نقل قول ها و اظهارات اعضای مجلس شورای اسلامی پس از نشست یکشنبه شب مقامات دولتی با اعضای مجلس برای مقابله با مشکلات اقتصادی حکایت از آن دارد که با توافق میان مجلس و دولت مقرر شده است تا مرحله دوم هدفمندی (حذف) یارانه ها بزودی با قطع یارانه نقدی بخشی از شهروندان و مصرف آن برای رفع مشکلات اقتصادی کشور اجرایی شود.
رییس کمسیون برنامه و بودجه مجلس در این ارتباط گفت: “طبعا امسال چون در قانون بودجه ۹۱ گنجانده شده فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها باید اجرا شود اما همانطور که در سال ۸۹ دولت شرایط را رصد کرد، باید امسال نیز آن شرایط به دست آید.”
حجت الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم افزود: “رها کردن اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها تاثیرات زیانباری به دنبال خواهد داشت چون اگر قرار باشد اجرای فاز دوم دنبال نشود با توجه به تورم ایجاد شده و کاهش ارزش پول ملی و افزایش دو برابری قیمت حامل‌های انرژی در سطح جهانی نسبت به پول داخلی با این شرایط به نقطه صفر اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها رسیده‌ایم بنابراین لزوما باید فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها اجرا شود.”
این عضو مجلس نهم با تایید افزایش قیمت حامل های انرژی در فاز دوم طرح حذف یارانه ها همچنین اضافه کرد: “اجرای مرحله دوم حتما به معنای تغییر قیمت حامل‌های انرژی است و کلید اجرای قانون در ایجاد درآمد برای دولت از محل تغییر قیمت حامل‌های انرژی است تا بتواند از محل این درآمد بازتوزیع یارانه نقدی بین خانوارها و همچنین پرداخت به بخش تولید، سلامت، بیمه بیکاری و اجتماعی انجام دهد.”
رییس کمیسیون طرح تحول اقتصادی البته در این اظهارات خود با تاکید بر اینکه “بدون داشتن منبع درآمدی برای دولت امکان اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها مهیا نخواهد بود” گفت که “بر اساس قانون دولت از جای دیگر هم نمی‌تواند کسب درآمد کند و قانون صراحت دارد که صرفا درآمد هدفمندی را از محل تغییر قیمت حامل‌های انرژی به دست آورد.”
این گفته آقای مصباحی مقدم البته در حالی است که برخی دیگر از نمایندگان از برنامه دولت احمدی نژاد با حمایت مجلس برای کسب درآمد از قطع یارانه نقدی دسته ای از شهروندان برای اجرای مرحله دوم حذف یارانه ها خبرداده اند.
سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس نهم روز دوشنبه محور مذاکرات یکشنبه شب میان اعضای مجلس و دولت برای رفع مشکلات اقتصادی کشور را تشریح کرده و گفته: “در جلسه ضیافت افطار ریاست جمهوری، فرزین رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی در خصوص اهداف عمده هدفمندی یارانه ها، چالش ها و برنامه های پیش روی طرح تحول اقتصادی توضیحاتی را به نمایندگان ارائه داد که بسیار خوب بود، هر چند بعضی از موارد آن را نمی توان رسانه ای کرد.”
مصطفی افضلی فرد درباره برنامه های دولت در این باره نیز تصریح کرد که “دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها در این جلسه با تاکید بر تلاش دولت بر اجرای سریع‌تر فاز دوم هدفمندی یارانه ها خبر داد که در این مرحله «دولت قصد دارد از محل اعتبارات حذف یارانه اقشار پر در آمد» بعضی برنامه های دولت را که به دلیل کمبود اعتبارات اجرایی نشده اجرایی کند.”
او البته تاکید کرد: “فرزین در این جلسه زمان دقیقی را برای اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها تعیین نکرد اما اعلام کرد که دولت تلاش می کند فاز دوم هدفمندی را هر چه سریع تر اجرایی کند.”
پیش از اظهارات این دو عضو مجلس نیز، بنا بر آنچه که در خبرگزاری ها به نقل از علی لاریجانی رییس مجلس در نشست مشترک یکشنبه میان اعضای مجلس و دولت منتشر شده، نشانه هایی از توافق بین قوه مقننه و قوه مجریه برای اجرای فاز دوم حذف یارانه (افزایش قیمت حامل های انرژی) و تامین کمبودهای دولت از محل قطع یارانه نقدی شهروندان به چشم می خورد.
علی لاریجانی در جلسه یکشنبه شب هفته جاری با اشاره به “گرانی بی سابقه کالاهای اساسی، مشکلات اقتصادی” و البته همزمانی آن با افزایش تحریم های بین المللی گفته بود: “با توجه به شرایط اقتصادی کشور و تحریم‌های اعمال‌شده از سوی غرب، وحدت سیاسی در کشور باید بین همه مسئولان حکمفرما شود.”
