باری دیگر بهار مذاکرات در مورد مسئله هسته‌ای ایران سررسیده است. این مذاکرات که طی یکسال گذشته به حالت تعلیق درآمده است و ایران را مجبور به تحمل فشارهای اقتصادی شدید کرده است در آلماتی قزاقستان پیگرفته شد و قرار است در ماه آوریل باری دیگر در این شهر ادامه یابد.
این مکان بسیار سمبولیک است، چون قزاقستان در دهه 1990 تصمیم گرفت به صورت داوطلبانه زرادخانه هسته‌ای دوران شوروی را تعطیل کند. اما بعید است رهبران ایران پا جای پای مسئولان آن زمان قزاقستان بگذارند. حتی اگر غرب پیشنهاد کاهش تحریم‌ها را بکند. چرا که جمهوری اسلامی برنامه هسته‌ای را یک هدف کلیدی استراتژیک می‌بینند تا کالای چانه‌زنی دیپلماتیک؛ به سه دلیل:
اول اینکه ایران شدیدا نیازمند آن است که وضعیت بین‌المللی خود را تقویت کند. فشار غرب بر شرکای تجاری ایران و جریانات غیرقابل پیش‌بینی بهار عربی کمک کرد تا ایران در منطقه به حاشیه رانده شود. این با دید ایران نسبت به خود به عنوان یک ابرقدرت منطقه‌ای منافات دارد.
دوم اینکه، ایران تلاش دارد جلوی حمله بالقوه به این کشور را بگیرد. رهبران ایران این طور استدلال می‌کنند که هر چه در برنامه هسته‌ای پیشرفت کنند، موقعیت استراتژیک آن‌ها امن‌تر می‌شود. استدلال آن‌ها قابل درک است. رژیم صدام حسین که معلوم شد سلاح کشتار جمعی نداشته، به سرعت توسط آمریکا و متحدانش نابود شد. اما برعکس، برنامه هسته‌ای کره شمالی، استراتژی آمریکا در شبه جزیره کره را ناکام گذاشته است. بنابراین با این سابقه، می‌توان درک کردن چرا ایران متقاعد شده است برنامه هسته‌ای کلید پیشگیری از نفوذ غرب است.
و سوم آنکه، توانایی هسته‌ای می‌تواند سیاست‌های ترک برداشته داخلی ایران را باری دیگر به هم وصل کند. سال 2009 جمهوری اسلامی شاهد بزرگترین اعتراضات از زمان شکل‌گیری خود بود. ایران این اعتراضات را سرکوب کرد، اما رهبران ایران به خوبی می‌دانند چیزهایی که باعث شکل‌گیری جنبش سبز شد هنوز وجود دارد.
در واقع وضعیت حتی بدتر هم شده است. در ماه‌های اخیر واحد پول ایران شدیدا سقوط کرده و فرار سرمایه و بازار سیاه گسترش عظیمی یافته است. توانایی هسته‌ای باعث می‌شود ایران بتواند حمایت جذب کند یا حداقل بتواند بدون نگرانی از حمله از خارج از کشور مخالفان داخلی را سرکوب کند.
برای همین برای پیشبرد مذاکرات باید این تفکر تغییر کند. دیپلماسی غرب و فشارها باید ایران را متقاعد کند که پیشرفت هسته‌ای دولت این کشور آن ها را ناامن‌تر می‌کند.
تحریم‌های اقتصادی، جریمه‌‌های مالی و نیز فشار مضاعف بر شرکای تجاری ایران دقیقا این کار را انجام می دهند. همچنین تقویت مخالفان و ایجاد محدودیت بر سفرها و دارایی‌های رهبران ایران نیز موثر خواهد بود. اما پیام پشت این تلاش‌ها باید روشن و صریح باشد: اگر ایران می‌خواهد ادامه دهد، باید از برنامه هسته‌ای کنار بکشد.
هرچیزی جز این، یعنی آنچه در آخرین دور دیپلماسی هم نشان داده شد عبارت خواهد بود از ناکامی غرب و پیشرفت بیشتر برنامه هسته‌ای ایران.
منبع: یو اس ای تودی - 28 فوریه
