخاب شده است.

دانشجو گفت که رای گیری کاملا قانونی بوده و پنج عضو از مجموع نه عضو هیات امنا رای به برکناری جاسبی و ریاست برادر او، فرهاد دانشجو داده اند.

با وجود این، اطلاعیه دبیرخانه هیات امناء دانشگاه آزاد اسلامی می گفت که دو نظر در این جلسه وجود داشته است: برخی از اعضای حاضر در جلسه مطالعه سوابق کاری و رزومه متقاضیان ریاست را کافی می‌دانستند و گروه دیگری نیز خواستار حق برابر برای همه داوطلبان برای حضور در جلسه و ارائه برنامه‌هایشان بودند.

در ادامه این اطلاعیه با اشاره به درگرفتن بحث بر سر این دو دیدگاه آمده بود: :بعضی از اعضاء هیات امناء بدون اینکه ریاست هیات امناء اعلام رای کنند، با نوشتن رای خود و تنظیم صورت جلسه از ادامه حضور سایر نامزدها در جلسه جلوگیری کرده و متاسفانه جلسه هیات امناء به شکل یکطرفه‌ای به بن بست کشیده شد و بر این اساس ریاست هیات امناء اعلام کردند این نحوه اقدام غیر قانونی و فاقد اعتبار است زیرا می‌بایست پس از حضور نامزدها و اعلام مراتب رای‌گیری توسط رئیس هیات امناء، اخذ رای انجام می‌شد.

دبیرخانه هیئت امنا در نهایت، مصوبه این هیات را که به انتخاب فرهاد دانشجو منجر شد به دلیل عدم تایید آن توسط هاشمی رفسنجانی غیر قانونی دانسته بود.

هیات موسس ابتدایی دانشگاه آزاد در بدو تاسیس شامل سید علی خامنه‌ای (رئیس جمهور وقت)، اکبر هاشمی رفسنجانی (رئیس مجلس وقت)، میرحسین موسوی (نخست وزیر وقت)، احمد خمینی (فرزند و رئیس دفتر آیت الله خمینی) بود که از میان خود عبدالله جاسبی را به عنوان رئیس این دانشگاه برگزید.

هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود می گوید موضوع تشکیل دانشگاه آزاد اسلامی توسط عبدالله جاسبی به او منتقل شد و پس از آن وی توانست نظر مثبت آیت الله خمینی در این باره را جلب کند و با یک میلیون تومان سرمایه اولیه ای که رهبر پیشین جمهوری اسلامی به این منظور اختصاص داد، کار دانشگاه آزاد نیز شروع شد.

ناظران سیاسی و رسانه ها، برکناری عبدالله جاسبی از ریاست دانشگاه آزاد را گامی دیگر در تضعیف نفوذ و قدرت سیاسی اکبر هاشمی رفسنجانی و سیاستمداران نزدیک به او در ساختار قدرت جمهوری اسلامی تفسیر کرده اند.