سیاست یک بام و دو هوای خامنه ای

بهرام رفیعی
بهرام رفیعی

» کمک به آزادی زندانیان یا دستور بازداشت

در شرایطی که براساس آمارهای اعلام شده سالانه ۸۰۰ هزار نفر در جمهوری اسلامی زندانی می شوند، دفترآیت الله خامنه ای اعلام کرد که رهبر جمهوری اسلامی مبلغ ۱۲۰ میلیون تومان برای کمک به آزادی زندانیان اختصاص داده است.

وبسایت دفتر رهبر جمهوری اسلامی در این ارتباط نوشت: “حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی صبح امروز (دوشنبه) همزمان با جشن گلریزان ویژه کمک به آزادی زندانیان نیازمند کشور، یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال به ستاد دیه کمک کردند.”

 اخبار کمک به زندانیان و نیازمندان از سوی رهبر جمهوری اسلامی در طول چند سال اخیر، همزمان با اخبار و روایاتی درباره دستور وی برای بازداشت فعالان سیاسی و مدنی، ابتدا از سوی دفتر وی و سپس بصورت گسترده از سوی خبرگزاری های حکومتی و سایت های مختلف وابسته منتشر شده است.

بنا بر گزارش ها و آمار ارایه شده از سوی مسئولان دستگاه قضایی “هرساله ۸۰۰ هزار نفر وارد زندان‌های کشور می‏‌شوند” و به گفته غلامرضا اسداللهی یکی از اعضای کمیسیون برنامه بودجه مجلس “مسئولان سازمان زندانها به دنبال تامین بودجه برای ساخت زندانهای جدید” هستند.

این درحالی است که در دیگر سو منصوبان رهبر جمهوری اسلامی در قوه قضاییه از ابتدای سال و پس از انتشار آمارهای مختلف درباره افزایش بی سابقه جمعیت زندانیان کشور در سطح رسانه ها اعلام کرده اند که این قوه با همکاری وزارت دادگستری و مجلس به دنبال “حبس زدایی” است.

در همین راستا آیت الله صادق لاریجانی رییس قوه قضاییه ۲ تیرماه ادعا کرده بود: “سیاست کلی ما در بحث زندان این است تا آنجا که ممکن است از مجازات زندان استفاده نکنیم. بحث‌های حقوقی مفصلی منجر به صدور دستورالعملی شد مبنی بر اینکه نباید اصل بر عدم اعسار گذاشته شود و در مواردی مانند مهریه و دیه غیرعمد گفته‌ایم شخص نباید زندان برود مگر اینکه عدم اعصارش ثابت شود.”

وی همچنین تاکید کرده بود: “من فکر می‌کنم اگر سیاست‌های معقول حبس زدایی را پیش بگیریم بدون اینکه بخواهیم از قاطعیت قوه قضاییه کم کنیم یا از برخورد با کلاهبردان و افراد خاطی کوتاه بیاییم می‌شود سیاست‌هایی را پیش گرفت تا بحث زندان کمتر پیش بیاید و آثار و تبعات آن هم کمتر شود.”

حجت الاسلام ابراهیم رییسی روز جمعه ۲۱ تیرماه در عین دیدار از زندان تازه ساخت “تهران بزرگ”(واقع در جاده قدیم قم) و اردوگاه کار درحال ساخت فشافویه اعلام کرد که “به دنبال این هستیم که جمعیت کیفری زندان‌ها کاهش یابد. تمام سیاست‌های دستگاه قضایی از جمله نظر رییس قوه قضاییه این است و ما از این موضوع استقبال می‌کنیم که روزی در زندان‌های ما کم‌ترین جمعیت باشد.”

او همچنین خطاب به قضات همراه خود گفته بود: “تا جایی که می‌توانید حتما سیاست حبس‌زدایی را پیشه کنید، توصیه و تاکید مقام معظم رهبری در جلسات مختلفی که باایشان داشته‌ایم همین موضوع بوده است که سیاست حبس زدایی و کاهش جمعیت کیفری مورد نظر باشد و ریاست محترم قوه قضاییه نیز همین نظر را دارند.”

 

سیاست یک بام و دو هوا

رهبر جمهوری اسلامی پیش از این هم دستور آزادی برخی از زندانیان و متهمان مختلف را صادر کرده است.

از جمله وی در اردیبهشت ماه سال گذشته دستور داد تا محمدشریف ملک زاده معاون سابق وزیر خارجه و دبیر شورای عالی ایرانیان خارج از کشور که از نزدیکان محمود احمدی نژاد محسوب می شد و به اتهام فساد مالی بازداشت شده بود، آزاد شود.

در این ارتباط عباس جعفری دولت آبادی دادستان تهران طی یک نشست خبری اعلام کرد که محمدشریف ملک زاده معاون سابق وزارت خارجه و دبیر سابق شورای ایرانیان خارج از کشور که ۲ تیرماه سال ۹۰ به اتهام فساد مالی و ارتباط و عضویت در جریان موسوم به “انحرافی” بازداشت شده بود به دستور شخص آیت الله خامنه ای مورد عفو قرار گرفته است.

