مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب با بیان اینکه ۴۰ درصد شبکه توزیع آب کشور فرسوده است گفته است تامین آب آشامیدنی سه شهر بندرعباس، کرمان و سنندج در “وضعیت قرمز” قرار دارد. با این حال آنطور که این مقام دولتی گفته تا کنون “جیره بندی آب” به عنوان راه حل در دستور کار نیست و دولت سعی دارد با استفاده از سایر روشها بحران آب را حل کند.
حمیدرضا جانباز، معاون وزیر نیرو، روز جمعه، ۸ اسفندماه در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا از “قطع برخی انشعابات غیرضروری و تبدیل آنها به بخش آب آشامیدنی، فرهنگسازی و آگاهی بخشی مردم در زمینه مصرف بهینه آب و جذب اعتبارات لازم” به عنوان از جمله اقدامات و راهکارهای جایگزین جیره بندی آب یاد کرده است.
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب با هشدار در خصوص وضعیت سه شهر بزرگ گفته است که میانگین بارشها ۱۹ درصد کاهش داشته و “تعداد شهرهای دچار تنش آبی در بدبینانه ترین حالت هم اکنون حدود ۵۴۷ شهر پیش بینی شده است.”
هشدار در مورد وضعیت آب ایران در شرایطی از سوی مسئولان مورد تاکید مجدد قرار گرفته که به گفته معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیط زیست بر اساس پیشبینیها تا سال ۲۰۵۰ خشکسالی و کاهش نزولات جوی در ایران، ۱۱ برابر شرایط فعلی خواهد شد.
در ماههای گذشته گزارشهای متعددی منتشر شده که نشان میدهد مردم در شهرهای مختلف ایران با بحران کمآبی و بیآبی دست و پنجه نرم میکنند.
در واکنش به این وضعیت چندی پیش تعدادی از کاربران شبکههای اجتماعی با هدف جلب توجه جامعه به بحران کمبود آب، اقدام به راهاندازی کمپینهای مجازی کردهاند.
خبرگزاریهای دولتی در شهریور ماه گزارش کرده بودند ۱۲ کلانشهر بزرگ ایران که جمعیت آنها در مجموع حدود ۲۳ میلیون نفر است در بحران کم آبی بهسر میبرند.
در همین حال ستار محمودی، قائم مقام وزارت نیرو نیز از مشکل تنش آبی در ۵۱۷ شهر ایران خبر داده بود. به گفته او، از ۱۲ کلانشهر دارای تنش آبی کرمان، اصفهان و تهران بیشتر از بقیه در وضعیت ناپایدار قرار دارند.
آنزمان وزارت نیرو نیز قطع آب مشترکان پرمصرف را به عنوان آخرین راهکار این وزارتخانه برای برون رفت از بحران و تنش آبی مطرح کرده بود اما با گذشت شش ماه از آغاز این طرح، همچنان بر تعداد شهرها و مناطق دارای مشکل اب در کشور افزوده می شود.
اسدالله اسداللهی، مدیرکل دفتر برنامهریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو نیز با اشاره به اینکه ایران از نظر اراضی آبی پنجمین کشور دنیا با ۸.۹۹ میلیون هکتار اراضی آبی است، گفته بود: “۹۲ درصد تولیدات کشاورزی به این موضوع وابسته است اما به صورت کلی بالغ بر بیش از ۱۴ میلیون هکتار اراضی کشاورزی در کشور وجود دارد.”
در شهرهایی مانند کرمان که اینک وضعیت تامین آب آشامیدنی آن “قرمز” اعلام شده بحران آب باعث ممنوعیت کشاورزی هم شده است. در شهریورماه گذشته با اعلام ممنوعیت کشاورزی در کرمان اعلام شد این که تازه اول سریال بحران آب در قسمت جدید آن است و “۱۲ یا ۱۳ استان دیگر هم در صف ممنوع کردن فعالیتهای کشاورزی به دلیل بحران آب” قرار دارند.
فرآیند تنش آبی که اینک دامنگیر صدها شهر ایران شده به معنی برابر بودن مصرف و تولید آب در یک منطقه است درحالیکه بحران آب بیان کننده وضیعتی است که در آن آب قابل آشامیدن و غیر آلوده در یک منطقه کمتر از تقاضای آن است.
یک طرح قدیمی با عنوان انتقال آب دریای خزر به خلیج فارس که بار اول نیم قرن پیش توسط یک مهندس بازنشسته به میان کشیده شد و بلافاصله با مخالفت و حتی تمسخر کارشناسان ایرانی و جهانی روبرو شد، و آخرین بار محمود احمدی نژٰاد با شرکت در مراسم به شدت سرهم بندی شده در آخرین روزهای ریاست جمهوری اش خبر از افتتاح این پروژه داد و کوشید آن را به نام خود ثبت کند، اینک و باز هم از زبان یک چهره جناح راست بر سر زبان ها افتاده است.
علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی اعلام کرده که قرارگاه خاتمالانبیا سپاه پاسداران مشغول مطالعه وصل کردن دریای خزر و خلیج فارس به یکدیگر است. این دپیلومات سابق که به گفته های حساب نشده و جنجالی شهرت دارد همان استدلال های طراح پنجاه سال پیش را به میان کشید و ناگفته گذاشت که دستکاری های کوچک تر از این در چرخه طبیعت که در دولت های گذشته صورت گرفته کشور را اینک با بحران تالاب ها و انهدام دریاچه ها ، ریزگرد ها و کمبود آب مواجه کرده آیا باز هم باید این راه را رفت.
به گفته بروجردی ایده اتصال آبهای شمال و جنوب “از یک پشتوانه و تجربه جهانی برخوردار است که میتواند یک تحول زیستمحیطی عظیم در مناطق کویری کشور ایجاد کند.