به فاصله یک روز پس از هشدار غرب به جمهوری اسلامی درباره زمان محدود برای مذاکرات هسته‌ای و بحرانی خواندن وضعیت ایران از سوی جان کری، رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امورخارجه، گفته است که دولت جمهوری اسلامی منعی برای گفتگو با آمریکا ندارد. در همین حال اکثر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، از لزوم تغییر سیاست خارجی و نرمش در برابر غرب، به زبان های مختلف گفته اند.
رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه، در گفت‌وگویی تلویزیونی، پیرامون مذاکره مستقیم میان جمهوری اسلامی و آمریکا، گفته است که منعی برای این گفت‌وگوها وجود ندارد. وی ضمن رد انجام مذاکرات دوجانبه با آمریکا در آلماتی، چنین اظهارنظر کرده: “در نشست‌هایی که داریم طرف آمریکایی بارها درخواست مذاکره مستقیم را مطرح کرده است.اخبار منتشر شده درباره انجام این گفت‌وگو صحت ندارد؛ آن‌ها درخواست داشتند اما انجام نشد… بر اساس چارچوب‌هایی که توسط آیت الله خامنه ای تعریف شده است، منعی برای مذاکره با آمریکا وجود ندارد”.
آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری سالامی در سال‌های گذشته همواره از منتقدان گفت‌وگو با آمریکا بوده و اجازه این کار را به دولت‌ها نداده است. وی در آخرین اظهارنظرش پیرامون این مساله گفته بود: “به گفت‌وگوهای مستقیم چندان خوش‌بین نیستیم اما مخالفتی ندارم”.
سخنان میهمان‌پرست درباره امکان مذاکره با آمریکا در حالی مطرح می‌شود که جان کری، وزیر امورخارجه آمریکا، وضعیت ایران را بحرانی توصیف کرد.
هم‌زمان وزرای امور خارجه هشت کشور صنعتی جهان، با صدور بیانیه‌ای “نگرانی عمیق خود از عدم پیشرفت در گفت و گوهای هسته ای با ایران” را اعلام کرده‌اند.
ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه بریتانیا، شکست در مذاکرات آلماتی را “مایوس کننده” توصیف کرده و گفته بود که قدرت های جهانی با تاکید بر رویکرد دوگانه دیپلماسی و تحریم در برابر برنامه اتمی ایران، به این کشور هشدار داده اند که فرصت دیپلماسی ابدی نیست. وی همچنین گفته بود که فرصت ایران برای توافق با غرب شش ماه بعد از انتخابات ریاست جمهوری است.
در بیانیه وزرای هشت کشور صنعتی همچنین اشاره‌ای به وضعیت حقوق بشر درایران هم شده و در آن از جمهوری اسلامی خواسته شده است تا ضمن احترام به حقوق بشر و آزادی های اولیه، به احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد اجازه دهد به ایران سفر کند، همچنین ازجمهوری اسلامی خواسته شده است آزادی دین را به رسمیت بشناسد و به دخالت در فعالیت های رسانه ها پایان دهد.
جدید‌ترین دور مذاکرات میان جمهوری اسلامی و اعضای گروه ۱+۵ در آلماتی قزاقستان، بدون رسیدن به نتیجه روشنی به کار خود پایان داد و دو طرف حتی تاریخی برای دور بعدی مذاکرات نیز تعیین نکردند. پس از پایان گفت‌وگوها کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفته بود که مواضع دو طرف فاصله زیادی از هم دارد.
هم‌زمان با این مسایل، کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری آینده، به انتقاد از سیاست خارجی دولت پرداخته‌اند. علی‌اکبر ولایتی، محمدباقر قالیباف و حسن روحانی از جمله کاندیداهایی هستند که در روزهای گذشته به انتقاد از سیاست خارجی دولت نهم و به خصوص در بحث مساله هسته‌ای پرداخته‌اند.
ولایتی، که مشاور امور بین‌الملل آیت‌الله خامنه‌ای است، ضمن انتقاد از سیاست خارجی دولت احمدی‌نژاد گفته است: “می‌شد بسیاری از این تحریم‌ها شکل نگیرد و اگر تدبیر می‌شد، بسیاری از تحریم‌ها اتفاق نمی‌افتاد که امیدواریم در آینده برطرف شود. مهم مشکلات امروز این است که آن‌طور که باید و می‌توانستیم، روابط بین‌الملل را به خوبی سامان ندادیم. می‌توانیم همین حالا روابط جمهوری اسلامی را با دیگر کشور‌ها به سطح بسیار خوبی برسانیم که پایه اول بهبودی روابط وضعیت اقتصادی است”.
انتقادهای ولایتی در حالی مطرح می‌شود که برخی موارد مربوط به سیاست خارجی، تنها در اختیار رهبر جمهوری اسلامی است. از آن جمله می‌توان به بخث رابطه به آمریکا یا بحث برنامه هسته‌ای و مذاکرات پیرامون آن اشاره کرد. حتی مسوول تیم مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی دبیر شورای عالی امنیت ملی است که توسط رهبر جمهوری اسلامی انتخاب می‌شود. در زمان دولت خاتمی این پست در اختیار حسن روحانی بود. در دولت نخست محمود احمدی‌نژاد، علی لاریجانی مدتی این سمت را بر عهده داشت و پس از اختلاف با احمدی‌نژاد استعفا کرد و سعید جلیلی این سمت را به عهده گرفت.
حسن روحانی نیز در این زمینه گفته است: “امروز که ما روزهای حساس و سخت ایران را می‌گذرانیم، زمان فداکاری و حماسه است. دلیل حساسیت امروز این است که متاسفانه با چالش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بخاطر تحریم‌ها و سوءمدیریت‌ها مواجه شده‌ایم. مدیریت اقتصادی کشور به جای اینکه در این شرایط حساس با تکیه بر قدرت و مقاومت مردم پیام رشد پایدار را به جهانیان بدهد، پیام ضعف به تحریم کنندگان می‌دهد. همه ضعف‌ها و ناکارآمدی‌ها را نمی‌توان به پای تحریم‌ها نوشت همین مدیریت بود که تحریم را به سخره می‌گرفت و آن را کاغذ پاره می‌خواند در حالی که می‌توانستیم با تدبیر عزتمندانه این تحریم‌ها را تقلیل دهیم”.
