در حالیکه رئیس جمهور آمریکا نسبت به نتیجه گفت و گوهای اتمی آتی میان گروه 1+5 با ایران ابراز امیدواری کرده، سفیر ایالات متحده در اسرائیل خبر داده که طرح حمله نظامی به ایران در صورت یافته نشدن راه حل دیپلماتیک برای پرونده هسته ای این کشور “نه تنها موجود، بلکه آماده است.”
این در حالی است که جمهوری اسلامی از طرف های مقابل در مذاکرات اتمی خواسته اند تا با برداشتن “گام های مثبت” در گفت و گوها، “حقوق قانونی” ایران در برخورداری از برنامه هسته ای صلح آمیز را به رسمیت بشناسد.
باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا در واکنش به تاکید مقام های جمهوری اسلامی گفته که رهبران جهان بر “حق ایران برای داشتن برنامه صلح آمیز هسته ای” اتفاق نظر دارند. او در عین حال برخورداری از این حق را مشروط به “تعهد جمهوری اسلامی به قوانین بین المللی” دانسته است.
رئیس جمهور ایالات متحده، شب گذشته در نشست سران گروه هشت در کمپ دیوید، ابراز امیدواری کرد که قدرت های بزرگ جهان بتوانند، مسئله هسته ای جمهوری اسلامی را با “روشی صلح آمیز و با احترام به استقلال و حفظ حقوق ایران در جامعه بین الملل” حل کنند.
اوباما در عین حال تاکید کرد که قدرت های بین المللی طرف مذاکره با ایران بر سر برنامه هسته ای جنجالی این کشور باید “به طور جدی به ادامه رویکرد تحریم‌ها و فشار به همراه گفت‌وگوهای دیپلماتیک پایبند” باشند.
دور دوم مذاکرات ایران و کشورهای موسوم به 1+5 قرار است روز سوم خرداد ماه (دو روز دیگر) در بغداد پایتخت عراق برگزار شود. دور پیشین این مذاکرات یک ماه پیش در استانبول ترکیه و به دنبال وقفه ای تقریبا یک ساله در گفت و گوهای اتمی میان ایران و 1+5 برگزار شده بود.
گروه 1+5 از پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد شامل آمریکا، روسیه، فرانسه، بریتانیا و چین همراه با آلمان تشکیل شده است.
در سایه مذاکرات مثبت استانبول
مقام های رسمی هر دو طرف مذاکرات چه در ایران و چه در طرف دیگر، مذاکرات استانبول را “مثبت” ارزیابی کرده بودند. به نظر می آید آن فضای مثبت تا حدود زیادی بر روی مذاکرات دو روز دیگر که قرار است در عراق برگزار شود، سایه انداخته به گونه ای که در یک ماه اخیر از میزان گزارش ها و تبلیغات بین المللی درباره حمله به ایران به طور قابل ملاحظه ای کاسته شده است.
با وجود این مسئله، سفیر ایالات متحده آمریکا در اسرائیل گفته است که کشورش “طرح هایی” را برایحمله به تاسیسات اتمی ایران در صورت “شکست سایر تلاش ها” برای جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح اتمی “آماده” کرده است.
دن شاپیرو هفته گذشته گفت که “بهتر است” تا پرونده هسته ای ایران به صورت دیپلماتیک و با اعمال فشار حل شود تا از طریق قوه نظامی اما این بدان معنی نیست که گزینه نظامی موجود نباشد.
او تصریح کرد که گزینه حمله به تاسیسات اتمی ایران “نه تنها موجود بلکه آماده است.”
سفیر آمریکا در اسرائیل حتی افزود که “برنامه ریزی لازم انجام شده تا از آمادگی این طرح اطمینان حاصل شود.”
دو روز پس از انتشار این اظهارات، سخنگوی پنتاگون، وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا، آنها را در راستای موضع رسمی و اصولی کشور خود اعلام و از این اظهارات حمایت کرد.
مقام های ارشد آمریکایی و اسرائیلی همواره تهدید کرده اند که در صورت شکست مذاکرات بین المللی درباره برنامه هسته ای ایران و بی نتیجه ماندن سیاست هایی مانند تحریم ها و فشارهای جهانی، امکان استفاده از حمله نظامی برای متوقف کردن برنامه اتمی جمهوری اسلامی وجود دارد.
جمهوری اسلامی اما هشدار داده که هرگونه حمله به تاسیسات اتمی خود را به صورتی شدید و غیر قابل پیش بینی پاسخ خواهد داد.
نخست وزیر اسرائیل نیز در آخرین اظهار نظر پیرامون این مسئله گفت که ایران از مذاکرات اتمی پیش رو برای “فریب دادن” کشورهای جهان استفاده خواهد کرد زیار به گفته او، جمهوری اسلامی”به دنبال ادامه فعالیت‌هایش برای توسعه فناوری تسلیحات هسته‌ای” است.
