اواخر بهمن ماه گذشته، شورای نگهبان اعلام کرد که بر اساس پیشنهاد وزارت کشور، هفتم اسفند ماه سال ۱۳۹۴ را به عنوان روز برگزاری انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری تعیین کرده است. گرچه رقابتهای آشکار و پنهان جریانهای سیاسی برای انتخابات آینده از ماه‌ها پیش از آن آغاز شده بود، اما تعیین روز رسمی این انتخابات، به معنی نزدیک شدن انتخابات و جدی تر شدن رقابتها بود. اکنون که چند روز کمتر از یکسال به روز انتخابات دو مجلس در ایران باقی است، به نظر می‌رسد که صف‌بندی ها و یارکشی های جدیدی هم در جریان است.
روزنامه دولتی ایران دیروز در گزارشی با عنوان “ ائتلاف میانهروها” از احتمال ارائه فهرست انتخاباتی مشترک میان کسانی که آنها را “اصلاح‌طلبان اعتدالی” و “اصولگرایان معتدل” نامیده، خبر داد. نویسنده این گزارش آورده است: “اراده همکاری و وفاق کنشگران معتدل سیاست، یک سال قبل از انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری و در چارچوب «دولت ملی» از سوی علی اکبر ناطق‌نوری تبلور یافت. او در آن برهه به این باور رسید که می‌توان لویی جرگه‌ای از «اصولگرایان اصیل» و «اصلاح‌طلبان معتدل» تشکیل داد تا زمام امور را از دست تندروها خارج کنند. نگرانی شیخ اصولگرا از میدانداری نیروهای افراطی به اندازه‌ای بود که وی را به اندیشه نزدیک کردن رقبای سنتی هدایت کرد و خواستار تشکیل جبهه نجات ملی شد که بر اساس آن، احزاب و افراد متنفذ دو جریان اصلی کشور دور هم جمع شوند و در انتخابات ریاست جمهوری چهره جامع‌الشرایطی را معرفی کنند که آرامش را به کشور برگرداند.”
نویسنده ایران سپس با اشاره به نزدیکی میان بخشی از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان که آنها را میانه‌رو نامیده، اضافه کرده: “ائتلاف احتمالی میانهروها ضلع سومی هم دارد؛ اعتدالگرایان. طیفی که هرچند چهره‌های شاخص آن همواره در عرصه سیاست حضور و نفوذ نسبی داشتند، اما امروز به عنوان یک جریان جدی تلقی می‌شوند. گرچه، برخی منتقدان معتقدند که هنوز زود است اعتدال را یک «جریان سیاسی» بدانیم، اما عده‌ای نیز بر این اعتقادند که استیلای این تفکر میان چهره‌های ارشد دو جناح، می‌تواند زمینه‌ساز تداوم اعتدال در قالب یک جریان سیاسی باشد.”
همزمان، روزنامه اعتماد نیز گفتگویی با حسن رسولی، که عضو شورای مشورتی اصلاحات معرفی شده، انجام داد که وی درباره “ائتلاف با اصولگرایان معتدل”، گفته: “اینکه در حوزه‌های انتخابیه فرعی امکان همگرایی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان هست نیز تا حدودی قابل قبول و ممکن است. به طور طبیعی در صورت تایید صلاحیت‌های اصلاح‌طلبان و عادلانه بودن امکانات آنان نیاز چندانی به ائتلاف با اصولگرایان نخواهند داشت. اگر احیانا در بعضی از حوزه‌های انتخابیه استراتژی انتخابات ۹۲ کافی نباشد ممکن است اصلاح‌طلبان از مردم تقاضا کنند که به برخی از اصولگرایان معتدل نیز رای دهند و در واقع خط‌مشی معتدل‌تری را در پیش بگیرند.”
در دی ماه گذشته، محمدرضا عارف هم طی گفتگویی با خبرگزاری ایلنا، اعلام کرده بود: “بعد از اجماع با اصلاح‌طلبان به دنبال بحث ائتلاف با اصولگرایان معتدل هستیم. معتقدم می‌توانیم بخشی از لیست‌هایمان مشترک باشد و اگر در مجلس افراد مشترک داشته باشیم، این افراد می‌توانند پایه و محور تفاهم و همدلی باشند که این مسئله در پیشبرد برنامه‌های مجلس و پیشرفت کشور موثر است.”
