ساعاتی پس ازابلاغ حکم اعدام حبیب الله لطیفی، خانواده این زندانی محکوم به اعدام کُرد به همراه جمعی از شهروندان سنندج مقابل زندان مرکزی این شهر تحصن کردند تا بدین ترتیب آخرین تلاشهای خود را برای جلوگیری از اجرای “قطعی” حکم اعدام انجام داده باشند.همزمان در آخرین ساعات دیشب خبرگزاری هرانا خبر از حضور رئیس زندان مرکزی سنندج در جمع متحصنین داد و از قول وی نوشت:این حکم اجرا نخواهد شد.خواهر حبیب الله لطیفی هم ضمن تایید این مطلب به روز گفت:رئیس زندان به «امام حسین»قسم خورد که حکم اجرانمی شود؛ما از او فیلم هم گرفته ایم.
تحمع کنندگان بعداز این سخنان محل را ترک کرده اما گفته اند فردا مجددا به مقابل زندان بر می گردند.از قول صالح نیکبخت،وکیل لطیفی هم گفته شده تا زمانی که این مسئله به وی ابلاغ نشود نمی تواند سخنی بگوید.
لحظات پر التهاب
یکی از اعضای خانواده لطیفی، در اولین ساعات بامداد روز شنبه، در مصاحبه با روز گفت: “هر چند هنوز احتمال جلوگیری از اعدام حبیب وجود دارد، با این حال این امر نه برای ما و نه برای وکلا مسلم نیست و به همین خاطر همراه با خانواده در مقابل زندان مرکزی شهر سنندج دست به تحصن زده ایم.”
خانم لطیفی چند ساعت پیش در مصاحبه با روز گفته بود: “ما برادر بی گناهمان را زنده می خواهیم.”
اعلام تحصن خانواده لطیفی در حالی صورت می گیرد که یک عضو جبهه متحد کرد و سخنگوی سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان، همزمان با ابراز نگرانی از احتمال اجرای حکم اعدام، امکان توقف آن را نیز ”منتفی” ندانسته اند.
در چنین فضایی نماینده سنندج در مجلس شورای اسلامی از اخبار پیرامون اجرای حکم حبیب الله لطیفی ابراز بی اطلاعی می کند.
هنوز مادرم خبر ندارد
صالح نیکبخت، وکیل حبیب الله لطیفی روز پنج شنبه 1 دیماه در گفتگو با کمپین بین المللی حقوق بشر درایران گفته بود که حکم اعدام این دانشجوی کرد به او ابلاغ شده و قرار است که روز یک شنبه پنجم دیماه اعدام شود.
این خبر در فاصله کمتر از 24 ساعت در سطح گسترده ای در رسانه های فارسی زبان و برخی از رسانه های خارجی منتشر شد؛ خبری که بلافاصله واکنش سازمان های بین المللی مدافع حقوق بشر را در پی داشت.
سازمان عفو بین الملل، دیده بان حقوق بشر و کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران و برخی از شخصیت های جهانی به اجرای قریب الوقوع این حکم اعتراض کرده اند.
با این حال همان روز خانواده آقای لطیفی با تائید این خبر در مصاحبه با روز گفتند: “آنها خیلی هوشمندانه عمل کرده اند. ساعت یک و نیم روز پنج شنبه این حکم را ابلاغ کرده اند. ساعت و روزی که کار اداری تمام می شود. برای همین ما نتوانستیم کاری بکنیم. امروز هم که جمعه بود. فردا هم که آخرین روز است، مگر اینکه معجزه اتفاق بیافتند. چون آنها طوری برنامه ریزی کرده اند که ما هیچ کاری عملا نتوانیم بکنیم.”
سه روز پس از اعلام آن خبر یعنی عصر روز گذشته، خواهر حبیب الله لطیفی در مورد آخرین تلاش ها برای جلوگیری از اجرای حکم به روز گفت: “آقای نعمت احمدی، یکی از وکلای برادرم صبح روز گذشته بعد از تلاشهای زیاد اگر چه نتوانستند با رئیس قوه قضائیه ملاقات کنند امادرخواست توقف حکم را به رئیس دفتر وی تحویل دادند. این نامه به دست آقای لاریجانی رسیده اما او تا این لحظه هیچ پاسخی به وکیل حبیب نداده است.”
