شیرین روحانی
در روزی که وزیرخارجه تهران را به مقصد نیویورک ترک می کرد، یک دیپلمات سابق نظام گفت آیت الله خامنه ای اجازه مذاکره با واشنگتن را به رئیس دولت داده و همزمان خبرهای ضد و نقیضی از آمادگی تهران برای توقف غنی سازی در سایت فردو منتشر شده است.
اهمیت سخنان روز سه شنبه آیت الله خامنه ای از این جهت است که وی در روزی این اظهارات را بیان کرده که رئیس دولت و وزیرخارجه اش برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل راهی نیویورک شده اند. جواد ظریف، رئیس دستگاه دیپلماسی دولت روحانی قرار است در حاشیه این مجمع با کاترین اشتون، رئیس کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا که همزمان رهبری هیات مذاکره کننده ۱+۵ را نیز بر عهده دارد، نخستین ملاقات خود را انجام دهد. این دیدار یکشنبه هفته آینده برگزار خواهد شد.
در همین ارتباط دیروز سایت اصولگرای رجانیوز در گزارشی نوشت: “گفته می‌شود، این ایده که جدای از مذاکرات دو جانبه میان وزیران خارجه ایران و ۱+۵، مذاکراتی میان نمایندگان هفت کشور (ایران و آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) درباره مساله هسته‌یی ایران در نیویورک صورت گیرد در حال بررسی میان دو طرف است.”
جواد ظریف هم ساعت ۶ صبح دیروز در صفحه فیس بوک خود نوشت: “امشب برای شرکت در مجمع عمومی ملل متحد عازم نیویورک هستم. در حاشیه مجمع عمومی با برخی وزرای خارجه، خانم اشتون و احتمالا با ۱+۵ ملاقات خواهم داشت. امیدوارم با دعای خیر شما مردم عزیز و خداجوی ایران در حل مشکلات مردم با حفظ تمامی حقوق کشور توفیقی به دست آورم.”
دیپلمات پیشین: صدور مجوز مذاکره با آمریکا
همزمان حسین موسویان –ـ مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی در دولت خاتمی ـ– که اینک در ایالات متحده زندگی می کند در یادداشتی که سایت دیپلماسی ایرانی نیز آن را منتشر کرده ادعا کرده است که “مجوز” مذاکره با آمریکا در دست روحانی است. او صراحتا خبر داده که آیت الله خامنه ای این اجازه را به رئیس دولت یازدهم داده است. بر اساس نوشته وی “ مقام معظم رهبری مجوز ورود دولت حسن روحانی به مذاکرات مستقیم با آمریکا را صادر کرده اند. هیچ فرصتی بهتر از این برای پایان دادن به دهه ها خصومت بین ایران و آمریکا وجود ندارد”.
موسویان اشاره نکرده که چگونه به این خبر دست پیدا کرده است.این در حالیست که کاخ سفید نیز با انتشار بیانیه ای اعلام کرده اوباما با حسن روحانی دیدار نخواهد کرد.
در همین حال نشریه آلمانی اشپیگل نیز ادعا کرده که حسن روحانی آماده است تا در قبال لغو تحریم های بین المللی فعالیت های غنی سازی جمهوری اسلامی در سایت فردو را متوقف کند. این سایت زیرزمینی در دل کوهستان های اطراف قم بنا شده و جمهوری اسلامی در آنجا اورانیوم را تا سطح ۲۰ درصد غنی سازی می کند. قدرت های ۱+۵ در مذاکرات پیشین خود از بهار ۹۱ تا بهار ۹۲ تاکید کرده اند که تهران باید در گام اول برای پیشرفت مذاکرات و حل و فصل بحران اتمی، این سطح از غنی سازی را متوقف کند.
اشپیگل در گزارش خود می نویسد روحانی احتمالا پیشنهاد خود را در جریان سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل اعلام خواهد کرد.