اما فرضیه ائتلاف اصلاح‌طلبان با بخشی از راستگرایان معتدل، نارضایتی رقیبان تدروتر را به دنبال داشته است. دوشنبه گذشته، محمدنبی حبیبی، دبیر کل حزب موتلفه اسلامی در گفتگو با خبرگزاری مهر درباره احتمال ائتلاف اصلاح‌طلبان و راستگرایان، اعلام کرد: “ما معتقدیم چنین چیزی نه ممکن است و نه ضرورتی دارد؛ اصلاح‌طلبان راه خودشان را میروند و اصولگرایان هم کار خود را می‌کنند. تقسیم‌بندی اصولگرای معتدل، تندرو و کندرو مواردی است که می‌خواهند به جریان اصولگرایی تحمیل کنند درصورتیکه ما در جریان اصولگرایی مبانی مشترک بسیار متقن داریم که در راس آن پایبندی به ولایت فقیه است.”
او اضافه کرده بود: “اصلاح‌طلبان هم به دنبال ائتلاف در میان خودشان و هم در پی ایجاد تشتت بین اصولگرایان هستند.”
همزمان با دبیر کل موتلفه، اسدالله بادامچیان یکی از اعضای این حزب هم به خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضائیه گفت: “اینکه برخی اصلاح‌طلبان می‌گویند ما قصد ائتلاف با اصولگرایان معتدل داریم یک کار و سخن سیاسی است و این بدان معناست که ما اصولگرایان را به دو گروه افراطی و معتدل تقسیم می‌کنیم و قاضی و قضاوت کننده در مورد اینکه چه کسانی افراطی و یا معتدل هستند نیز خود اصلاح طلبان می‌باشند. ذات اصلاح‌طلبان در افراطی‌گری است زیرا بدترین افراطی‌گری‌ها که فتنه ۷۸ و بعد از آن فتنه ۸۸ بود از میان همین اصلاح‌طلبان برخاسته شد.”
چند هفته پیش نیز، محمدرضا باهنر طی گفتگویی با خبرگزاری تسنیم در پاسخ به این سوال که “آیا جریان میانه رویی در اصولگرایان وجود دارد که ائتلاف با اصلاح طلبان را به بخش دیگر جریان اصولگرا ترجیح دهد؟”، تاکید کرد: “اگر بخواهیم از نظر ریاضی بگوییم، نه وجود ندارد. برخی از دوستان اصولگرا ممکن است وجود داشته باشند که ائتلاف با معتدلین اصلاح‌طلب را از همکاری با اصولگرایان تندرو راحت‌تر بدانند. اما جبهه پیروان خط امام و رهبری و جامعه اسلامی مهندسین این تحلیل را قبول ندارد.”
او افزود: “برخی دوستان ممکن است تصور کنند که با اصلاح‌طلبان بهتر از اصولگرایان تند می‌توان کار کرد؛ ما دو توصیه داریم. اولاً خواهش می کنیم این دوستانی که این گونه فکر می‌کنند مثل گذشته فکر نکنند که کلاه سرشان برود، چراکه اصلاح طلبان معتدل نیز متأسفانه نشان داده‌اند که اگر به قدرت برسند، دوباره فضا را به دست رادیکال‌های خودشان می‌دهند و شاید هم ندهند، اما رادیکال‌ها می آیند و فضا را می‌گیرند. بنابراین با اصلاح‌طلبان نرم هم نمی‌توان کار کرد. البته ما از اصولگرایان تند و رادیکال درخواست داریم که کوتاه بیایند و ما آنها را به اصلاح‌طلبان معتدل ترجیح می‌دهیم. اما برای اینکه طیف‌های مختلف اصولگرایی به هم نزدیک شوند، باید از خواسته‌های خود تنازل کنند.”
این سخنان نشان‌دهنده بخشی از اختلاف‌نظری است که پشت صحنه سیاست در جریان دارد. به نظر می‌رسد اختلاف ناطق‌نوری و علی لاریجانی با طیفی از متحدان سابق‌شان ریشه در چنین تحرکاتی داشته است. کناره‌گیری بخشی از راستگرایان از برنامه اتحاد با محوریت جبهه پایداری که رئیس مجلس و ناطق نوری شاخص‌ترین غایبان این اتحاد در ماه‌های گذشته بوده‌اند، به معنی نزدیکی آنها با دولت روحانی و جریان موسوم به “اعتدال” بوده است. از سوی دیگر اتحاد دولت با اصلاح‌طلبان زمینه نزدیکی این سه جریان را فراهم کرده است.