نعمت احمدی، وکیل حبیب الله لطیفی دانشجوی کرد محکوم به اعدام روز گذشته در حالی که در دفتر در رییس قوه قضاییه به سر می برد در گفت و گو با کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران ابراز امیدواری کرده بود که تا پایان ساعت اداری امروز از آقای لاریجانی جواب بگیرد.
دیروزبه دستور دادستان دادسرای انقلاب سنندج، خانواده لطیفی اجازه ملاقات با فرزندشان رایافتند. از الهه لطیفی، خواهر حبیب در مورد این ملاقات می پرسم، می گوید: “ تا لحظه ملاقات، خبر اجرایی شدن حکمش به حبیب اعلام نشده بود و تنها از طریق اخبار درز پیدا کرده به داخل زندان متوجه شده که قرار است روز یکشنبه اعدام شود.”
او روحیه برادرش را در جریان آخرین ملاقات اینگونه توصیف می کند: “فوق العاده خوب، حتی بهتر از زمان ملاقات های عادی. قیافه و روحیه اش اصلا شبیه به یک زندانی پای چوبه دار نبود. او گفت تا آخرین لحظه مقاومت خواهم کرد و از اینکه قرار است چنین اتفاقی بیفتند اصلا ناراحت نیستم. حبیب از ما خواست که روحیه خود را نبازیم و نگران اجرای حکمش نباشیم.”
از خانم لطیفی در مورد شرایط روحی اعضای خانواده می پرسم، در پاسخ می گوید: “مادرم هفته گذشته به مسافرت رفته و تا این لحظه از خبر اجرای حکم اطلاع ندارد. تمام تلاش ما این است که او مطلع نشود. کسی جرات ندارد این خبر وحشتناک را به مادرم بدهد. خانه و خانواده مان دچار فروپاشی شده. همه اعضای خانواده تحت فشارهای شدید روانی هستیم. همه عصبی و نگران و مضطرب.”
آخرین تلاشها
شب گذشته سراغ مختار زارعی، عضو جبهه متحد کرد و از اعضای سابق اتحادیه دانشجویان کرد می رویم و از آخرین تلاشهای فعالان سنندجی در راستای جلوگیری از اجرای حکم آقای لطیفی می پرسیم.
او که مدتی را هم با حبیب الله لطیفی در زندان به سر برده است، می گوید: “ما جمعی از فعالان مدنی، دانشجویان، روزنامه نگاران و فعالان حقوق بشر روز گذشته به صورت شخصی و گروهی به مراجع عالی رتبه قضایی و امنیتی استان مراجعه کردیم و خواستار متوقف کردن این حکم شدیم. تا ساعات پایانی شب نیز تلاش های خود را ادامه دادیم. هر چند آنها وعده های مشخص و پاسخ روشنی مبنی بر الغای حکم ندادند اما به صورت قطعی بر اجرای حکم هم اصرار نداشتند. به صورت کلی می توانم بگویم به همان اندازه که خطر اجرای حکم وجود دارد، احتمال توقف این حکم هم منتفی نیست.”
اجلال قوامی، سخنگوی سازمان حقوق بشر کردستان هم در مصاحبه با روز می گوید: “با توجه به پیگیری های مکرر روز گذشته فعالان و وکلا، زمزمه هایی برای توقف حکم وجود دارد، اما نمی توان به طور قطع در این خصوص اظهار نظر کرد. از آنجایی اعدام ها معمولا در بین ساعت پنج تا شش بامداد اجرا می شود، می توان گفت همه چیز به لحاظ بعد از ساعت شش بستگی دارد.”
آقای قوامی در مورد تلاش فعالان کرد در داخل ایران برای جلوگیری از این حکم گفت: “روز گذشته نماینده نهادهای مدنی سنندج با استاندار کردستان دیدار کردند و از وی خواستند این حکم متوقف شود. آنها به آقای استاندار گفته اند با توجه به شرایط خاص کردستان و حساسیت های موجود اگر این حکم متوقف شود به نفع منطقه است و باعث افزایش اعتماد مردم نسبت به نظام شده و شکاف بین کردستان و مرکز کمتر می شود.”
