از رستورانی که 19 سال پیش در آن برخی از مخالفان جمهوری اسلامی توسط دستگاه اطلاعاتی آن کشته شدند، تنها لوح یادبودی با این محتوا به جای مانده است: “دراین محل، محل قدیمی رستوران میکونوس، در تاریخ ۱۷ سپتامبر ۱۹۹۲، رهبران حزب دمکرات کردستان ایران دکتر صادق شرفکندی، فتاح عبدلی، همایون اردلان به همراه نوری دهکردی، سیاستمدار ساکن برلین توسط حاکمان سابق ایران به قتل رسیدند. آنان در راه مبارزه برای آزادی و حقوق بشر کشته شدند.”
خانواده قربانیان ترور رستوران میکونوس و دیگر شاکیان و فعالان مرتبط با این پرونده، بعد از گذشت نزدیک به دو دهه از وقوع حادثه، در مصاحبه با روز حکمی را که 15 سال پیش بر اساس آن جمهوری اسلامی به عنوان عامل و آمر این حادثه شناخته شد “عادلانه”، “متکی بر اسناد و مدارک” و “بدون جهت گیری های سیاسی” ارزیابی می کنند.
در نوزدهمین سالگرد حادثه میکونوس، حزب دمکرات کردستان در اطلاعیه ای ضمن گرامی داشت سالگرد کشته شدن رهبر و اعضای خود، با اشاره به شرایط کنونی خاورمیانه تاکید کرده که تاسیس حکومتی مبتنی بر دمکراسی در ایران در گرو تلاش و اتحاد گروهای مخالف جمهوری اسلامی است.
همچین شماری از ایرانیان ساکن برلین، دیروز با حضور بر سر مزار نوری دهکردی، از کشته شدگان حادثه میکونوس، نوزدهمین سالگرد کشته شدن او و سه تن دیگر را گرامی داشتند.
بزرگداشت همزمان میکونوس و اعدامهای دهه 60
به درخواست گروه ریشه های خیابانی، از گروه های فعال در شهر برلین آلمان، برخی از شهروندان ایرانی ساکن این شهر، اعضای خانواده قربانیان اعدام های سیاسی دهه شصت، نماینده حزب دمکرات کردستان ایران روز شنبه، 26 شهریور با حضور بر مزار نوری دهکردی، از کشته شدگان این رویداد، در مراسمی یاد کشته شدگان رویداد میکونوس و اعدام زندانیان سیاسی در دهه شصت را گرامی داشتند.
شهره بدیعی، سارا دهکری، همسر و دختر نوری دهکردی، شهریار نقش بندی، نماینده حزب دمکرات کردستان ایران، حمید نوذری، رئیس کانون پناهندگان سیاسی ایرانی در برلین و همچنین تعدادی از بستگان اعدام شدگان دهه شصت از جمله سخنرانان این مراسم بودند.
در این مراسم که در محل قبرستان “سوسیالیست ها”ی برلین به مدت دو ساعت برگزار شد، پرویز دستمالچی و مهدی ابراهیم زاده، دو شاهد عینی و از بازماندگان حادثه میکونوس به بازگویی ماجرای این ترور پرداختند.
ماجرای میکونوس
صادق شرفکندی، دبیر کل حزب دمکرات کردستان ایران، فتاح عبدلی و همایون اردلان، ترتیب نمایندگان این حزب در اروپا و آلمان و همچنین نوری دهکردی، کارمند صلیب سرخ، فعال سیاسی و فعال در امور پناهندگان ایرانی مقیم آلمان در ماه سپتامبر سال 1992 در حین نشستی در رستوران میکونوس در شهر برلین آلمان، هدف سوء قصد قرار گرفتند و به ضرب گلوله از پای در آمدند.
این حادثه که به ماجرای” ترور میکونوس” شهرت یافت، در دادگاهی در آلمان به مدت چهار سال مورد رسیدگی قرار گرفت. این دادگاه در سال 1997، کاظم دارابی را که در زمان وقوع قتل به عنوان دانشجو و عضو اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان ساکن آلمان بود، همراه با عباس رحیل، شهروند لبنانی، به جرم دست داشتن در این ترور به حبس ابد محکوم کرد.
