جاش فتال و شین باوئر دو کوهنورد آمریکایی، 4 روز پس از آزادی و هنگام ورود به خاک کشور خود، به انتقاد از وضعیت زندان و همچنین نحوه برخورد با مخالفان در ایران پرداختند و صراحتا اعلام کردند که جمهوری اسلامی را نخواهند بخشید.
این دو کوهنورد آمریکایی که بیش از دو سال را در زندان های ایران گذراندند، به اتهام جاسوسی و ورود غیرمجاز به خاک ایران، هر کدام به هشت سال زندان محکوم شده بودند.
این دو در بدو ورود به آمریکا، درباره آزادی خود و نگاه‌شان به جمهوری اسلامی گفتند: “حالا که آزاد شده ایم، شاید برخی بپرسند که آیا دولت ایران را برای آنچه با ما کرده می توانیم ببخشیم؟ جواب ما این است که‌چطور می توانیم دولتی را ببخشیم که به زندانی کردن تعداد زیادی از افراد بی گناه و زندانیان عقیدتی اقدام می کند؟ این مردم ایران هستند که متحمل فشارهای سنگین می شوند و دولتی بی رحم که احترامی برای حقوق بشر قائل نیست را بالای سر خود دارند”.
این دو افزودند: “در زندان افرادی بودند که تنها برای شرکت در یک تظاهرات یا نوشتن یک مطلب در وبلاگ شخصی شان و یا صرفا به علت آنکه طرفدار دموکراسی بوده اند یا عقاید مذهبی متفاوتی داشته اند، زندانی شده اند.”
در بخش دیگری از این اظهارات که در برابر صدها خبرنگار و دوربین تلویزیونی عنوان می شد، شین باوئر و جاشوا فتال گفتند: “روزنامه نگاران پشت میله های زندان می مانند و مردم بی گناه اعدام می شوند. اگر دولت ایران می خواهد که تصویر خود را در جهان تغییر دهد و فشار بین المللی را کاهش دهد، باید تمام زندانیان سیاسی و زندانیان عقیدتی را بی درنگ آزاد کند. آنها شایسته آزادی اند، همچنان که ما آن را به دست آوردیم.”
به گزارش سایت‌های اصول‌گرا، مسعود شفیعی، وکیل این سه آمریکایی در این زمینه گفته است: “اساسا بنده در زندان با آنها نبودم و با آنها خصوصی هم صحبتی نداشته‌ام اما اگر آنها در زندان شکنجه شده بودند، می توانستند در جریان محاکمه در دادگاه این موضوع را اعلام کنند. برخی اشخاص وقتی تریبون به دست می آورند، هر چه می خواهند حتی اگر آن مسائل خیلی هم به آنها ربطی نداشته باشد، بر زبان می آورند”.
پیش از جاش فتال و شین باوئر، سارا شورد کوهنورد دیگری که همراه آنها بازداشت شده بود،شهریور سال گذشته با وثیقه 500 میلیون تومانی از زندان آزاد شده و به آمریکا بازگشته بود. در آن زمان اعلام شده بود که آزادی وی با وساطت دولت عمان بوده است. پس از آزادی جاش فتال و شین باوئرهم اعلام شد آزادی این دو نیز با وساطت دولت عمان عملی شده است.
محمود احمدی‌نژاد پیش از سفر به آمریکا برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل، خبر از آزادی این دو کوهنورد داده بود؛ مساله‌ای که با انتقاد قوه قضاییه رو به رو شد. پس از سخنان وی اداره کل روابط عمومی و تشریفات قوه قضاییه اطلاعیه ای منتشر کرد مبنی بر اینکه “هرگونه اطلاع رسانی در این باره از ناحیه سایر افراد موجه نیست”. دستگاه قضایی گفته بود درخواست وکیل پرونده برای “صدور قرار وثیقه” در دست بررسی است. اخبار تایید نشده حاکی از آن است که احمدی نژاد قصد داشت پس از آزادی شهروندان آمریکایی، برای بهره گیری تبلیغاتی از این ماجرا، همزمان با سفر روز دوشنبه به نیویورک، شخصا آن ها را به ایالات متحده تحویل دهد.
همزمان با سخنان کوهنوردان آمریکایی، سایت‌های اصول‌گرا به انتقاد از نحوه آزادی آنها پرداخته‌اند. سایت جهان‌نیوز در این زمینه نوشته است: “سومین بار است که دولت احمدی نژاد در اقدامی یک طرفه، متجاوزین مرزی به ایران اسلامی را آزاد می کند و انگلیس و آمریکا نیز به جای تشکر از ایران، بی تفاوت از کنار این مسئله رد می شوند و آزاد شدگان نیز مدتی بعد پاسخ اقدام دولت ایران را با بیان اینکه در ایران شکنجه می شده اند، می دهند. جالب آنکه در دو مورد اخیر نیز، رهاسازی ها دقیقاً در هیاهوی سفر رئیس جمهور به نیویورک رخ داده است. و اما اینکه رأفتی را که وزارت خارجه در بیانیه مربوط به آزادی فتال و بائر از آن صحبت می کند چرا در سفرهای نیویورکی رئیس جمهور غلیان پیدا می کند سوالیست که دولتمردان باید به آن پاسخ بدهند”.
سایت نزدیک به علی‌رضا زاکانی ادامه داده است که “معلوم نیست در میان تمام این آزاد کردن ها و رهاسازی های یکجانبه کدام بخش از مصلحت و امنیت ملی ما مد نظر دولتمردان بوده است؟! اما شاید حضور اخیر تیم دولت ما در هنگام سخنرانی رئیس جمهور اوباما، در اجلاس عمومی سازمان ملل بیانگر آن باشد که دولت با این رهاسازی ها مشغول نواختن سازی است که صدای آن از هم اکنون و به صورت نُت هایی مفهوم دار، به گوش عده بسیاری رسیده باشد”.