تکذیب تعطیلی سایت فردو
با این حال دیروز خبرگزاری ایسنا به نقل از یک مقام اگاه نوشت که “ایران هیچ پیشنهاد جدیدی برای ۱+۵ در نیویورک نخواهد داشت و ما در انتظار پیشنهاد‌های طرف مقابل هستیم.” این مقام آگاه که نامش فاش نشده همچنین اخبار برخی رسانه‌های خارجی مربوط به آمادگی ایران برای تعطیلی سایت فردو را تکذیب کرده است. البته خبر اشپیگل نیز اشاره ای به تعطیلی سایت فردو نداشته است.
این اخبار ضد و نقیض در شرایطی منتشر می شود که رئیس جمهور ایالات متحده چند روز پیش در مصاحبه با برنامه “این هفته با جورج استفانوپولوس” در شبکه ABCتصریح کرد: “ایران نباید اسیر این تصور شود که ایالات متحده تنها به این خاطر که به سوریه حمله نکرده، در پاسخ به برنامه هسته ای تهران حمله نظامی انجام نمی دهد.”
به گفته رئیس جمهور ایالات متحده: “آن ها نباید از اینکه ما فعلا از حمله نظامی منصرف شده ایم، نتیجه بگیرند که به ایران حمله نمی کنیم. در عوض درسی که آن ها باید بگیرند این است که پتانسیل حل این موضوع به شیوه دیپلماتیک وجود دارد.”
گفتنی اینکه آیت الله خامنه ای که همچون باراک اوباما فرمانده کل قوای کشور محسوب می شود دیروز در نزد سردارانش واکنشی به تهدید های باراک اوباما نشان نداد. در عوض روز گذشته خبرگزاری فارس ـ وابسته به سپاه -ـ با انتشار گزارشی تحلیلی با عنوان “چرا اوباما به‌وضوح از عبارت «حمله» علیه ایران استفاده کرد؟“، دلیل تهدیدات اوباما را چنین تفسیر کرده است: “اوباما برای اینکه بیشتر تحت فشار لابی‌های صهیونیستی قرار نگیرد، خواسته تا تاکید کند که ایران با سوریه فرق دارد و در صورت لزوم به آن حمله خواهد شد. تندشدن ادبیات اوباما در خصوص ایران نیز در همین حوزه قابل تفسیر است.”
نویسنده فارس همچنین در تبیین تغییرات دیپلماسی تهران نسبت به غرب نوشته: “ایران در ادبیات سیاست خارجی خود نسبت به حدود ۶ ماه قبل، تغییر شگرفی داده و از ادبیات نرم و دیپلماتیک به جای ادبیات اصول‌گرایانه بهره می‌برد. در این ادبیات تلاش می‌شود که نظام بین‌المللی به‌رسمیت شناخته شده و با آن تعامل شود و از تنش‌زایی اجتناب گردد.”
شش ماه پیش زمانی است که آخرین دور مذاکرات تهران با قدرت های جهانی ۱+۵ در آلماتی قزاقستان برگزار شد.
نویسنده فارس در نهایت نتیجه گرفته است که “ادبیات تند باراک اوباما صرفا ادبیاتی سیاسی است نه تهدید نظامی که شاید وی تصور می‌کند برای حصول نتایج سیاسی در مذاکرات می‌تواند به کار آید.” با این حال وی از مسئولان دسنگاه دیپلماسی و مقامات نظامی خواسته است تا “تهدیدهای لفظی اوباما” را بی پاسخ نگذارند. اما دیروز حتی رهبر جمهوری اسلامی نیز پاسخی به این تهدیدات نداد و سرداران سپاه نیز در یک ماه گذشته تقریبا در قبال سیاست خارجی نظام در بحث هسته ای سکوت و خود را سرگرم واکنش به بحران سوریه کرده اند. حتی نشریات مهم دست راستی همچون کیهان و رسالت نیز در دو هفته گذشته واکنشی به تغییرات شگرف در دیپلماسی جمهوری اسلامی نشان نداده اند.
اما رجانیوز اوایل این هفته برای نفی دیپلماسی دولت روحانی و دفاع از دیپلماسی سعید جلیلی مقاله ای با تیتر “همین جا اول دعوا است” منتشر کرد که در آن از مسئولان نظام خواسته شده بود “سیاست های کلان ” خود را برای اهمیت دادن به “لجن پراکنی های رسانه های خارجی” تنظیم نکنند.
