انتخابات عراق و انتظارات ایران

سیروس برنا بلداجی
سیروس برنا بلداجی

انتخابات پارلمانی عراق گامی است در راستای تکمیل حلقه‌های پیشین فرایند دولت- ملت سازی در عراق نوین که همانند رخدادهای قبلی روند تحولات عراق طبعا مسئولین این انتخابات نیز از یکسری خشونت‌ها و رفتارهای رادیکال رنج خواهند برد.

 این رخدادها با توجه به بنیان وضعیت جامعه شناسی عراق از حیث وجود شکاف‌های مختلف قومی و مذهبی و همچنین تعارض منافع کشورهای همسایه و رسوخ نیروهای تروریستی - از القاعده گرفته تا بازماندگان رژیم بعثی- مسائل بدیهی هستند.

 از سوی دیگر نوع ارتباط یا نفوذ ایران در انتخابات عراق را باید نفوذ و ارتباطی طبیعی قلمداد کرد که به مناسبات دیرینه تاریخی، فرهنگی، تمدنی و مذهبی دو کشور باز می‌گردد. در همین راستا باید اذعان داشت که این نفوذ طی سال‌های آینده وضعیت متغیری خواهد داشت.

  به تعبیر دیگر باید گفت که در طی سال‌های آینده ما شاهد به قدرت رسیدن تکنوکرات‌ها یا آن دسته از اسلامیون سکولار خواهیم بود که مناسبات عراق با همسایگانش از جمله ایران را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

 در همین راستا می‌توان پیش بینی کرد که ترکیب حاصل از انتخابات مجمع ملی یا مجلس ملی عراق به معنای ظهور نوعی تکثر در ساختار قدرت این کشور خواهد بود. به این معنا که در شرایط فعلی شاهدیم برخی از نیروها که در گذشته انتخابات را تحریم کرده بودند( مانند سنی‌های افراطی یا نیروهای رادیکال اسلامی یا اصول گرا یا شیعه یا برخی از نیورای منصوب بعثی ها) در این انتخابات ظهور پر رنگ تری دارند و حضور پر رنگ آنها عملا منجر به تقلیل یافتن وزن ائتلاف‌های بزرگ داخل پارلمان عراق خواهد بود.

 ما در انتخابات پیشین شاهد تاثیرگذاری ائتلاف بزرگ اسلامیون با محوریت مجلس اعلای انقلاب اسلامی، حزب الدعوه و سازمان عمل اسلامی و سایر احزاب بودیم و در سوی دیگر ماجرا برخی طیف‌های سنی حضور داشتند.

 اما چنانچه گفته شد این ائتلاف‌های بزرگ در انتخابات فعلی دچار ریزش خواهند شد و به تعبیر دیگر اقلیت‌های کوچک‌تر یا فراکسیون‌های نوپدیدی در شرایط جدید شکل خواهند گرفت. این ترکیب مبین آن خواهد بود که هیچ یک از دو طرف سنی یا شیعه اکثریت مسلط تعیین کننده گذشته را در اختیار نخواهند داشت.

 

روابط ایران و عراق پس از انتخابات

 به نظر می‌رسد که هر چه پیش می رویم به تناسب تحولاتی که موجب به قدرت رسیدن طیف‌ها و نیروهای جدید خواهد شد، شاهد به چالش کشیده شدن روابط ایران و عراق خواهیم بود. چراکه عرق عربیت عراقی‌ها در بسیاری از موارد به طور واقعی بر عراق مذهبی آنها اولویت دارد و این امر مسائلی را که در گذشته‌های دور (به ویژه در دوران بعثی‌ها) منجر به اختلاف عراق و ایران شده را در آینده مجددا مطرح خواهد ساخت.

 مواردی مانند کم و کیف دخالت دو کشور در امور داخلی یکدیگر، زمینه‌های مزمن برخی اختلافات ارضی، فضای حیاتی که اقلیم کردستان عراق در اختیار برخی نیروهای سیاسی مخالف حکومت ایران قرار داده است و برخی اقدامات ایذایی حزب پژاک و مواردی از این قبیل به طور قطع در آینده پر رنگ تر خواهد شد.

 می‌توان پی بینی کرد که چنانچه قرار باشد در آینده میان مدت عراق نوین با کشوری جنگ داشته باشد، باز هم آن کشور می‌تواند ایران باشد.

 

منبع: دیپلوماسی ایرانی