دادستانی آلمان، کاظم دارابی را از اعضای وزارت اطلاعات و نیروهای ویژه سپاه پاسداران معرفی کرده و گفته بود که ترور رهبران کرد به دستور مقامات امنیتی جمهوری اسلامی صورت گرفت.
دادگاه میکونوس یکی از پراهمیت‌ترین و مشهورترین دادگاه هایی بود که در آلمان تشکیل شد. در نتیجه این دادگاه، مقامات عالی نظام جمهوری اسلامی به دست داشتن به قتل مخالفین خود در خارج از ایران متهم شدند و برای اولین بار به خاطر تروریسم دولتی توسط دادگاه محکوم گردیدند.
همچنین از آنجا که در جلسات دادگاه مفهومی به نام وظایف ویژه مطرح شده بود که سران جمهوری اسلامی تصمیم گیرندگان اصلی آن کمیته بودند، مسئولان وقت جمهوری اسلامی ایران یعنی آیت الله هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور وقت، علی فلاحیان، وزیر اطلاعات وقت، علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه وقت و سید علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی متهم به زمینه سازی ماجرای میکونوس شدند. چند ماه بعد، رونالد جورج، دادستان کل آلمان بر نقش این چهار مقام جمهوری اسلامی در ترور میکونوس تاکید کرد.
با این حال بامداد سه شنبه، 11 دسامبر، 2007، کاظم دارابی، از متهمین اصلی این پرونده، پس از گذراندن پانزده سال از زندان آزاد و بلافاصله از آلمان اخراج شد.
آزادی زودهنگام کاظم دارابی، با اعتراض حزب دمکرات کردستان ایران و همچنین بستگان کشته شدگان روبرو شد.آنزمان حتی شایعاتی مبنی بر معامله جمهوری اسلامی و دولت آلمان مطرح شد؛ مساله ای که دادستانی آلمان تکذیب کرد.
کاظم دارابی بعد از بازگشت به ایران در مصاحبه با خبرنگاران در فرودگاه تهران با اشاره به حکم تخفیف مجازات خود گفت حکم دادگاه حکایت از بی گناهی او دارد.
نگذاشتیم پرونده به بن بست برسد
هر چند موضوع آزادی عامل اصلی ترورمیکونوس باعث ناخرسندی به ویژه بستگان قربانیان این حادثه شد، اما آنها معتقدند به صورت کلی دادگاه آلمان درخصوص این پرونده درست عمل کرده است.
سارا دهکردی، فرزند نوری دهکردی درمورد نتیجه این دادگاه به روز می گوید: “قبل از تشکیل دادگاه واقعا هیچ کس فکر نمی کرد که ما بتوانیم دادگاه را به نتیجه ای برسانیم. با توجه به تجربه دولت اتریش در مقابل ترورهایی که آنجا انجام شد، انتظار عمومی این بود که موضوع میکونوس نیز در نهایت به فراموشی سپرده شود. بنابراین در چنین شرایطی می توان صدور این حکم را عادلانه توصیف کرد.”
خانم دهکردی می افزاید: “در دادگاه میکونوس برای نخستین بار کشوری در خارج از مرزهایش محاکمه شد. از این لحاظ تمامی دانشجویان رشته حقوق، باید سیر این دادگاه را به عنوان یک تجربه عینی، تاریخی و کم سابقه مبنا قرار دهند.”
به گفته او دلیل موفقیت این دادگاه: “تمرکز افکار عمومی و پیگیری مداوم آنها بود. بسیاری از سیاست مدارهای آلمان خانواده ما را برای اخذ رضایت تطمیع کردند. حتی پیشنهاد خروج ما از آلمان و وعده یک زندگی مناسب در کانادا هم مطرح شد، اما تلاش قضات این دادگاه مستقل و پشتکار وکلای پرونده و تلاش بازماندگان حادثه در نهایت باعث به نتیجه رسیدن پرونده شد.”