او که در فروردین ماه تاکید کرده بود “اجرای مرحله دوم هدفمندی یارنه ها بدون موافقت مجلس امکانپذیر نیست” در ادامه اظهاراتش افزوده بود که “در شرایط موجود عقل و وظیفه حکم می‌کند که با یکدیگر وحدت و همگرایی بیشتری داشته باشیم تا از نیروها و انرژی‌های موجود به نحو احسن استفاده شود. باید همگی دست به دست هم دهیم و با اراده قوی جلوی تحریم‌ها ایستادگی کرده و فرصت مناسبی برای بروز و ظهور اقتصاد در کشور فراهم کنیم. مسائل موجود در کشور علاج‌های ساده‌ای دارد و مجلس نیز این «آمادگی» را دارد تا به کمک دولت و برای کنترل گرانی‌ها، نسبت به« اصلاح قوانین» اقدام کند.”
رییس مجلس نهم همچنین با گفتن اینکه “همگان باید بدانیم که در یک سنگر و پشت یک خاکریز قرار داریم” تصریح کرده بود که” امروزه در شرایطی نیستیم که بتوانیم اشتباهات گذشته را تجزیه و تحلیل کنیم بلکه باید با نگاه پدیدارشناسانه وضعیت موجود را بررسی کرده و نسبت به رفع آنها اقدامات لازم را انجام دهیم.”
تا پیش از شروع سال ۹۱ دولت محمود احمدی نژاد بر این بود تا مرحله دوم حذف یارانه ها را اجرایی کند. اسفندماه زمان مورد نظر دولت بود با این حال اما مجلس هشتم با مصوباتی از اجرای آن جلوگیری کرد. اعضای دولت و به ویژه محمود احمدی نژاد بارها تاکید کرده اند که مشکلات ناشی از اجرای مرحله اول یارانه ها از جمله تورم، گرانی و کاهش تولید به دلیل تغییراتی بوده که مجلس در این طرح اعمال کرده است. از دیگر سو اما اعضای مجلس اعلام می کردند که مشکلات اقتصادی ایجاد شده در کشور پس از مرحله اول هدفمندی به دلیل اجرای نادرست قانون از سوی دولت بوده و از جمله اینکه دولت این قانون را نه مرحله به مرحله و با شیب چند ساله بلکه با شتاب اجرا کرده است.
اما از آغاز سال جاری شرایط تغییر کرده؛ نمایندگان مجلس هشتم در واپسین روزهای کاری شان در مجلس و سپس راه یافتگان به بهارستان در دور نهم بر اجرای مرحله دوم حذف یارانه ها تاکید دارند اما دولت احمدی نژاد از اجرای آن سرباز زده است. البته محمود احمدی نژاد ۲۳ فروردین ماه با اعلام اینکه”طرح هدفمندی یارانه ها با قدرت ادامه خواهد یافت” تاکید کرده بود که” دولت مصمم است مرحله دوم هدفمندی یارانه را در سال ۹۱ اجرا کند.”
خبر حذف یارانه بخشی از شهروندان در مرحله دوم طرح هدفمندی(حذف) یارانه ها در شرایطی مطرح می شود که 7 دی ماه سال گذشته نیز محمود احمدی نژاد در جریان سفر به ایلام ضمن تاکید بر اجرای مرحله دوم این طرح، از حذف یارانه نقدی تعدادی از دهک های جامعه خبرداده بود.
او تاکید کرده بود که “یارانه پرداختی در زندگی دو دهک نهم و دهم جامعه تاثیری ندارد و برایشان نامه می‌نویسیم تا اجازه دهند این پول در طبقات پایینی جامعه پرداخت شود… از این افراد خواهش می‌کنیم که آن پول را دریافت نکنید تا در طبقات دیگری پرداخت شود.”
یک روز پیش از این اظهارات احمدی نژاد، محمدرضا فرزین سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی دولت نیز از دستور احمدی نژاد برای حذف یارانه ۱۰ میلیون نفر خبرداده و گفته بود: “براساس دستور احمدی‌نژاد قصد داریم با افرادی که نیاز به دریافت یارانه نقدی ندارند، مکاتبه کنیم، ۱۰ میلیون نفر از اقشار مرفه در مرحله دوم اجرای قانون از لیست دریافت یارانه نقدی حذف می‌شوند.”
در تیرماه امسال نیز محمدرضا فرزین در پی گسترش نارضایتی مردم از گرانی کالاهای اساسی، به ویژه نان و همچنین رایزنی و تحلیل رسانه ها درباره تعداد شهروندانی که شامل حذف از دریافت یارانه در مرحله دوم خواهند شد،آن را به مرحله اول تعمیم داد و اعلام کرد که “در سال جاری طبق برنامه هیچ فردی از دریافت یارانه «مرحله اول» حذف نمی‌شود”. او البته اظهار نظری درباره حذف شدگان در مرحله دوم نکرد.
این همه در شرایطی است که در دوسال اخیر در پی اجرای مرحله نخست هدفمندی یارانه ها کشور شاهد افزایش تورم، گرانی، کاهش تولید، بیکاری بوده که همچنان روبه فزونی است و البته همزمانی این مشکلات با افزایش تحریم های بین المللی علیه جمهوری اسلامی افزایش چشمگیری یافته است. در این میان با توجه به تاکید رهبر جمهوری اسلامی بر اقتصاد مقاومتی، “صرفه جویی مردم و مسئولان” و البته تاکید بر “همکاری و وحدت همه قوا” و روایت های اخیر نمایندگان مجلس به نظر می رسد که گام نخست این “اقتصاد مقاومتی” قرار است با حذف یارانه بخش هایی از شهروندان ایرانی شود.
