انتظار بی نتیجه برای
رئیس جمهور سابق

نویسنده
جلال یعقوبی

» احمدی‌نژاد به دادگاه نرفت

روز سه‌شنبه صبح خبرگزاری فارس خبر داد که دادگاه محمود احمدی‌نژاد به دلیل عدم حضور وی تجدید وقت شده است. قرار بود به اتهامات احمدی‌نژاد در شعبه ۷۶ دادگاه کیفری رسیدگی شود، اما او در دادگاه حاضر نشدو به همین دلیل قاضی مدیرخراسانی از تجدید وقت آن خبر داد. همزمان خبرگزاری ایسنا از قول قاضی محسن افتخاری، سرپرست دادگاه‌های کیفری استان تهران نوشت: “با توجه به اینکه جلسه تحقیقات امروز به پایان رسیده، ممکن است یک هفته زمان ببرد تا هیات قضایی تصمیم بگیرد که اقدام بعدی دادگاه چه خواهد بود.” وی در پاسخ به این سئوال که آیا در صورت عدم حضور احمدی‌نژاد در جلسات دادگاه امکان جلب وی وجود دارد؟ گفته بود: “من هنوز هیات قضایی را ندیده‌ام و فقط به احترام اصحاب رسانه تصمیم گرفته شد نشستی با خبرنگاران محترم داشته باشیم.” افتخاری با بیان اینکه جلسه دادگاه از ساعت ۹ و ۴۰ دقیقه آغاز شد و حدود ۱۱ و ۳۰ دقیقه پایان یافت، تاکید کرده بود: “اگر محمود احمدی‌نژاد فردا هم به دادگاه بیاید اظهارات او استماع می‌شود.”

در همین حال سایت نکات‌پرس که از حامیان محمود احمدی‌نژاد محسوب می‌شود خبر داد که همزمان با برگزاری دادگاه “چند تن از حامیان رئیس جمهور سابق از صبح زود خود را به جلوی درب دادگاه کیفری استان تهران رساندند تا ایشان را همراهی کنند. آن‌ها با خواندن دعای آل یاسین فضایی معنوی ایجاد کردند.”

چند روز پیش و پس از مشخص شدن زمان برگزاری دادگاه احمدی‌نژاد، سایت دولت‌بهار از دیگر حامیان او خبر داده بود که احمدی‌نژاد شخصا به دادگاه نخواهد رفت. این سایت علت عدم حضور او در دادگاه را چنین توصیف کرده بود: “ طی هفته‌های اخیر اخباری در فضای مجازی منتشر شد که حاکی از تصمیم حامیان احمدی نژاد برای اعلام اعتراض به محاکمه رییس جمهور سابق بود. پیش‌بینی می‌شود با عدم حضور دکتر احمدی نژاد در دادگاه، التهاب اجتماعی نیز فروکش کرده و از بروز حوادث ناگوار و ناخواسته در زمان و مکان دادگاه پیشگیری شود.”

البته قاضی رسیدگی‌کننده به پرونده محمود احمدی‌نژاد تاکید داشت به دلیل اینکه پرونده در مرحله تحقیقات مقدماتی قرار دارد، حضور متهم در دادگاه الزامی است. او همچنین گفته بود که دادگاه در این مرحله غیرعلنی خواهد بود. با اینهمه عدم حضور احمدی‌نژاد در دادگاه قابل پیش‌بینی بود. روزنامه جمهوری اسلامی چند روز قبل از دادگاه در این‌باره نوشته بود: “ تلاش‌های مشکوکی برای فضاسازی به منظور جلوگیری از برگزار شدن این دادگاه و تحت تأثیر قرار دادن دستگاه قضائی درحال انجام است. هدف این تلاش‌های مشکوک اینست که یا دادگاه به تعویق بیافتد و یا به جای احمدی نژاد وکیل او در دادگاه حاضر شود. احمدی نژاد، در این دادگاه که قرار است در شعبه ۷۶ دادگاه کیفری تهران برگزار شود، 9 شاکی حقوقی و حقیقی دارد. به نظر می‌رسد احمدی نژاد بعد از پایان دوران ریاست جمهوری نیز قرار است از گردن نهادن به قانون طفره برود! اکنون نوبت مسئولین دستگاه قضائی است که اقتدار این دستگاه را به اثبات برسانند و زیربار فضاسازی‌های کاذب نروند.”

