کاخ سفید شب گذشته گفت، گزارشها مبتنی بر مذاکرات ایران و روسیه برای یک معامله چند میلیارد دلاری نفتی میتواند مذاکرات هستهای را تحت الشعاع قرار دهد و موجب نگرانی جدی است.
متخصصان میگویند، هفته گذشته در گزارشها فاش شد که این دو کشور یک قرارداد ما هیانه ۱.۵ میلیارد دلاری نفت در برابر کالا را در دستور کار خود دارند که اعتبار ادعای کاخ سفید را مبنی بر اینکه ایران تنها ۷ میلیارد دلار بر اثر کاهش تدریجی تحریمها دریافت خواهد کرد از بین میبرد.
کاخ سفید افزود، جان کری وزیر خارجه آمریکا در راستای جدی بودن این تهدید برای مذاکرات هستهای، شخصا در این مورد با سرگئی لاوروف همتای روس خود صحبت کرده است.
کیتلین هیدن، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید به رویترز که خبر این توافق را گزارش داده گفت: “اگر این گزارشها درست باشد این توافق نگرانیهایی جدی را ایجاد میکند و با توافق ۱+۵ با ایران مغایرت دارد و میتواند بصورت بالقوه مشمول تحریمهای آمریکا شود.”
روز یکشنبه گروه ۱+۵ اعلام کرد که با ایران بر سر شرایط شش ماهه توافق اولیه که ۲۰ ژانویه اجرایی خواهد شد، به توافق رسید.
طبق مفاد توافق اولیه نوامبر، ایران قبول کرد که بخشی از برنامه غنیسازی خود را که قدرتهای غربی و اسرائیل میگویند پوششی برای ساخت بمب هستهای است متوقف کند.
شش ماه “فضای تنفس” برای ایجاد فرجه ای طراحی شده تا بتوان به توافق نهایی دست یافت. در عوض قدرتهای بزرگ قول کاهش تحریمهایی به ارزش ۷ میلیارد دلار را دادهاند.
این نگرانی جدید در حالی بوجود آمد که باراک اوباما بار دیگر از کنگره خواسته تا تحریمهای جدید علیه ایران را تصویب نکند تا روند مذاکرات هستهای با این کشور آسیب نبیند.
قرار است مبالغ ناشی از لغو اولین بخش کاهش تحریمها اول فوریه به ایران پرداخت شود. این پرداخت ۵۵۰ میلیون دلار از ۴.۲ میلیارد دلاری خواهد بود که دولت آمریکا در دوران تحریمها مصادره کرده بود.
لایحه با حمایت دو حزبی برای افزایش تحریمها تا کنون ۵۹ رای از ۱۰۰ سناتور را جمع کرده است، با این حال آقای اوباما قول داده که این لایحه را وتو کند.
دیروز اوباما بار دیگر گفت: “حالا وقت اعمال تحریمهای بیشتر نیست” و از کنگره خواست تا به دیپلماسی فرصت بدهد و گفت اگر ایران به تعهدات خود عمل نکند میتوان تحریمها را ادامه داد.
وی گفت: “اگر آنها نتوانند از در گشوده فرصتها عبور کنند، ما در موضعی خواهیم بود که میتوانیم توافق اولیه را برگردانیم و فشار بیشتری بیاوریم تا مطمئن شویم ایران ساخت سلاح هستهای را پیش نمیبرد.”
با اینحال، بدگمانان اعتقاد دارند که توافق ایران و روسیه نشانی بارز آن است که توافق هستهای با این کشور پیشاپیش بازاری ایجاد کرده که اثر تحریمهای بینالمللی سختی را که این کشور را سر میز مذاکره آورده از بین میبرد.
مارک دوبوویتز از بنیاد دفاع از دموکراسیها میگوید، اقدام روسیه چالشی جدی برای قول اوباما مبنی بر اجرای تحریمهای جاری است. وی گفت: “دولت با آزمونی واقعی از جانب مسکو مواجه است که اگر به آن رسیدگی نشود میتواند باعث تقویت افرادی شود که میخواهند تحریمها را نقض کنند و کار را برای حل صلحآمیز بحران هستهای ایران سخت میکند.”
منبع: تلگراف - 14 ژانویه 2014