در حالی که تلاش نیروهای مخالف محمود احمدی‌نژاد با پیشنهاد هاشمی رفسنجانی برای تشکیل دولتی ائتلافی همچنان ادامه دارد، جعفر شجونی، از اعضای جامعه روحانیت مبارز این تلاش را “فتنه جدید” نامیده است. هم‌زمان هاشمی رفسنجانی در دیدار با برخی از نیروهای منتسب به اصلاح‌طلبان، اتفاقات سال ۸۴ بدین سو را “مخالف انقلاب” توصیف کرده است.
جعفر شجونی، عضو جامعه روحانیت مبارز، در واکنش به طرح دولت وحدت ملی، با توصیف آن به “فتنه جدید” گفته است: “در هیچ جای دنیا در شرایطی خوبی که در ایران است، به سراغ دولت وحدت ملی نمی روند. این طرح در زمان بحران در یک کشور مطرح می شود. کسانی که به دنبال ایجاد دولت وحدت ملی هستند از فعالان فتنه ۸۸ بودند، به دنبال بازگشت آرام به عرصه سیاسی نظام هستند اما در نزد مردم جایگاهی ندارند. این عده در فتنه ۸۸ به نظام و به امام (ره) پشت کردند و پس از خیانت‌هایی که در روز قدس ۸۸، ۱۶ آذر و عاشورای همان سال انجام دادند، دیگر به نماز جمعه و روز قدس هم نمی آیند”.
برخی رسانه‌ها به دنبال دیدار هاشمی رفسنجانی با ناطق نوری، گزارش دادند که وی به دنبال تشکیل دولت وحدت ملی با حضور اصلاح‌طلبان و برخی نیروهای اصول‌گرا است. این طرح تاکنون با انتقادهای مختلفی از سوی نیروهای اصول‌گرا روبه‌رو شده است.
سایت جهان نیوز – نزدیک به علی‌رضا زاکانی – طرح هاشمی را “حمایت علنی از بازگشت فعالان فتنه” دانست و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام را فردی توصیف کرد که “همچنان در کانون انتقادات مردم قرار دارد”.
به گفته محمدجواد حق‌شناس – از اعضای حزب اعتمادملی – هاشمی‌رفسنجانی در دیدار اخیرش با برخی فعالان منتسب به اصلاح‌طلبان گفته است: “اتفاقات سال ۸۴ بر خلاف روند گذشته انقلاب بود و طبیعتاً این روند نمی‌تواند در مسیر کلی انقلاب باشد”.
پیش‌تر، هاشمی خود درباره طرح دولت وحدت ملی گفته بود که انتقادها از این طرح ناشی از “سوءبرداشت و یا اغراض سیاسی و جناحی” است و افزوده بود: “برخی سوءمدیریت‌ها، متأسفانه تردیدهایی به ویژه در نزد نسل جوان و قشر تحصیلکرده ایجاد کرده است که باید شجاعانه آن را مطرح و درصدد رفع آن برآییم. دروغ، تهمت، شایعه‌سازی و بداخلاقی‌های سیاسی و ریاکاری جناحی به اخلاقیات و باورهای مردم صدمه زده است که باید برای اصلاح آن اقدام شود. در حال حاضر نیز اگر مردم، صداقت، تدبیر و سلامت را به صورت عملی و نه شعاری در عرصه‌های مهم مدیریت و تصمیم‌گیری ببینند، در برابر دشمنان خارجی همواره پشتیبان و همراه نظام خواهند بود”.
این طرح اما از همان آغاز، انتقاد اصولگرایان را برانگیخته بود. سایت فردانیوز – نزدیک به مرتضی طلایی- با انتشار تحلیلی، در این‌باره نوشته بود: “سخنان هاشمی رفسنجانی… در خصوص انتخابات ریاست جمهوری دو محور برجسته دارد با یک نتیجه مشخص. دو محور مذکور یکی برجسته کردن مواضع و انتقادات هاشمی از روند مدیریت اجرایی کشور در چند سال گذشته است و محور دوم تاکید بر وحدت که نتیجه هر دو مورد یاد شده نیز چیزی نیست جز ضرورت تشکیل دولت وحدت ملی برای برون رفت از وضع موجود. در حقیقت هاشمی و طرفداران او با یادآوری انتقادات خود از مدیریت کشور، تصویری منجی گونه از او ترسیم می کنند که مواضع او و انتقاداتش درست بوده و لذا راه حل برون رفت از وضعیت موجود هم ایده ها و برنامه های هاشمی رفسنجانی است. آنها می خواهند این گزینه را جا بیاندازند که تنها هاشمی و طرفداران او در صف منتقدین شیوه های مدیریتی دولت بوده اند”.