 گفته می‌شود که در دادگاه برگزار شده، نه احمدی‌نژاد و نه وکیل او حضور نداشته‌اند. احضاریه محمود احمدی‌نژاد به دادگاه، اولین‌بار در آخرین روزهای ریاست‌جمهوری او صادر شد. این خبر را پایگاه اطلاع رسانی دولت و با عنوان “پاداش ‌خدمت” منتشر کرد. پایگاه اطلاع رسانی دولت در آن زمان اعتراض کرده بود که “آیا تشریفات قانونی بر اساس قانون اساسی انجام شده است یا خیر؟” در همان احضاریه، تاریخ رسیدگی به شکایت، ۵ آذر ۱۳۹۲ حدود ۶ ماه بعد از ابلاغ آن و چهارماه پس از پایان مسئولیت هشت ساله ریاست‌جمهوری احمدی نژاد تعیین شده بود. گفته می‌شد که در احضاریه نام شاکیان پرونده علی لاریجانی، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی و نیز یعقوب خلیل‌نژاد ذکر شده است. محمدعلی پورمختار رئیس کمیسیون اصل ۹۰ طی گفتگویی خبر داد که بارها در پی بررسی شکایات نمایندگان از رئیس جمهور و رای مجلس، این شکایات را طبق ماده 233 آیین نامه داخلی مجلس به قوه قضاییه فرستاده است. او برخی ازموارد این شکایت را چنین ذکر کرده بود: “شکایت از رئیس جمهور برای عدم تشکیل به موقع وزارت ورزش و جوانان، تخلف در وزارت نفت، عدم ارائه گزارش عملکرد سال های برنامه موضوع نامه (۱۵۷) و نیز (۱۵۸ ) قانون برنامه چهارم و فاصله گرفتن بیشتر از هدف سند چشم انداز، تخلفات مکرر و عدیده در اجرای قانون بودجه بر اساس گزارش‌های دیوان محاسبات کشور (از جمله گزارش‌های تفریغ بودجه، گسترش حوزه عملکرد دولت با عدم پایبندی به قانون سیاست های اصل ۴۴ (گزارش کمیسیون مربوطه) (واگذاری سهام و پرداخت سود سهام عدالت و…) و استنکاف از ابلاغ برخی از مصوبات قوانین مجلس شورای اسلامی و عدم ارسال برخی از مصوبات دولت به رئیس مجلس شورای اسلامی، شکایت از شیوه ادغام وزارتخانه‌ها.”

پس از انتشار خبر احضار احمدی‌نژاد به دادگاه، آیت‌الله صادق آملی‌لاریجانی رئیس قوه قضائیه در توضیح شکل گیری پرونده احمدی‌نژاد خبر داد: “این پرونده مربوط به الان نیست، بلکه از سال ۸۸ به بعد این مساله مطرح بوده، سیر طولانی پیدا کرده و به لحاظ صلاحیت در دیوان عالی کشور رفته و به اینجا رسیده است.”

 وی تاکید کرده بود: “بحث احضار رییس‌جمهور یک بحث قانونی است و شاکی خصوصی داشته و قوه قضاییه نمی‌تواند پاسخگوی شاکی خصوصی نباشد، ضمن اینکه مجلس و کمیسیون اصل ۹۰ هم شکایتی از وی داشته‌اند.”

بر اساس سخنان رئیس قوه قضائیه مشخص بود که تا پیش از سال ۱۳۸۸ پرونده‌ای برای احمدی‌نژاد تشکیل نشده است. تاریخ شروع تشکیل پرونده‌های قضایی برای احمدی‌نژاد در واقع تاریخ شروع فاصله گرفتن او از حامیان پیشین‌اش نیز هست.

هفته گذشته و با انتشار دوباره خبر دادگاه احمدی‌نژاد، خبرگزاری فارس طی گزارشی با عنوان “شاکی خصوصی احمدی‌نژاد کیست؟” به بررسی این پرونده پرداخت. به گزارش فارس اولین شاکی خصوصی رئیس‌جمهور سابق ایران، خلیل نژاد است که ظاهراً “ به دلیل به‌کار بردن برخی الفاظ و تعابیر توسط احمدی‌نژاد در یک سخنرانی عمومی شکایت کرده است.” خسرو شاهین و قبه، دیگر شاکیان این پرونده هستند. همچنین فاضل لاریجانی از محمود احمدی‌ نژاد و سعید مرتضوی به دلیل افترا و نشر اکاذیب شکایت کرده است.

هواداران احمدی‌نژاد معتقد بودند که تشکیل این دادگاه برای تحریک آنها است و هدف اصلی آن انحراف افکار عمومی از مذاکرات هسته‌ای است. یکی از هواداران احمدی‌نژاد به سایت دولت بهار گفته بود: “در شرایطی که تیم اعتدال و حامیانش مهلت صد روزه را بدون دستاوردی به پایان برده‌اند مایلند کانون توجه را به سوژه‌های دیگری غیر از این موضوع منتقل کنند.” یکی از وبلاگ‌ نویسان حامی احمدی‌نژاد نیز درباره انتشار اخباری مبنی بر تجمع هواداران احمدی‌نژاد در حمایت از او، هدف از این اخباررا قلع و قمع هواداران احمدی‌نژاد دانسته بود: “عصبانی کردن و تحریک کردن هواداران احمدی نژاد و به خصوص هواداران فعال او به اعتراضات میدانی که به نظر می آید بهانه خوبی برای قلع و قمع آنها و برخورد چکشی و امنیتی با آنها به دست بدهد و از سوی دیگر با توجه به اینکه هواداران احمدی نژاد واقعا برنامه ای برای اعتراض و تجمع خیابانی نداشتند و ندارند، بعد از دادگاه با استناد به این اخبار مجعول بگویند که احمدی نژاد هیچ طرفداری نداشت تا دعوت این فراخوان را اجابت کند.”

برخی صاحبنظران معتقدند که قوه قضائیه هنوز اجازه محاکمه احمدی‌نژاد را نیافته است. آنان حضور چند روز پیش احمدی‌نژاد در مراسم عزاداری بیت آیت‌الله خامنه‌ای را هم شاهدی بر این نظر گرفته اند.