خنجرها برای که از غلاف به در آمده؟

نویسنده

» تحلیل اکسپرس از شرایط داخلی ایران

ونسان اوگو

یورش به سفارت بریتانیا یکی از نمونه های آن است: تحریم های بین المللی باعث افزایش تنش ها میان رییس جمهور منتصب و رهبر غیرمشروع شده.

از یک طرف تحریم های بین المللی که به بخش های بانکی و نفتی بسط یافته و ازطرف دیگر تکاپوی سران حکومتی برای ایجاد وحدت اجباری در برابر دشمن، به مسایل روز تبدیل شده اند. سازش ناپذیری در جبهه هسته ای و یورش یک دسته بسیجی افراط گرا به سفارت بریتانیا به خوبی نشان از شدت نبرد میان محمود احمدی نژاد و پدرخوانده سابق اش، علی خامنه ای، دارد. به این شرایط باید رقابت سرسختانه در انتخابات آتی را نیز افزود: انتخابات مجلس در مارس ۲۰۱۲ و انتخابات ریاست جمهوری در سال بعد.

خنجرها کِی از غلاف خارج شدند؟ از ماه آوریل، زمانی که احمدی نژاد وزیر اطلاعات را برکنار کرد. بی شک رهبر شخص مورد حمایت خود را مجدداً تحمیل کرد. ولی چنین چالشی نمی تواند در قالب یک نبرد موجبات فروپاشیدن پایه های نظام جمهوری اسلامی را برآورد. چندی پیش آیت الله خامنه ای درنظر داشت منصب ریاست جمهوری را از سیستم سیاسی جمهوری اسلامی حذف کند و آن را با منصب نخست وزیر منتخب مجلس که آن نیز یک نهاد فوق محافظه کار است جایگزین نماید. درواقع برکنار کردن دارنده این منصب می تواند منجر به حذف خود آن منصب شود.

شورش مردم در بهار ۲۰۰۹ که به دنبال انتخاب متقلبانه محمود احمدی نژاد حادث شد، به خوبی وضعیت نخ نماشده سیستم انتخاباتی را نشان داد. جانشین امام خمینی با برقرارسازی شیوه های تقلب در نظام انتخاباتی، حکومتی که خود از قبل توسط چهره های شاخص شیعه در ایران به چالش درآمده بود را تضعیف نمود و به ورطه خطرناکی وارد کرد. 

 

شوراندن مردم علیه دستگاه روحانیت

به نظر می رسد که این سناریو به مانند اقدام تلافی جویانه ای بوده تا تلاش های “شخص منتصب سال ۲۰۰۹” را برای افزایش قدرت اش بر سیستم مجریه کاهش دهد.

احمدی نژاد که به خوبی می داند مشروعیت اش تا حد یک مو باریک شده، با دست یازیدن به تناقضات موجود، درصدد برآمده تا مردم را علیه دستگاه روحانیت بشوراند. او ماه گذشته در حضو طرفداران خود مجدداً به متمولانی اشاره نمود که از داشتن جایگاه مردمی محروم اند. به علاوه، رییس جمهور “معلق” می کوشد تا جوانان و زنان را نسبت به زرادخانه سرکوب کننده ای که “خواهران” را به رعایت حجاب اسلامی دعوت می کند خوش بین سازد.

برای خامنه ای و طرفدارانش وضعیت وخیم تر است: احمدی نژاد با اتخاذ یک رویکرد عرفانی که مؤمنان را به مهدی موعود پیوند می زند، می کوشد تا اصل برتری مطلق رهبری به عنوان جانشین امام دوازدهم روی زمین را از ریشه برکند. همچنین ملی گرایی “لائیک” او که اشاره مستقیم به ایران قبل از اسلام دارد، به شدت برای خامنه ای و طرفدارانش ناخوشایند آمده.

در مشاجره فرزند خوانده با پدرمعنوی خود، احمدی نژاد  از یک نقطه ضعف بسیار بزرگ رنج می برد: وفاداری و تابعیت سپاه پاسداران - که او در افزایش قدرت آن  نهاد نقش بسزایی داشته- از آیت الله خامنه ای موقع شناس .

منبع: اکسپرس، ۱۶ دسامبر