اسدالله بادامچیان، قائم‌مقام حزب موتلفه، هم اجرای طرح دولت وحدت ملی از سوی اصلاح‌طلبان را با توجه به آنچه “سابقه اصلاح‌طلبان در هشت سال تصدی‌گری آنها” خوانده بود، غیرممکن توصیف کرده و حسین فدایی، دبیرکل جمعیت ایثارگران نیز اصولگرایان طرفدار طرح وحدت ملی را ناآگاه یا غرض‌ورز و خارج از شمول عنوان اصولگرایی دانسته بود.
مهدی کوچک‌زاده از نمایندگان حامی احمدی‌نژاد در مجلس نیز درباره طرح دولت وحدت ملی گفته بود “آقایان می بینند که خودشان در جامعه مورد بی توجهی و پراکندگی قرار گرفتند، خیال می کنند همین شکل پراکندگی در بین مردم هم وجود دارد و یا تصور می کنند که مردم شیفته بازگشت این ها به قدرت هستند”. وی اضافه کرده بود: “آقای هاشمی رفسنجانی به دنبال یکی کردن حرف احزاب و توافق احزاب بر روی خودش است و طرح این مسائل توسط آقای هاشمی نیز احساسی است که وی در درون خودش داشته و در غالب طرح وحدت ملی و این قبیل مسائل مطرح می کند”.
صادق محصولی، وزیر اسبق کشور در دولت احمدی‌نژاد، هم از این طرح انتقاد کرده و گفته بود: “کسانی که بحث اجماع یا وحدت ملی را مطرح می‌کنند یک پیش‌فرضی دارند که توجه به آن مهم است. آن پیش فرض این است که در کشور بحران است و برای رفع آن باید دولت وحدت ملی یا آشتی ملی ایجاد کنیم. در حالی که ما الان نه تنها در بحران نیستیم بلکه در بهترین شرایط کشور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از هر جهت اعم از امنیت داخلی، ثبات سیاسی، رفاه عمومی و پیشرفت علمی و نفوذ معنوی در کشورهای منطقه و جهان هستیم. بنابراین اینها سعی دارند با طرح «وحدت ملی» القای بحران کنند”.
احمد سالک، عضو جامعه روحانیت مبارز نیز از دیگر منتقدان این طرح است: “تفکر تشکیل حزب وحدت ملی مربوط به کشورهایی می‌شود که با بحران مواجه هستند، درحالی‌که جمهوری‌اسلامی با درایت مقام معظم رهبری در حال حاضر هیچ‌گونه بحرانی ندارد. تضاد میان اصلاح‌طلبان و تلاش آنها برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، علت طرح مباحثی از قبیل تشکیل حزب وحدت ملی است، اما مردم با‌بصیرت ایران با درنظرداشتن عمل‌کرد خواص در انتخابات ۸۸، زیر بار بازگشت خیانت‌کاران به عرصه قدرت نمی‌روند”.
اما علاوه بر اصولگرایان جوان‌تر، برخی از نزدیکان قدیمی هاشمی هم از این طرح استقبال چندانی نکردند. از آن جمله می‌توان به محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره کرد که درباره این طرح گفت: “هرکس دیدگاه و نظرات خودش را مطرح می‌کند و آنچه مهم است اینست که در شرایط فعلی کشور، همه دست به هم دست دهیم و کمک کنیم کشور را از شرایطی که دشمنان درست کرده‌اند با سربلندی عبور دهیم”.
اصلاح‌طلبان اما به سخنان هاشمی واکنش‌های مختلفی نشان داده‌اند. گرچه چهره‌های نزدیک‌تر به جنبش سبز در این زمینه بیشتر سکوت کرده‌اند، اما برخی از سیاست‌مداران نزدیک به خاتمی، از این طرح استقبال کرده‌اند. از آن جمله محمدرضا عارف – که گفته می‌شود از کاندیداهای احتمالی انتخابات آینده است، در این زمینه گفته بود: “من نظرم نسبت به ائتلاف اصلاح طلبان و اصولگرایان مثبت است. کشور در شرایطی است که نیاز به تفاهم کلی یا به قول شما ائتلاف دارد. البته با شناختی که از هر دو جریان دارم این اتفاق هرگز نخواهد افتاد”.
گرچه نخستین بار این ناطق نوری بود که شهریور ۸۷ در مصاحبه‌ای ابراز امیدواری کرده بود “تا با تشکیل دولت وحدت ملی، کشور هدایت و فردی مورد قبول مقام معظم رهبری و معتقد به اصول انقلاب انتخاب شود” و با این امید، طرح دولت وحدت ملی را کلید زده بود، اما به نظر می‌رسد تلاش‌های اخیر هاشمی، این طرح را به نام وی ثبت کرده است.
