همزمان با زمزمه های مخالفت برخی چهره های محافظه کار جمهوری اسلامی با پیشنهاد غنی سازی اورانیوم در خارج از کشور، چهار بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته برای اولین بار از تاسیسات جدید هسته ای ایران که در نزدیکی شهر قم واقع شده است دیدار کردند.
ایران، سوم مهر ماه وجود این مرکز هسته ای را تایید و اعلام کرده بود که “ 18 ماه پیش از موعد مقرر، آژانس را در جریان ساخت آن قرار داده است”. مقمات غربی اعلام کرده اند که ایران به خاطر اطلاع غرب از وجود چنین تاسیساتی ، ناچار از اطلاع رسانی و اعلام رسمی آن شده است.
اعلام وجود تاسیسات هسته ای در نزدیکی قم ، نگرانی هایی را در جامعه جهانی به همراه داشته است. محمد البرادعی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با انتقاد از این اقدام ایران، اعلام کرده که “بر اساس قوانین این سازمان، هر کشوری در زمان تصمیم‌گیری برای ساخت چنین تاسیساتی باید آن را با آژانس در میان گذارد”.
باراک اوباما، رئیس جمهور امریکا نیز ساخت این تاسیسات را نشانه “پنهانکاری ایران در برنامه اتمی” خود خوانده و هشدار داده: “اگر ایران درباره این تاسیسات شفاف سازی نکند با فشارهای بیشتری روبرو خواهد شد”.
خبرگزاری مهر دیروز گزارش داد که “بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از تاسیسات اطراف فوردو در اطراف شهر قم دیدار کرده اند و قرار است در چند نوبت از تاسیسات فوردو بازدید کنند”.
بر اساس گزارش ها ماموریت 4 بازرس آزانس بین المللی اتمی در ایران که شنبه شب وارد ایران شدند، سه روز به طول خواهد انجامید.
بازدید بازرسان آژانس بین المللی اتمی از تاسیسات فوردو در حالی انجام می گیرد که ایران اعلام کرده است به پیشنهاد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص تحویل اورانیوم غنی شده خود به روسیه برای تبدیل آن به سوخت لازم برای رآکتور تحقیقاتی تهران، یک هفته دیگر پاسخ خواهد داد.
پیش از این و بر مبنای اعلام محمد البرادعی، مدیر کل آژانش قرار بود ایران روز جمعه، یک آبان به این پیشنهاد پاسخ دهد. اما علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی به خبرگزاری ایسنا گفته است که “ضرب الاجلی برای پاسخ به طرح پیشنهادی آژانس بین المللی انرژی اتمی تعیین نشده بود و این کشور در هفته آینده پاسخ خود را ارائه خواهد کرد”.
موافقت امریکا، فرانسه و روسیه با پیشنهاد آژانس
امریکا روز جمعه، موافقت خود را با پیشنهاد آژانس بین المللی اتمی برای برون رفت از بحران هسته ای ایران اعلام کرده بود. سخنگوی شورای امنیت امریکا با انتشار بیانیه ای اعلام کرده بود که “ایالات متحده پاسخ مثبت خود را به پیشنهاد دبیرکل آژانس اتمی تحویل داده‌است”.
از سوی دیگر دولت فرانسه نیز با “مناسب” خواندن این پیشنهاد، بر موافقت خود با آن تاکید کرده بود.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز روز جمعه در یک نشست رسانه ای با همتای اوکراینی خود اعلام کرده بود که “روسیه پیشنهاد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر غنی‌سازی اورانیوم برای ایران در خاک خود را پذیرفته است”.
بر اساس طرحی که تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران پیشنهاد شده است، ایران جهت تامین سوخت مورد نیاز رآکتور تحقیقاتی خود در تهران می تواند بخشی از اورانیوم 3.5 درصد خود را به روسیه بفرستد تا پس از غنی سازی بیشتر (تا 20 درصد) و تبدیل آن به میله های سوخت توسط فرانسه، ماده لازم برای فعالیت رآکتور تهران را دریافت کند.
تردید در پذیرش طرح آژانس از سوی ایران
تمام این واکنش ها در شرایطی صورت گرفته که جمهوری اسلامی ایران هنوز به پیشنهادآژانس پاسخ نداده و اعلام کرده است که هفته آینده در این زمینه پاسخ خواهد داد. همزمان علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران، ضمن مخالفت با خروج ذخیره اورانیوم غنی شده از این کشور، طرف های غربی مذاکره با ایران را به تلاش برای فریب این کشور متهم کرده است.
او روز شنبه به خبرگزاری ایسنا گفته است: “احساس می کنم و در سفر اخیر به ژنو هم بر اساس مذاکراتی که داشتیم این تلقی برای من بیشتر شد که غربی ها اصرار دارند به سمت نوعی فریبکاری بروند و مسائلی را به ما تحمیل کنند؛ به این معنا که مطرح کرده اند ما زمانی سوخت ۲۰ درصد را به ایران می دهیم که شما مواد غنی شده خود را به ما بدهید”.
لاریجانی با بیان اینکه ارتباطی بین این دو مساله نمی بیند، اظهار داشته: “حدس من این است که آمریکایی ها در پشت صحنه با برخی از کشورها زد و بندهایی دارند تا به بهانه تأمین سوخت نیروگاه اتمی، مواد غنی شده در ایران به میزان ۴ ونیم درصد را از ما بگیرند و توسط کشورهایی مثل فرانسه و روسیه آن را تبدیل به میوه سوخت کنند. شاید تصور آنها این است که به این طریق این مواد غنی شده را از دست ما در آورند که امیدواریم ایرانی ها به این مسئله توجه لازم را داشته باشند”.
محمد رضا باهنر، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی نیز ضمن ابراز مخالفت با پیشنهاد آژانس تاکید کرده: “اینکه ما در مقابل اورانیوم ۲۰ درصدی، سوخت سه و نیم درصدی بدهیم مورد قبول نیست”.
باهنر افزوده است: “موضع رسمی ما این است که آنها باید این سوخت را تامین کنند و ما اعلام کرده‌ایم که اگر نظام بین‌الملل این کار را انجام ندهد ما خودمان این سوخت را تأمین می‌کنیم”.
مخالفت لاریجانی و باهنر در حالی ابراز می شود که بر اساس گزارش بی بی سی ، “پیشنهاد ارسال اورانیوم غنی شده به خارج از ایران برای تبدیل به سوخت، ابتدا توسط رئیس جمهوری این کشور مطرح شده بود”.
محمود احمدی نژاد روز ۸ مهر، یک روز پیش از ملاقات نمایندگان ایران و گروه ۱+5در ژنو در جمع خبرنگاران گفته بود که یکی از موضوعاتی که در این ملاقات مطرح خواهد شد، خرید سوخت هسته ای برای رآکتور تهران است و “ما حتی آمادگی داریم که مواد ۳.۵در صد را بدهیم و آنها آن را تا ۱۹.۷۵یا ۲۰درصد غنی کنند و به ما تحویل دهند”.
