با نزدیک شدن مذاکرات هسته‌ای ایران به مهلت ۲۰ ژوئیه، به نظر می‌رسد مذاکره‌کنندگان آمریکایی و شرکایشان، دور باطلی را که ممکن است هر مذاکره‌ای را بی‌معنی کند، فراموش کرده‌اند. تهران می‌تواند برای تکمیل ساخت یک بمب، از متحد دیرینه‌اش کره شمالی کمک بگیرد.
کره شمالی به عنوان مکانی برای ساخت و آزمایش پنهانی بمب هسته‌ای ایده‌آل است. کرهشمالی تنها کشوری است که پس از هند و پاکستان دست به آزمایش هسته‌ای زده است. به رغم تمام محکومیت‌ها، این کشور در سال‌های ۲۰۰۶، ۲۰۰۹ و ۲۰۱۳ آزمایش هسته‌ای کرده است. پیونگ‌یانگ تهدید کرد که در ماه مارس نیز آزمایش چهارم را به انجام می‌رساند. اولین آزمایش کرهشمالی بر پایه پلوتونیوم بود. در سال ۲۰۱۰ این کشور از نیروگاه غنی‌سازی اورانیوم خود پرده برداشت. اگر آزمایش بعدی کرهشمالی هم بر پایه اورانیوم باشد می‌تواند با عدم تمایل ایران برای کنار گذاشتن هزاران سانتریفیوژ غنی‌سازی اورانیوم بر سر میز چانه‌زنی هماهنگ باشد.
وزارت دفاع آمریکا در ماه مارس گذشته، با اشاره به تکثیر مواد هسته‌ای پیونگ‌یانگ در سال‌های گذشته به لیبی و دادن تکنولوژی راکتور هسته‌ای به سوریه، در گزارشی به کنگره گفت: “یکی از بیشترین نگرانی‌های ما درباره فعالیت‌های کره شمالی در صحنه بین‌المللی، خواست آشکار این کشور برای تکثیر تکنولوژی هسته‌ای است.” این گزارش عنوان نکرده که در نوبت بعد، کره شمالی به کدام کشور این تکنولوژی را خواهد داد.
کره شمالی و ایران متحدان نزدیکی هستند و ده‌ها سال است با هم مبادله سلاح می‌کنند و هر دو از آمریکا و آزادی‌هایش تنفر دارند. ایرانِ تشنه سلاح، نفت دارد و کره‌شمالیِ تشنه نفت، سلاح می‌سازد. این کشور از دهه ۱۹۸۰ به ایران موشک و تکنولوژی موشکی داده است.
کرهشمالی و ایران هر دو بخشی از شبکه تکثیر سلاح “اِی کیو” خان پاکستان بودند تا این‌که این برنامه ده سال پیش توسط آمریکا کشف شد. در سال ۲۰۱۳ یک گزارش پنتاگون در مورد تهدید موشکی جهانی هشدار داد: “کره شمالی یک برنامه جاه‌طلبانه توسعه موشک‌های بالستیک دارد و به کشورهای دیگری از جمله ایران و پاکستان موشک و تکنولوژی موشکی فروخته است.” دیوید آلبرایت، متخصص هسته‌ای، در آوریل ۲۰۱۳ به کنگره گفت، با توجه به همکاری ایران و کرهشمالی در سیستم‌های موشکی، درس‌های ایران از تلاش‌های کرهشمالی برای بکارگیری کلاهک‌های هسته‌ای “آشکار” است.
برای هر دوی این کشورها که گرفتار تحریم هستند، این شبکه از طریق چین حرکت می‌کند. در ماه آوریل دولت آمریکا ۵ میلیون دلار جایزه گذاشت تا لی فانگ‌وی را که متهم به راه انداختن شبکه بین‌المللی نقض تحریم‌ها از چین و فروش مواد موشکی و مرتبط با برنامه هسته‌ای به ایران بود، دستگیر کند.
فوریه امسال، زمانی که جواد ظریف، وزیر خارجه و مذاکره‌کننده ارشد ایران از اولین دور مذاکرات به تهران بازگشت، یکی از اولین دیدارهایش با وزیر خارجه کره شمالی بود. خبرگزاری فارس ایران گزارش داد که این دیدار به منظور تقویت روابط دوجانبه و همچنین تضمین دوجانبه حق برخورداری از تکنولوژی صلح‌آمیز هسته‌ای بوده است. کمتر از پنج هفته بعد، کره شمالی موضوع تهدیدآمیز آزمایش چهارم هسته‌ای را مطرح کرد.
در سال ۲۰۰۷، در مذاکرات شش‌جانبه به میزبانی پکن، کرهشمالی موافقت کرد که راکتور تولید پلوتونیوم خود را در مجتمع هسته‌ای یونگ‌بیون تعطیل کند. در عوض از امتیازات آمریکا استفاده کرد و تحریم‌ها به میزان زیادی کاهش یافت. در همین زمان کره شمالی در حال کمک به سوریه برای ساخت نسخه‌ای از راکتور یونگ‌بیون در نزدیکی رود فرات بود. این پروژه سال‌ها ادامه یافت تا این‌که اسرائیل آن را در سپتامبر ۲۰۰۷ با حمله هوایی نابود کرد.
دولت بوش مشتاق بود برای تعلیق برنامه هسته‌ای کره شمالی به یک توافق دست یابد و برای همین تا ۲۴ آوریل ۲۰۰۸ صبر کرد تا ماهیت هدف اسرائیل را مورد تایید قرار داد و آخرسر فاش کرد که “سوری‌ها این راکتور را با کمک کرهشمالی برای تولید پلوتونیوم ساخته است.” آمریکا به جای تنبیه پیونگ‌یانگ پیشنهاد امتیازات بیشتری داد و کرهشمالی را از فهرست کشورهای حامی تروریسم خارج کرد.
کره شمالی برج خنک‌کننده یونگ‌بیون را منفجر کرد اما به وعده دسترسی کامل به برنامه هسته‌ای خود عمل نکرد. تا پایان ۲۰۰۸ توافق تعلیق هسته‌ای کاملا از بین رفت. این کشور در ماه مه ۲۰۰۹ دومین آزمایش هسته‌ای خود را انجام داد. در سال ۲۰۱۳ سومین آزمایش را کرد و راکتور یونگ‌بیون را نیز دوباره راه انداخت.
آیا مقامات ایران در آزمایش ۲۰۱۳ کرهشمالی حضور داشتند؟ شاید، اما این سئوال مهم نیست. بنا به گفته اولی هایننون، معاون سابق آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، آن‌ها فقط به نتیجه آزمایش نیاز دارند.
منبع: وال‌استریت ژورنال - 20 ژوئن 2014
