چند روز پس از حمله به سفارت و طرح مجلس هشتم برای خروج دیپلمات‌های انگلیسی، دولت بریتانیا اعضای سفارت جمهوری اسلامی از این کشور اخراج کرد. در همین حال کشورهای اروپایی نیز واکنش سختی نسبت به حمله به سفارت بریتانیا نشان داده‌اند.
تنها چند روز پس از تصمیم مقامات مجلس هشتم برای کاهش سطح روابط با بریتانیا و سپس حمله به سفارت این کشور، مقامات بریتانیا اقدام به اخراج دیپلمات‌های ایرانی از این کشور کردند.
رامین مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت امورخارجه در این‌باره این‌گونه سخن گفت: “بدیهی است دولت جمهوری اسلامی ایران متقابلا اقدامات لازم در این خصوص را انجام خواهد داد و مسئولیت حفاظت از اموال و اماکن دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در لندن را متوجه دولت انگلیس می داند”.
وی قبل از این که بسیجی ها خود اعتراف کنند که بازی خورده اند ضمن محکوم کردن تلویحی حمله به سفارت بریتانیا، گفت: “آنچه که در ارتباط با سفارت انگلیس در تهران رخ داد اتفاقی غیر قابل پیش بینی و در پی عصبانیت برخی از تظاهرکنندگان از رویکرد دولت انگلیس در قبال جمهوری اسلامی ایران بود که با هوشمندی و تدبیر اتخاذ شده، از آسیب دیدن دیپلمات ها جلوگیری به عمل آمد و برخورد با متخلفین از سوی قوه قضاییه تحت بررسی و پیگیری است”.
اخراج دیپلمات‌های جمهوری‌اسلامی که دولت دیوید کامرون تنها فرصتی 48 ساعته برای خروج آنها از لندن در اختیارشان گذاشت، چنین می نماید که با واکنش مقامات جمهوری اسلامی مواجه شد که این حرکت را “شتاب زده و انفعالی” نامیدند و ابتدا از “واکنش” نسبت به آن سخن گفتند اما بعد کار را به عذرخواهی ضمنی بسیجی ها رساندند.
پیش از این و به دنبال حمله به سفارت بریتانیا، وزیرامور خارجه بریتانیا اعلام کرده بود دستور داده است تمامی کارکنان سفارت جمهوری اسلامی در لندن ظرف چهل و هشت ساعت خاک بریتانیا را ترک کنند.
ویلیام هیگ اعلام کرده بود که اگر بریتانیا قادر به کار کردن در ایران نباشد سفارت ایران در لندن نیز باید کاملا تعطیل شود.
در تحولی دیگر علی لاریجانی، رییس مجلس هشتم، ضمن انتقاد از بریتانیا، تصمیم این کشور برای قطع روابط را واکنشی “طبیعی” دانسته که از نظر وی “آنها باید رفتاری نشان دهند که بگویند ما کشور مهمی هستیم چون نمی خواهند از آن امپراتوری سوخته گذشته خود دست بردارند”.
وی همچنین رفتار بریتانیا را رفتار “ماجراجویانه‌ای” دانست که به شکل “پیچیدن کارهای موذیانه در زرورق” بوده و به همین دلیل تجمع و ورود به مراکز دیپلماتیک بریتانیا را واکنشی به حوادث تاریخی دانست.
این سخنان لاریجانی در حالی بیان شده است که دومینیک چیلکات، سفیر بریتانیا، پس از خروج از ایران، از علی لاریجانی – رییس مجلس هشتم – و علاالدین بروجردی – رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس – به عنوان افرادی نام برد که “به دلیل مقاتصد سیاسی خود متمایل بودند فضا پرتنش شود”.
چیلکات با اشاره به تصویب طرح کاهش سطح روابط میان ایران و بریتانیا در مجلس، از لاریجانی و بروجردی به عنوان طراحان اصلی این طرح یاد کرد و آنها را “اشخاصی با جاه‌طلبی‌های سیاسی و در عین حال مساله‌دار” توصیف کرد: “ هر دوی این افراد به دلایلی باید موضع خود در نظام را تحکیم کنند و یکی از اصول انقلابی در ایران حمله به بریتانیا است”.
هفته گذشته طرحی در مجلس هشتم به تصویب رسید که براساس آن دولت موظف شد روابط خود با بریتانیا را محدود کند. این طرح در پاسخ به تصمیم بریتانیا برای تحریم بانک مرکزی و برخی صنایع نفتی تصویب شده بود.
به دنبال تصویب این طرح، تجمعی نیز در مقابل سفارت بریتانیا انجام شد که در نهایت موجب ورود معترضان به داخل سفارت و اسیب وارد کردن به لوازم آن شد.
به دنبال این حمله، عده‌ای از سفرا و دیپلمات‌های ساکن تهران از محل سفارت بریتانیا بازدید کردند. مساله‌ای که با وجود مخالفت اصول‌گرایان مجلس، با مجوز دولت انجام شد. خبرگزاری فارس این ملاقات را “در راستای جنگ روانی” دانسته و استاندار تهران نیز این دیدار را “مشکوک” خوانده بود. دیداری که در ابتدا با ممانعت پلیس دیپلماتیک روبه‌رو شده بود.
خبرگزاری فرانسه همان زمان به نقل از یکی از دیپلمات‌ها نوشته بود: “همه بهت زده شده بودند. رنگ شان پریده بود زیرا از آنچه دیده بودند، شوکه شدند”.
به دنبال این حمله نروژ سفیر خود را از ایران فراخواند، ایتالیا نیز اعلام کرد که تعطیلی سفارت خود را بررسی می‌کند و المان و فرانسه نیز سفرای خود را برای مشورت درباره واکنش نسبت به این قضیه، فراخوانده‌اند.
اتحادیه اروپا نیز یورش به سفارت بریتانیا را محکوم کرد و هشدار داد که در پاسخ به آن، تدابیری “مناسب” اتخاذ خواهد کرد. وزرای خارجه اتحادیه اروپا در بیانیه خود اعلام کردند که از حمله به سفارت بریتانیا در تهران “منزجر شده و آن را اکیدا محکوم می کنند”.
مجموعه این عوامل باعث آن شد که بریتانیا نیز دست به اخراج دیپلمات‌های ایرانی بزند. سایت‌های نزدیک به اصول‌گرایان گزارش داده‌اند که با وجود حضور مستقبلین در فرودگاه” “بسیاری از دیپلمات‌ها حضور در خانه را بر حضور در میان دانشجویان ترجیح دادند”.
آنها نوشته‌اند: “هیات دیپلمات‌های ایرانی با توجه به آگاهی از مراسم استقبال دانشجویان، بدون اعتنا به این اقدام، در بین دانشجویان حاضر نشده و از مسیری دیگر راهی منازل خود شدند”.
سایت بولتن نیوز نیز نوشته است که این “برخورد سرد” از سوی وزارت امورخارجه “هماهنگ” شده بود.
در همین حال علاالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی، در واکنش به اخراج دیپلمات‌های ایرانی از بریتانیا، گفت: “واکنش ایران به ا قدام انگلیس در بستن سفارت خود، یا هرگونه اقدام دیگر، قاطعانه و بر پایه عرف دیپلماتیک خواهد بود”.