سخنگوی سازمان حقوق بشر کردستان می افزاید: “تا این لحظه(ساعت 10 شب) از سوی هیچ یک از جریانهای شناسنامه دار فعال در داخل اعم از نهادهای مدنی در سنندج و دیگر نهادهای ایران درخواست تجمع یا تحصن مقابل زندان مطرح نشده است. مضافا اینکه خانواده آقای لطیفی نیز خواهان ادامه تلاش های مسالمت آمیز جهت جلوگیری از اجرای این حکم هستند.”
نماینده مجلس: به من ربطی ندارد
پیش از خانواده و فعالان، سراغ امین شعبانی، یکی از نمایندگان سنندج در مجلس رفتم. از او پرسیدم شما به عنوان نماینده سنندج چه تلاشی در راستای جلوگیری از اعدام آقای لطیفی انجام داده اید؟ او در پاسخ گفت: “بنده از این موضوع اطلاعی ندارم.”
سپس پرسیدم: در کردستان بیش از 15 نفر به اعدام محکوم شده اند، اکثر آنها از جمله خانواده آقای لطیفی در نامه هایی از شما و فراکسیون نمایندگان کُرد در مجلس شورای اسلامی تقاضای همکاری جهت الغای احکام اعدام فرزندانشان کرده اند، شما و همکارانتان در این خصوص چه تلاشی کرده اید؟
پاسخ آقای شعبانی قبل از آنکه تلفنش را قطع کند کوتاه بود: “به من ربطی ندارد”.
اظهارات این نماینده مجلس در حالیست که جلال جلالیزاده، نماینده پیشین مردم سنندج در مجلس ششم به همراه سید محمدوحید میرزاده و احسان هوشمند در نامه ای به رئیس قوه قضائیه خواستار توقف اجرای حکم حبیب الله لطیفی شده اند.
آنها در نامه خود خطاب به صادق لاریجانی با یادآوری همزمانی اجرای این حکم با ماه های حرام نوشته اند: “یادآوری تقارن زمانی اجرای حکم با ماه های حرام و تلاش برای حفظ حرمت ماه های حرام، اینجانبان امضاکنندگان نامه را بر آن داشت از آن مقام قضایی درخواست نمائیم دستور توقف اجرای حکم نامبرده و اعاده دادرسی را صادر فرمایند.”
همزمان شب گذشته در آیت الله آیت الله بیات زنجانی در این مورد با این فتوا رو به رو شدیم:“ماهها در قرآن، دوازده ماه است که چهار تای آنها حرام نامیده شده اند ؛ نکته جالب اینجاست که اعراب جاهلی برای ماههای حرام، حرمت قائل بوده، در این ماهها جنگ و قتال را تعطیل می کردند و یکی از رسومی که اسلام آن را به قبول کرده و امضا نموده است، همین موضوع ماههای حرام است.»
این مرجع تقلید شیعه در ادامه فتوای خود تاکید کرده است: “بنده معتقدم ادب دینی و قرآنی، اقتضا می کندکه انسان در رابطه با ماههای حرام، مثل مسجد الحرام عمل نماید و حریم آنها را حفظ کند.”
“فوراً لغو کنید”
ابلاغ زمان اجرای حکم حبیب الله لطیفی علاوه بر واکنش های داخلی، واکنش بسیاری از نهادها و شخصیت های جهانی را به دنبال داشت.
سازمان عفو بین‌الملل در واکنش به تأیید حکم اعدام این دانشجو، روز جمعه طی بیانیه ای از اعضای خود خواست تا با ارسال نامه‌هایی به مقامات جمهوری اسلامی، از آنها بخواهند اعدام حبیب‌الله لطیفی را متوقف کنند.
دیده‌بان حقوق بشر نیز روز گذشته با “غیر منصفانه” خواندن حکم حبیب الله لطیفی اعلام کرد که قوه قضاییه ایران باید این حکم را “فوراً لغو کند.”
همچنین ده‌ها نویسنده، روزنامه‌نگار، استاد دانشگاه و فعال حقوق بشر ایرانی با ارسال نامه‌ای به کمساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، لیگ جهانی حقوق بشر و عفو بین الملل، خواهان اقدام “سریع” آنها برای “متوقف ساختن” حکم اعدام حبیب‌الله لطیفی شده‌اند.
علاوه بر این ها در طول سه روز گذشته، کاربران ایرانی شبکه های مجازی با گذاشتن تیزرها و آفیش هایی با مضامینی در راستای اعتراض به این حکم خواستار آزادی لطیفی شدند.