دادستان تهران تاکید کرده بود: “این پرونده با صدور کیفرخواست آماده ارسال به دادگاه بود اما گزارش‌ها و درخواستی به دفتر مقام معظم رهبری فرستاده شد و بر اساس این درخواست و گزارش‌ها ملک‌زاده مورد رافت اسلامی و عفو رهبری قرار گرفت.”

آنگونه که خبرگزاری فارس متعلق به سپاه پاسداران گزارش کرد آقای دولت آبادی در ارتباط با اینکه عفو محمدشریف ملک زاده توسط چه کسی از رهبر جمهوری اسلامی درخواست شده است تاکید کرده بود که “پاسخ همانی بود که گفتم، نه یک کلمه کم و نه یک کلمه بیشتر.”

پیش تر نیز گزارش هایی از عفو و بخشش محمدرضا رحیمی معاون اول احمدی نژاد که به فساد مالی در جریان پرونده اختلاس در بیمه ایران و پیشنهاد رشوه ۵ میلیونی به نمایندگان متهم بود توسط رهبر جمهوری اسلامی منتشر شده بود.

از دیگر سو رهبر جمهوری اسلامی در قبال منتقدان خود اما همواره روشی برعکس را بکار گرفته است. چنانکه پس از انتخابات مناقشه برانگیز ریاست جمهوری در سال ۸۸ به دستور وی صدها فعال سیاسی و مدنی و معترضان بازداشت شدند و بسیاری از آنان با محکوم شدن به حبس های طولانی مدت همچنان در زندانهای جمهوری اسلامی بسر می برند.

 غلامحسین محسنی اژه ای سخنگوی قوه قضاییه در تیرماه ۸۹ در گفت و گویی که در وبسایت خامنه ای منتشر شد در تعریف و تمجید از دستورات رهبر جمهوری اسلامی در زمینه بازداشت های ۸۸ گفته بود:“خبرهایی به رهبر انقلاب رسیده بود که در کهریزک شرایط نامساعد است که آقا دستور دادند بسته شود. اما این تمام ماجرا نبود. قبل از آن هم که آقا متوجه شوند وضع کهریزک مناسب نیست، دستور دادند که دیگر به آن‌جا زندانی نبرید. یعنی اولین کسی که دستور دادند که افراد بازداشتی به کهریزک نروند، رهبر انقلاب بودند… یا به ایشان گفته بودند که فلان بازداشتگاه گفته که جا نداریم، رهبری گفتند که آنجا نبرید.”

در تیرماه ۸۸ در بازداشتگاه کهریزک دستکم ۴ تن از معترضان که بنا بر این دستورات بازداشت و در آنجا نگهداری می شدند براثر شکنجه و شرایط نامناسب نگهداری جان خود را از دست دادند. امیر جوادی فر، محسن روح الامینی، رامین قهرمانی و محمد کامرانی از جمله معترضانی بودند که در جریان این بازداشت ها کشته شدند.

محمدحسین صفارهرندی مشاور کنونی فرمانده سپاه و عضو منصوب آیت الله خامنه ای در مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز پیشتر از دستورات آیت الله خامنه ای برای بازداشت فعالان سیاسی منتقد دولت در جریان اعتراضات پس از انتخابات مناقشه برانگیز ۸۸ خبر داده بود.

او در جلسه ای با حضور اعضای بسیج دانشجویی با تایید بر اینکه بازداشت فعالان سیاسی و مدنی به دستور آیت الله خامنه ای انجام شد، اعلام کرده بود: “نگاه حکیمانه رهبری این بود که راس فتنه خارج از کشور است، نظر آقا این بود که شبکه ارتباط فتنه از خارج به داخل کشف شود و در همین خصوص عده‌ای بازداشت شدند که ۹۰ درصد آن‌ها با تذکر آزاد شدند و ۱۰ درصد تحت بازجویی و محاکمه قرار گرفتند.”

او پیشتر در نخستین روز بهمن ماه ۸۹ هم طی یک سخنرانی در میان اعضای بسیج قزوین ضمن اعلام تعداد فعالین سیاسی و مدنی بازداشت شده پس از انتخابات ۸۸ گفته بود: “در فتنه سال گذشته عده ای وسیله دست خارجی شدند و عقبه بیرونی داشتند که با تلاش نیروهای اطلاعاتی بیش از سه هزار نفر شناسایی شدند که با تفهیم اتهام، کارآنها خاتمه یافت.”

او همچنین با اشاره به دادگاه های نمایشی فعالان سیاسی، مدنی و مطبوعاتی مدعی شده بود که “۱۰۰ تن از گردانندگان اصلی جریان فتنه هم که مجرم بودند محکوم شدند که ریشه قضایا خشکانده شد.”