نیویورک پائیز امسال شاهد اولین جشنواره جهانی فیلم کوتاه ایران است که به همت بهمن مقصودلو منتقد صاحب نام و پیشکسوت ایران که اکنون ساکن آمریکاست برگزار می شود. با او به گفت وگو نشسته ایم.
حرف های بهمن مقصود لو
تلاقی ایرانیان و غیر ایرانیان
شما سال ها به عنوان منتقد فیلم فعالیت داشته و مجله هم منتشر کرده اید. در کارنامه تان فعالیت های مختلفی مثل نقدنویسی و انتشار مجله هم هست. برگزاری یک فستیوال فیلم های ایرانی در نیویورک به سال 1980 هم در کارنامه تان هست. چطور شد که به این فستیوال رسیدید؟ فکر اولیه چگونه شکل گرفت؟
من بیش از سی سال است که در صحنه بین المللی سینما به عنوان منتقد، نویسنده، مشاور، سخنران، داور یا میهمان حضور دارم و نزدیک به چهل سال است که در مورد سینما نقد نوشته یا کتاب منتشر کرده ام. مشاور جشنواره سینمایی سپاس- ویژه فیلم های ایرانی - بودم و همچنین معاون جشنواره اتحادیه تلویزیون های کشورهای آسیایی و اقیانوس آرام. در سال 1981، اولین جشنواره فیلم های کوتاه و بلند ایران را در نیویورک برگزار کردم که بازتاب بسیار خوبی در مطبوعات و مجلات سینمایی آمریکا داشت، از جمله در “ورایتی” و”ویلیج ویس”. تهیه و یا کارگردانی ده فیلم سینمایی و فیلم های مستند کوتاه و بلند هم از دیگر فعالیت های من بوده وفیلم های من در بیش از صد جشنواره مهم در سراسر دنیا شرکت کرده. این تجربیات و مشاهده موفقیت فیلم های ایرانی در دنیا- چه قبل و چه بعد از انقلاب-همواره مرا بخود مشغول می کرد که چگونه می توان جشنواره ای در نیو یورک تاسیس کرد که هم من سهم خود را برای بازتاب جهانی بیشتر آن ادا کنم و هم فرهنگ و هنر ایران مرکز تلاقی ایرانیان و غیر ایرانیان قرار گیرد تا اینکه مقررات این جشنواره را نوشتم و با یاری بنیاد زیبا توانستم آن را به مرحله عمل درآورم.
جشنواره فقط درباره فیلم های کوتاه سینمای ایران نیست، بلکه ابعاد وسیع تری دارد؛ فیلم های کوتاه از ایرانیان پراکنده در سراسردنیا. فراموش نکنید نزدیک به چهار میلیون در خارج از ایران بسر می برند که اکثراً تحصیل کرده اند و فرزندان آنها با قدرت و استعداد فراوان به سینما هجوم آورده اند. زندگی من اغلب در هواپیما می گذرد و هر روز یک گوشه دنیا هستم و این فیلم ها را می بینم. البته فیلمسازان مستعد در ایران هم بسیارند که می توانند شرکت کنند. دیگر این که تمام غیر ایرانیان که فیلمی با موضوع ایرانی ساخته اند هم می توانند شرکت کنند.
اما چرا فیلم های کوتاه؟ برای این که بودجه نداریم. چنانچه هزینه بسیار آن فراهم شود، قطعاً گسترش اش می دهیم.
برگزارکنندگان این فستیوال چه کسانی هستند؟
مرکز بین المللی فیلم ویدئیی نیویورک و بنیاد فرهنگی زیبا که غیرانتفاعی است و آقای دکتر ضیا قوامی و همسرشان نینا قوامی و دخترشان مریم قوامی آن را تاسیس کرده اند.
فستیوال بجز فیلم های ایرانی ظاهراًبه فیلم هایی درباره ایران هم خواهد پرداخت. راجع به این بخش لطفاً توضیح بیشتری بدهید.
فستیوال تنها به فیلم های ایرانی نمی پردازد. شما اگر به عنوان جشنواره دقت کنید، جشنواره شامل فیلم هایی خواهد بود که توسط ایرانیان ساخته شده، آن هم نه فقط در ایران بلکه در سراسر جهان و همچنین فیلم هایی که توسط غیر ایرانیان اما درباره فرهنگ، هنر، آئین، و مسائل اجتماعی ایران ساخته شده است.موضوع فیلمسازان ایرانی هم چون در نقاط مختلف دنیا زندگی می کنند، می تواند هر چه باشد. پس ملیت ایرانی، چه نسل اول و چه نسل دوم مهم است که بخش اول فستیوال را تشکیل می دهد و موضوع فرهنگ ایران که بخش دوم است.
