وزیر خارجه کویت، روز یکشنبه در دیدار با تعدادی از خبرنگاران مصری نسبت به ادامه برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کرد. اظهارات او در حالی مطرح شده که از آغاز سال جدید، تهران و کویت برای بهبود روابط در بالاترین سطوح سیاسی تلاش کرده بودند.
خالد صباح که به بهانه سفر عبدالفتاح السیسی ـ رئیس جمهور مصرـ با خبرنگاران مصری حاضر در کویت مصاحبه می کرد گفته است: “ایران باید ماهیت برنامه خود را به آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای توضیح دهد به ویژه اینکه کویت در معرض خطر تشعشعات هسته‌ای در ایران است و نگران آلودگی آب‌های خلیج (فارس) بر اثر این موضوع است.”
۲۰ ماه پیش، در واپسین ماه های حضور احمدی نژاد در دولت هم خالد صباح از نگرانی کشورهای حاشیه خلیج فارس در خصوص وضعیت نیروگاه اتمی بوشهر سخن گفته بود. در آن زمان وزیر خارجه کویت گفته بود: “از آنجایی که کشورهای شورای همکاری در منطقه مشترکی با ایران هستند و خلیج فارس نیز منبع آبی آنها به شمار می رود و هر گونه آلودگی در آن، خطر بزرگی برای این کشورها به شمار می آید، از امنیت نیروگاه بوشهر به ویژه بعد از وقوع زلزله های اخیر نگران هستند”
اندکی پیش از آن کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بعد از وقوع زلزله بوشهر نشست اضطراری در ریاض برگزار و نگرانی شدید خود را از تاثیرات زلزله بر نیروگاه بوشهر و منطقه خلیج فارس اعلام کرده بودند.
کشورهای شورای همکاری در این نشست خواستار ارسال سریع یک گروه از کارشناسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به نیروگاه بوشهر برای بررسی آسیبهای احتمالی و اطمینان یافتن از امنیت تأسیسات نیروگاه شده بودند.
اینک صباح باتاکید بر اینکه “کشورهای عرب منطقه اجازه نخواهند تهران در امور داخلی آن ها دخالت کند” تصریح کرده: “ایران کشوری مهم و بزرگ است و منافعی در منطقه خلیج (فارس) دارد؛ ما با این کشور بر اساس قانون بین‌‌الملل تعامل می‌کنیم و هر گونه مداخله آن در امور کشورهای عربی خلیج (فارس) را رد می‌کنیم.”
کویت در کنار عربستان سعودی و برخی دیگر از کشورهای حاشیه خلیج فارس همچون امارات متحده عربی و بحرین معتقدند برنامه هسته ای جمهوری اسلامی امنیت منطقه را به خطر می اندازد و منافع پادشاهی های عربی در منطقه را خدشه دارمی کند.
روابط تیره در دوران احمدی نژاد
در دوران ریاست محمود احمدی نژاد بر پاستور، تهران روابط غیر دوستانه ای را با خاندان سلطنتی کویت تجربه کرد اما مناقشات اصلی در دو سال پایانی دور دوم ریاست جمهوری وی آغاز شد.
اواسط بهار سال ۹۰ در دادگاهی که در کویت برگزار شد دو شهروند ایرانی و یک کویتی متهم به انتقال اطلاعات حساس نظامی به سپاه پاسداران شدند..
بلافاصله پس از این دادگاه، کویت سفیر خود در تهران را فراخواند. در واکنش به این تحولات محمود احمدی نژاد از خبرنگاران حاضر در کنفرانس مطبوعاتی پرسیده بود: “کویت چه چیزی دارد که از ایران از آن جاسوسی کند؟”
اوضاع زمانی بحرانی تر شد که شهریور همان سال روزنامه کویتی الوطن به نقل از سامی الفرج، رئیس مرکز بررسی های استراتژیک کویت از حضور این کشور در “خط مقدم” رویارویی با جمهوری اسلامی سخن گفت. وی هشدار داده بود: “اگر جمهوری اسلامی رویکرد فعلی خود را ادامه دهد قطعا با اقدام نظامی کشورهای غربی روبه رو خواهد شد تا روند فعالیت های هسته ای این کشور، متوقف شود و در صورت آغاز جنگ با ایران، به طور قطع، کویت یکی از کشورهایی خواهد بود که در خط مقدم رویارویی با ایران، حضور خواهد داشت.”
