ممکن است مهمترین بازیگر در کنفرانس پرمخاطره هفته آتی در خصوص صلح خاورمیانه که به تأکید جرج بوش برگزار خواهد شد، آن کشوری باشد که نامش در لیست بلند میهمانان نیست.
بنا به دلایل متعدد، ایران قدرتی است که آمریکا، اسرائیل، فلسطینیان و حامیان عرب آنها را به سوی توافق با یکدیگر سوق می دهد. انگیزه های زیاد دیگری نیز در این میان وجود دارند، اما نفوذ فزاینده و اهداف نامعلوم تهران هدف مشترک کشورهایی است که کلید حل درگیری شصت ساله اسرائیل و فلسطین هستند.
آمریکا تقریبا ً از 50 کشور و سازمان درخواست کرده تا در نشست هفته آتی که به گفته دیپلمات های آمریکایی نشستی جدی در خصوص ادامه مذاکرات در مورد تشکیل دولت مستقل فلسطین در کنار اسرائیل خواهد بود، شرکت کنند. این نشست که بنا به نامگذاری دولت بوش کنفرانس آناپلیس نام گرفته است تریبونی برای آن دسته از کشورهایی است، به استثنای ایران، که می توانند با بیان نگرش خود به تلاش های صلح اسرائیل و فلسطین کمک و یا به آن لطمه وارد کنند.
ایران، دشمن اصلی و دیرینه آمریکا در یک منطقه بی ثبات، متهم به تأمین و تجهیز گروههای تروریستی از جمله گروههای فلسطینی است که نمی خواهند با اسرائیل معاهده صلح را امضاء کنند. به گزارش سازمان اطلاعات آمریکا و سایر کشورهای غربی، ایران به تشکیل یک دولت دست نشانده در نوار غزه کمک کرده است.
ایران شیعه همچنین قدرت نگران کننده ای برای کشورهای سنی عرب مانند عربستان سعودی به شمار می رود که با وحشت و هراس نظاره گر نفوذ این کشور در عراق پرهرج و مرج و تربیت افراطیون مسلمان به منظور سرنگونی دولت های سکولار عرب و یا هم پیمان آمریکا است. اسرائیل، ایران را تهدید بالفعل می خواند و درخواست های محمود احمدی نژاد در خصوص محو نام کشور یهود از نقشه جهان را جدی می گیرد. به گفته اسرائیل، اطلاعات این کشور نشان می دهد که ایران بیش از آنچه که غرب ارزیابی کرده، به ساخت سلاح اتمی نزدیک است.
ایران پیش از این، نشست صلح خاورمیانه به حمایت آمریکا را اقدامی نومید کننده عنوان کرده و آن را سرنخ قدرت و انگیزه های آمریکا در خاورمیانه دانسته است. به گفته کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا، این “استدلال عجیبی” است که ایران را مبنای ساماندهی این تلاش جدید برای رفع یک درگیری دیرینه بدانیم و این موضوع نیازمند راه حلی در خور لیاقت و شایستگی اسرائیل و فلسطین خواهد بود. رایس می افزاید:” واقعیت این است که اینجا یک بافت منطقه ای وجود دارد که کشورهای عرب آن به تازگی بر آن شده اند این درگیری را خاتمه دهند. شاید این کشورها تهدید گسترده تر افراط گرایی در منطقه را درک کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که افراط گرایان از این درگیری برای سازماندهی و تجدید قوای نظامی خود استفاده می کنند.“
مشارکت عربستان سعودی در نشست آناپلیس سرنوشت ساز و حیاتی است، چرا که عربستان قدرتمندترین کشور سنی است که با اسرائیل صلح نکرده و متحد دیرینه آمریکا به شمار می رود. بعلاوه عربستان سعودی مبدع طرح مسکوت مانده صلح اعراب است که هم اکنون توسط دولت بوش بعنوان سرفصل مذاکرات جدید اتخاذ شده است.
اگرچه ریاض علنا ً اعلام نکرده اما انتظار می رود فرستاده ویژه خود را به این نشست بفرستد.[دیروز اعلام گردید که سعود الفیصل وزیر خارجه محترم ریاض در اجلاس شرکت می کند. م] دولت بوش این نشست را یک نوع عرض اندام برای کشورهای عربی می داند که اغلب در مورد معضل فلسطین ابراز نگرانی کرده اند.
نشست آناپلیس همچنین پاسخی ضمنی به انتقاد اعراب و سایر کشورهایی است که معتقدند دولت بوش اساسا ً به معضل فلسطین بی اعتناست و بسیار با اسرائیل متحد گردیده است. رایس می گوید:” این بار ما تلاش کرده ایم در تمامی طول این راه از مشارکت اعراب برخوردار شویم. اعراب نیاز دارند از این فرآیند کاملا ً حمایت کنند.” کشورهای مسلمان از جمله سوریه، دشمن آمریکا، حدود نیمی از مهمانان این نشست را تشکیل می دهند.
منبع: واشنگتن پست، 23 نوامبر