یک بخش فیلم های افغانی و تاجیکی هم ظاهراً هست…
یکی از برنامه های ویژه امسال جشنواره، نمایش فیلم های کوتاه افغانی و تاجیکی است که برای اولین بار در نیویورک انجام می شود. توجه کنید که در این دو کشور فارسی صحبت می کنند و فرهنگ ایران بران حاکم بوده و هست و ما طبق آئین نامه جشنواره، فیلم هایی از این دو کشور را هم به سبب زبان آنها برای قسمت مسابقه می پذیریم.
بیشتر نگاهتان به تاریخ سینمای ایران خواهد بود یا فیلم های کوتاه امروز ایران؟
مطابق مقررات جشنواره، فیلم هایی که پس از ژانویه 2005 ساخته شده اند می توانند در جشنواره شرکت کنند. باز هم اشاره کنم قستیوال ویژه کشور ایران نیست، بلکه هدف تمام فیلمسازان جوان ایرانی در سراسر جهان است. همچنین در بخش اطلاعات جشنواره، تعدادی از فیلم های کوتاه قدیمی ایرانی که در جشنواره های دیگر جایزه دریافت کرده اند، به نمایش می گذاریم.
فستیوال از سه بخش تشکیل شده: مسابقه، مرور آثار و پانوراما و بخش ویژه. راجع به این بخش ها توضیح دهید.
در واقع از پنج بخش:
مسابقه با ده هزار دلار جایزه نقدی
مرور بر آثار کامران شیردل[فیلم های کوتاه]
چشم انداز شامل هقت فیلم کوتاه از خانواده مخملباف
برنامه ویژه فیلم های کوتاه افغانستان و تاجیکستان
بخش اطلاعات شامل فیلم های کوتاه ایران که در جشنواره ها جایزه دریافت کرده اند.
بخش پانوراما را به خانه فیلم مخلباف اختصاص داده اید. این انتخاب چگونه صورت گرفت؟
مخملباف فیلمساز برجسته و متفاوتی است و سمیرا دخترش هم در سینمای جهان شناخته شده است. حنا هم با فیلم مستندی در ونیز درخشید، همچنین خانم مرضیه مشکینی. در یک نگاه به آثار این خانواده به فیلم های کوتاه درخشانی بر می خورید که جا دارد به صورت یک مجموعه به نمایش گذاشته شود و جشنواره خوشبختانه توانست این امکان را برای اولین بار در نیویورک فراهم کند.
برای بخش مسابقه همه فیلم های کوتاه حق شرکت دارند؟
همه فیلم های کوتاه زیر سی دقیقه، چه مستند چه داستانی.
ظاهرا فیلم های برگزیده به صورت تور در آمریکا به نمایش در خواهند آمد…
فقط فیلم های برنده جایزه نقدی در یک تور در آمریکا به نمایش در می آیند، آن هم در دانشگاه ها، مراکز فرهنگی یا سینماهای ویژه.این هم برای کمک به فیلمسازان است تا بتوانند شانسی برای ساختن فیلم سینمایی بیابند.
کمیته انتخاب بخش مسابقه از چه کسانی تشکیل شده؟
من به همراه دو نفر دیگر که بعداً اعلام خواهد شد.
جلسات سخنرانی و سمینار هم در فستیوال خواهیم داشت؟
چنانچه فیلمسازی در جشنواره شرکت کند، در جلسات سوال و جواب شرکت می کند. آقای شیردل خواهند آمد و یک پانل بحث و گفت و گو در جشنواره خواهیم داشت.
این فستیوال سال های بعد هم ادامه خواهد یافت؟
بله. چنانچه جشنواره، سال اول را با موفقیت پشت سر بگذارد، حتماً ادامه خواهد یافت.
تاریخ دقیق و محل برگزاری فستیوال امسال مشخص شده؟
بله. از 18 تا 21 اکتبر 2007( 26 تا29 مهر 1386) در یکی از مراکز برجسته فرهنگی هنری نیویورک به نام
.Asia Society