این مقام کویتی، از افزایش سامانه های دفاعی ضد موشکی مستقر در کشتی ها در شرق دریای مدیترانه و دریای سیاه خبر داده و انگیزه برپایی این سامانه های دفاعی را مقابله با “هر گونه شلیک موشکی” از پایگاه موشکی جمهوری اسلامی در شهر “تبریز” به سمت ترکیه عنوان کرده بود.
در ادامه آن تنش ها، کویت در تیرماه سال ۹۱ چهار نفر از جمله دو ایرانی را به اتهام جاسوسی برای جمهوری اسلامی به حبس ابد محکوم بود.و این تازه رای دادگاه استیناف بود چرا که دادگاه اولیه در کویت خواستار مجازات مرگ برای این دو ایرانی شده بود.
صحبت های اخیر وزیر خارجه کویت البته در تهران بی پاسخ نمانده است. حمیدرضا ترقی، از اعضای سازمان موتلفه و نماینده پیشین مجلس اظهارات تازه صباح را متاثر از “اشتباهات محاسباتی و القائاتی” دانسته است که در شورای همکاری خلیج فارس وجود دارد.
وی همزمان ریاض را پشت سر چنین مواضعی از سوی کویت دانسته و اینکه: “بانی این القائات عربستان سعودی است و اعراب تصور می‌کنند که حل و فصل مسئله هسته‌ای ایران به ضرر آنها تمام خواهد شد.”
به باور ترقی: “علی‌رغم اینکه اعراب می‌دانند که هیچ تهدیدی از سوی فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای ایران متوجه آنها و حتی دیگر کشورهای منطقه نیست و جمهوری اسلامی ایران هم هیچ نیاز و اعتقادی به سلاح هسته‌ای ندارد، ولی برخی موضع‌گیری‌ها موجب تیره شدن روابط خواهد شد.”
بهبود روابط در دولت روحانی
رابطه تهران و کویت البته از زمان روی کار آمدن حسن روحانی در سال ۹۲ رو به بهبود گذاشته است.
خرداد امسال محمد جواد ظریف، وزیر خارجه، در حاشیه هفدهمین اجلاس وزرای خارجه کشورهای عضو جنبش عدم تعهد و در قصر الامم الجزایر، با خالد صباح دیدار کرد و با استقبال گرم همتای کویتی خود مواجه شد که به او گفته بود :” کویت توسعه روابط با ایران را نه تنها در راستای منافع دو کشور، بلکه در جهت منافع و مصالح همه کشورها و صلح و شکوفایی در کل منطقه می داند.”
دیدار ظریف و صباح پیش در آمدی بود بر سفر امیر کویت به تهران و دیدار او با آیت الله علی خامنه ای و همچنین حسن روحانی.
امیر کویت که به روایت برخی رسانه های اصولگرا “مست و تلوتلوخوران” وارد فرودگاه مهرآباد شده بود ۱۲ خرداد در دیدار با رهبر جمهوری اسلامی از “آمادگی کویت” برای گشودن صفحه جدیدی در روابط دو کشور سخن گفته بود.
آیت الله خامنه ای هم این دیدار با امیر کویت را فرصتی دانست تا انتقادهایش از سیاست های کشورهای حوزه خلیج فارس مبتنی بر حمایت از شبه نظامیان مخالف در سوریه را با صباح در میان بگذارد: “متأسفانه برخی کشورهای منطقه متوجه خطری که گروههای تکفیری، در آینده، برای خود آنها ایجاد خواهد کرد نیستند و همچنان در حال حمایت از این گروهها هستند.”