واکنش در سراسر دنیا
همزمان با انتشار این خبر تعداد زیادی از ایرانیان خارج از کشور نیز در اعتراض به اجرای حکم حبیب الله لطیفی در مقابل کنسولگری ها و سفارت خانه های جمهوری اسلامی تجمع کردند.
شماری از ایرانیان مقیم آلمان روز گذشته با حضور در مقابل کنسولگری جمهوری اسلامی در پایتخت این کشور خواستار لغو حکم اعدام حبیب الله لطیفی و دیگر زندانیان محکوم به اعدام در ایران شدند. در همین حال تعدادی دیگر در شهرهای کلن و فرانکفورت در تجمعی مشابه نسبت به اجرای این حکم اعتراض کردند.
در فرانسه نیز ایرانیان مقیم این کشور با تجمع در میدان حقوق بشر شهر پاریس تصمیم قوه قضائیه مبنی بر اعدام آقای لطیفی را محکوم کردند و خواهان لغو این حکم شدند.
در همین ارتباط شهروندان ایرانی مقیم نروژ در اسلو پایتخت این کشور خواهان الغای حکم اعدام حبیب الله لطیفی شدند.
آن سوتر در سلمانیه کردستان عراق هم شماری از فعالان مدنی و سیاسی، روزنامه نگاران و فعالان حقوق بشر، احزاب و گروه های سیاسی در اعتراض به اجرای حکم اعدام این دانشجوی کرد در محل سکوی آزاد پارک آزادی تجمع کردند.
در مراسم سلیمانیه سالار محمود، رئیس کمیسیون حقوق بشر مجلس حکومت اقلیم کردستان عراق، در سخنانی اجرای حکم حبیب الله لطیفی را محکوم کرد و از مقامات جمهوری اسلامی خواست به اعتراض شهروندان خود در داخل و خارج از کشور احترام گذارند.
هر کاری بکنید اعدام نکنید
حبیب‌الله لطیفی در تاریخ یکم آبان ماه ۱۳۸۶ بازداشت شد. وی ۴ ماه در زندان انفرادی تحت شکنجه‌ی شدید بازجویان اطلاعات مورد بازجویی قرار گرفت. لطیفی در تاریخ ۱۰ تیرماه ۱۳۸۷ طی دادگاهی چند دقیقه ای و بدون حضور خانواده، در شعبه ی اول دادگاه انقلاب اسلامی سنندج از سوی قاضی حسن بابایی به جرم اقدام علیه امنیت ملی و نظام با استناد به آیه ۳۳ سوره مائده (قرآن کریم) و استناد به مسائل یکم، سوم و پنجم از فصل ششم (حد محارب) جلد چهارم کتاب تحریر الوسیله امام خمینی و مواد ۱۸۳، ۱۸۶، ۱۹۰، ۱۹۱ قانون مجازات اسلامی، محارب اعلام و به اعدام محکوم شد.
صالح نیکبخت در اردیبهشت ماه سال جاری در مصاحبه با روز که آخرین مصاحبه تفصیلی وی در مورد پرونده حبیب الله لطیفی نیز بود، گفت: “چنانکه حکم قطعی شود، تنها امکانی که جهت جلوگیری از اجرای شدن آن وجود دارد اعاده دادرسی است. مساله ای که سابقا نیز در راستای آن اقدام کرده بودیم اما بی نتیجه مانده بود. به غیر از این تنها عملی که ما به عنوان وکیل می توانیم انجام دهیم تقاضای عفو است”.
صغرا لطیفی، مادر این زندانی محکوم به اعدام هم بهمن ماه گذشته در مصاحبه با روز گفت: “با اینکه از مسئولان قطع امید کرده ام ولی باز ازآنها می خواهم که احکام اعدام را متوقف کنند. از تمام نهادهای حقوق بشری می خواهم نسبت به اجرای حکم پسرم و دیگر محکوم شدگان به اعدام سکوت نکنند و به داد جوانهای بی گناه ما و مادران چشم به راهشان برسند. هر لحظه منتظر اجرای حکم فرزندم هستم. من به جایی رسیده ام که بگویم هرکاری می خواهید انجام دهید، فقط پسرم را اعدام نکنید. به درگاه خداوند پناه می برم.”