خانم دهکردی که در زمان مرگ پدرش کودکی خرد سال بوده، اینک معتقد است: “میکونوس یکی از دلایل اصلی تغییر رفتار بین المللی جمهوری اسلامی حداقل در خصوص ترور ها بود. جمهوری اسلامی به این نتیجه رسید که دیگر در برابر اقداماتی از این دست مصون نخواهد ماند.”
حکمی مستند و بدون جهت گیری سیاسی
حمید نوذری، نویسنده و مولف چندین کتاب پیرامون دادگاه میکونوس هم اعتقاد مشابهی دارد. او در مورد نتیجه دادگاه میکونوس به روز می گوید: “این حکم با توجه به مدارکی که به دادگاه ارائه شده بود و با در نظر گرفتن فعالیت های دادستان و شاکیان خصوصی، کاملا عادلانه، متکی بر اسناد و مدارک و بدون جهت گیری های سیاسی بود. اینکه این مساله به ترورسیم دولتی منتسب شد، دقیقا به این خاطر بود که جمهوری اسلامی به طور مستقیم در سازماندهی این جریان نقش داشت و جنایت را هدایت کرده بود.”
مولف کتاب “حکم میکونوس” می افزاید: “در شرایطی که دولت آنزمان آلمان با ایران دارای بهترین روابط سیاسی، دیپلوماتیک و اقتصادی بود، رسیدن به چنین نتیجه ای، آن هم در یک دادگاه مستقل صالح و دمکراتیک دستاورد سیاسی بسیار بزرگی برای این کشور و همچنین فعالان سیاسی ایرانی بود. بعد از آن ما می بینیم که با تلاش هایی که در کشور های اروپا انجام شد این ترور های وحشیانه حداقل در اروپای غربی تکرار نشود.”
ترورهای پی در پی
حزب دمکرات کردستان ایران در ماجرای دادگاه میکونوس یکی از شاکیان اصلی پرونده بود. از شهریار نقش بندی، نمایننده کنونی این حزب در آلمان در مورد نتایج این پرونده می پرسیم. میگوید: “نتیجه این دادگاه باعث معرفی شدن جمهوری اسلامی به عنوان یکی از مصادیق تروریسم دولتی در دنیا شد. انتظاری که ما از دولت المان داشتیم به حق تحت فشار بین الملی و یک شرایط خاص محقق شد. اگر چه ما رضایت چندانی از آزادی کاظم دارابی نداشتیم.”
او با اشاره به اینکه در ماجرای دادگاه میکونوس نباید نقش “روابط بین دولتها را نادیده گرفت”، به موضوع ترور یکی دیگر از رهبران حزب دمکرات در وین اتریش اشاره می کند و میگوید: “در مورد ماجرای ترور دکتر قاسملو، دولت این کشور تروریست ها را به ایران تحویل داد. ما نه تنها از نتیجه آن دادگاه راضی نبودیم، بلکه نسبت به عملکرد این دولت به شدت انتقاد داشته و داریم.”
عبدالرحمن قاسملو روز 22 تیرماه 1368 در حالی که برای دستیابی به راه‌حل مسالمت آمیز مساله کرد در ایران با تنی چند از نمایندگان حکومت جمهوری اسلامی در وین بر سر میز گفتگو برای مذاکرات صلح نشسته بود، کشته شد.اما منابع جمهوری اسلامی می گویند، قاسملو در همین تاریخ توسط گروه ناشناسی در پایتخت کشور اتریش کشته شده است.
پرونده ترور عبدالرحمان قاسملو آنطور که همسر وی نیز اشاره کرده برای مدتی خاموش ماند، اما بعد از دور اول ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، برخی رسانه‌های اتریش با مطرح کردن اینکه رئیس دولت در ترور قاسلمو دست داشته است، یکبار دیگر آن را مطرح کردند.
این پرونده بعد از دو دهه جنجال در محافل عمومی جهانی و داخلی، هنوز مختوم اعلام نشده است.