هدف: تعلیق غنی سازی اورانیوم
قدرت های جهانی امیدوارند تا با افزایش فشارهای دیپلماتیک و اقتصادی به جمهوری اسلامی از طریق تحریم های گسترده بین المللی مانند تحریم صادرات نفتی ایران و نیز قطع مبادلات بانکی کشور با شبکه بانکی جهان، مقام های ایران را وادار به پذیرش کنار گذاشتن برنامه غنی سازی اورانیوم خود کنند.
آمریکا، اسرائیل، کشورهای اروپایی و برخی دیگر از کشورهای جهان، همواره جمهوری اسلامی را متهم کرده اند که تحت پوشش یک برنامه به ظاهر صلح آمیز هسته ای، برنامه مخفیانه عظیمی برای تولید تسلیحات اتمی را پیش می برد.
در مقابل ایران همواره این اتهام را رد کرده و تاکید دارد که هدف از برنامه هسته ای این کشور تامین انرژی و مصارف علمی و پزشکی است.
شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز تاکنون با صدور چندین قطعنامه از جمهوری اسلامی خواسته تا غنی سازی اورانیوم را در این کشور متوقف کند. دولت ایران این درخواست ها را رد کرده و با اشاره به عضویت خود در آژانس بین المللی انرژی اتمی، تعهد به مقررات بین المللی در زمینه عدم تولید تسلیحات هسته ای و نیز بازرسی های متعدد آژانس از تاسیسات اتمی خود، می گوید که تامین سوخت هسته ای را حق قانونی خود می داند.
درخواست نخست‌وزیر اسرائیل برای تلاش قدرت‌های غربی به منظور متوقف کردن تمام فعالیت‌های هسته ای ایران در شرایطی مطرح شده است که گفته می‌شود طرف‌های مذاکره با ایران، بیش از هر اقدامی، به دنبال واداشتن ایران برای متوقف کردن فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی اورانیوم در درجات بالاتر و نه توقف کامل فعالیت‌های هسته‌ای هستند.
گفته می‌شود که کشورهای غربی خواهان دسترسی بازرسان بین‌المللی به تعدادی از تاسیسات هسته‌ای ایران شده‌اند تا اطمینان حاصل شود که برنامه هسته‌ای این کشور ابعاد نظامی ندارد.
واکنش ایران: کوتاه نمی آییم
این در حالی است که سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره‌کننده ارشد ایران در گفتگوهای هسته‌ای، پنج‌شنبه هفته گذشته در کنفرانس “اقتصاد مقاومتی” که در دانشگاه علم و صنعت برگزار می‌شد، گفت ایران استفاده از انرژی هسته‌ای را حق خود می‌داند و از آن کوتاه نمی‌آید.
جلیلی درباره مذاکرات دو سال پیش در ژنو سوییس نیز افزود که در آن موقع گفته بودیم “ما نه تنها از حقوق خودمان کوتاه نمی‌آییم بلکه بحث‌های مربوط به تعلیق را نمی‌پذیریم”.
در همین حال محمدرضا باهنر، نایب رئیس مجلس نیز روز گذشته از گروه 1+5 خواست تا تحریم های بین المللی علیه ایران را لغو کنند و گفت که این کار می تواند “اولین گام مثبت” باشد.
مقام های غربی می گویند که هیچ برنامه ای برای لغو تحریم های بین المللی علیه ایران در دستور کار ندارند مادام که جمهوری اسلامی نگرانی های جهانی از ابعاد پنهانی برنامه اتمی جنجالی خود را رفع نکند.
هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا نیز اخیرا بر همین مسئله تاکید کرده و وزیر خارجه دانمارک که رییس دوره‌ای اتحادیه اروپا است نیز ایران را “قهرمان جهان در انجام مذاکرات طولانی و بی‌نتیجه” لقب داده و گفته بود تحریم‌ها علیه این کشور برداشته نخواهد شد.
در تحولی دیگر مرتبط با برنامه هسته ای ایران، یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز امروز به تهران سفر می کند تا پیش از مذامرات بغداد با مقام های جمهوری اسلامی گفت و گو کند.
علی اکبر صالحی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفته که آمانو قرار است با او، سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و فریدون عباسی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دیدار کند.
هرمان ناکائرتس، رئیس بازرسان و رافائل گروسی، معاون مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی همراه آقای آمانو به تهران خواهند رفت.
این در حالی است که رسانه های نزدیک به حکومت در تهران، از وجود اختلاف میان اعضای 1+5 و بهره گیری ایران از این اختلافات در مذاکرات پیش رو به نفع خود خبر می دهند.
روزنامه کیهان و سایت رجانیوز هر کدام با انتشار تحلیل ها و گزارش هایی نوشتند که قدرت های جهانی به دلیل بالا گرفتن اختلافات درونی خود امکان موفقیت در برابر ایران در گفت و گوهای روز سه شنبه را نخواهند داشت.
رجانیوز در این خصوص نوشت که “اختلافات جدی میان اعضای 1+5 و مانور ایران بر روی این اختلافات و یارگیری از میان اعضای 1+5 بواسطه ارائه پیشنهادات عملیاتی، منطقی و غیرقابل رد کردن، پاشنه آشیل مذاکرات و موجب به چالش کشیدن جدی نتایج این مذاکرات خواهد بود.”
